deniz gezmiş

deniz gezmiş, 12 haziran 1968’de istanbul üniversitesi’nin işgal edilmesinde önderlik etti. işgal konseyi adına iü senatosu ile baltalimanı’nda yapılan görüşmelere katılan öğrenci heyetinin içinde yer aldı; öğrenci haklarının elde edilip işgalin sona erdirilmesinde etkili oldu. işgalden kısa bir süre sonra istanbula gelen 6.filo’yu protesto eylemlerinde yer alan gezmiş, 30 temmuz’da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 eylül’de serbest bırakıldı.28 kasım 1968’de abd büyükelçisi kommer’in gelişi sırasında yeşilköy havaalanı’nda düzenlenen protesto gösterileri nedeniyle tutuklandı ve bir süre sonra serbest bırakıldı. istanbul üniversitesi’nde sağcı güçlerin 16 mart’ta girişmiş olduğu hareketlere öğrenci kitlesiyle birlikte karşı koyan gezmiş , bu eylemi gerekçe gösterilerek 19 mart’ta yeniden tutuklanarak 3 nisan’a kadar hapis yattı. ardından 31 mayıs 1969’da iü hukuk fakültesi öğrencilerinin, reform tasarısının gerçekleşmemesini protesto için giriştikleri
işgale önderlik etti. üniversitenin kapatılıp, polise teslim edilmesi nedeniyle çıkan çatışmalarda yaralandı.hakkında gıyabi tutuklama kararı olmasına rağmen hastaneden kaçan gezmiş, haziran’ın sonunda filistin’e gitti. filistin’e gitmeden önce 23 haziran 1969’da tmgt’nin topladığı 1. devrimci milliyetçi gençlik kurultayı’na kendisi gibi haklarında tutuklama kararı olan fkf genel başkanı yusuf küpeli ile birlikte bir mücadele programı gönderdi. eylül’e kadar filistin’de gerilla kamplarında kalan deniz gezmiş,1 eylül 1969’da, 10 haziran’da "üniversiteyi işgal" ettiği gerekçesiyle hukuk fakültesi’nden ihraç edildi. hakkında tutuklama kararının olduğu bu dönemde gazeticilere gizlendiği yerden demeçler verdi. 23 eylül 1969’da hukuk fakültesi’nde olduğu sırada haber verilen polislerin de fakülteye gelmesi üzerine teslim olan gezmiş, 25 kasım’da serbest bırakıldı. ancak yıldız devlet ve mühendislik akademisi’nde battal mehetoğlu’nun sağcılar tarafından öldürülmesinden sonra okulda yapılan aramada, ele geçirilen dürbünlü bir tüfeğin gezmiş’e ait olduğu öne sürülerek hakkında yeniden tutuklama kararı alındı. 20 aralık 1969’da yakalanan gezmiş, kendisiyle birlikte tutuklanan
cihan alptekin’le birlikte 18 eylül 1970’e kadar tutuklu kaldı. bundan sonra öğrenci eylemlerinden uzaklaşarak, mücadelesini değişik alanlarda sürdürmeyi planladı. sinan cemgil ve hüseyin inan’la birlikte thko’yu kurdu. 11 ocak 1971’de thko adına ankara iş bankası emek şubesi’nin soygununu gerçekleştirenler arasında yeraldı. 4 mart 1971’de dört abd’li erin balgat’taki tuslog tesisleri’nden kaçırılması eyleminde de bulunan gezmiş, erlerin serbest bırakılmasından sonra sivas’ın şarkışla ilçesinin gemerek nahiyesinde yusuf aslan’la birlikte yakalandı. 16 temmuz 1971’de başlayan thko-1 davası’nda tck’nın 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 ekim 1971’de
idam cezasına çarptırıldı. 6 mayıs 1972’de idam edildi.

merhaba ernesto gibi ölenlere
merhaba camillo gibi ölenlere
merhaba ho chi minh’lere
yuh olsun emperyalizme


özkan mert

12 nisan 1971 pazartesi günü, ankara ikinci ağır ceza yargıcı rauf tozer’in sorularını deniz şöyle cevaplar:
’’soru: ne iş yaparsınız?
yanıt:devrimciyim.
soru: anlayamadım. mesleğiniz demiştim?
yanıt:devrimciyim.’’

’’ baba,
sana herzaman müteşekkirim. çünkü kemalist düşünceyle yetiştirdin beni.
küçüklüğümden beri evde devamlı kurtuluş savaşı anılarıyla büyüdüm. ve o zamadanberi yabancılardan nefret ettim.
baba, biz türkiye’nin 2. kurtuluş savaşçılarıyız. elbetteki hapislere atılacağız , kurşunlanacağız da. tıpkı 1. kurtuluş savaşı’nda olduğu gibi. ama bu toprakları yabancılara bırakmayacağız. ve birgün mutlaka yeneceğiz onları.
düşün baba, bugün hükümet işini, gücünü bırakmış bizimle uğraşıyor. çünkü bizden başka gerçek muhalefet kalmamış durumda. ve hepsi kemalist çizgiden sapmış durumda. ve tarih önünde hüküm giymiş durumdadırlar. biz çoktan onları tarihin çöplüğüne atmış durumdayız.
baba mektubuma son verirken seni, annemi, bora’yı, hamdi’yi devrimciliğimin olanca ateşiyle kucaklarım.
deniz gezmiş’’

(bkz: bizim 68)

tutuklu bulunduğu dönemde gördüğü işkenceler yüzünden kan işediği idda edilen siyasi şahsiyet. günümüz sorgu metodları ise büyük gizli servisler tarafından yıllar süren araştırmalar sonucu geliştirilmiştir. artık kalıcı hasar bırakan yöntemler bir kenara bırakılmıştır.

darağacında üç fidandan birisiydi eşitliği savundu, özgürlüğü haykırdı.. ama 6 mayıs 72’de idam edildi.alınan karar ne özgürlüğe sığdı ne de eşitliğe.

ismimi aldığım insan.çok da çılgın biriymiş.zamanında atla kız kaçırma mizanseni bile yapmış.

(bkz: bursa nutku)

halen yaşıyor,bazen bizi izler,yaptıklarımızı görür,bilir
bilmezler ki halen aramızda
bilmezler ki her devrimcinin ruhunda gizli kalmıştır

çok şey borçlu olduğumuz yürekli insan.o, idam anındayken bile kendini ölüme yollayanlardan cesurdu.

"türkiye’nin bağımsızlığından başka bir şey istemedim. bundan dolayı da ölümden korkmuyoruz. ve ben 24 yaşındayken kendimi türkiye’nin bağımsızlığına armağan etmekten onur duyuyorum."

daha 25 yasindayken vatandaslari adina ulkusu adina olmeyi goze alabilen ve bundan gurur duydugunu beyan eden devrimci.gorusunuz ne olursa olsun sadece olume dik gitmesiyle bile saygi duyulmasi gereken bir genctir kendileri.

(bkz: 6 mayis 1972)

özgürlük, eşitlik, barış için savaşmış, genç yaşında asılırken bile başını dik tutmuş büyük adam. o gün belki deniz gezmiş’i asıp fiziksel olarak öldürmüşlerdir, ama onun gibi düşünen gençliği, onun düşüncelerini öldürememişlerdir, öldüremeyeceklerdir.

aslında deniz bu ülkede insanların yaşayamayacağının, yaşamalarına izin verilmeyeceğinin bir ispatıdır. insan çevresinde olanlara duyarlı olmalı, yanlış gördüğüyle savaşmalı ve pes etmemeli, yılmamalı, kendini geliştirmeli, hiç durmamalı kendi içinde ve dışında devrim yapmalıdır. kendini yenilemelidir bir anlamda. ancak gerçek bir devrimci, belki de ideal ve kusursuz bir insandır. deniz’in ömrünün idam sehpasında bitmesiyse daha önce de dediğim gibi bunun küçük bir ispatıdır.

idam sehpasında etmiş olduğu son sözleri ne kadar inançlı olduğunu göstermektedir inandığı şeye, her şeyden önce insandır deniz. insanlığın gereklerinin hepsi deniz gezmiş’te mevcuttur. deniz gezmiş özgürlük, eşitlik, devrim için savaşmış ve bu yolda kendisi gibi insan olan yoldaşları ile birlikte henüz 24 yaşındayken kendisini davasında izleyecek olanlara, geleceğe ve kendi sözleriyle türkiye bağımsızlığına armağan etmiştir. devletse, bu ülkenin bağımsızlığı için savaştığını ölmeden önce bile dile getiren gerçek bir insanını asmıştır. denizleri asanlar, onu ölümsüz yaptıklarının farkında olsalar her şey farklı olur muydu?.. bilinmez, ama deniz ölümsüzdür. bir devrim ateşidir. sonsuzdur, adı gibi engin ve sınırsız; güçlü ve kuvvetlidir. içimizdedir.


"...ve ben 24 yaşındayken kendimi türkiye’nin bağımsızlığına armağan etmekten onur duyuyorum."

(bkz: gaza gelmek)
(bkz: ağlamak)
(bkz: sinirlenmek)

(bkz: özgürlük)
(bkz: barış)
(bkz: eşitlik)
(bkz: devrim)

(bkz: devlet)
(bkz: emperyalizm)

bugun olum yildonumu olan buyuk devrimci,hala 25 yasindadir kendisi,hala fikrimin ince guludur,hala ruhundan bile korkan adamlarin oldugu bir ulkedir burasida.ruhun sad olsun...

küllerinden binlerin doğmuş olduğu devrimci. o külleri ve nicelerini, ve o nicelerden doğmuş olan diğerlerinin küllerini birileri gelip silmedikçe deniz gezmiş asla ölmeyecektir.

#544937

ölümünün 35. yılını geride bıraktığımız öğrenci lideri. bugün yaşasaydı 59 yaşında olacaktı.

bugünlere bakıyorum da...
’acıyorsam sana anam avradım olsun,
ama aşk olsun sana çocuk, aşk olsun!’


mare nostrum

en uzun koşuysa elbet türkiyede de devrim,
o, onun en güzel yüz metresini koştu
en sekmez lüverin namlusundan fırlayarak...
en hızlısıydı hepimizin,
en önce göğüsledi ipi...
acıyorsam sana anam avradım olsun,
ama aşk olsun sana çocuk, aşk olsun!

35 yıl önce bugün, ölümsüzleşmiş devrimci, insan, fikir. tıpkı diğer yoldaşları gibi.