urban f

( çalapa ) :guttiferae familyasından antil adalarında yetişen bir ağaçtır. kabuklarından reçine elde edilir.

kullanıldığı yerler:
müshildir. kabızlığı giderir. idrar söktürür. safra akışını düzenler. sıtma, frengi, kulunç, sarılık, mafsal ağrıları ve baş ağrılarında kullanılır. bağırsaklarında hastalık olanlar kullanmamalıdır.

(mübarekotu) : gülgiller familyasından; doğu, güney ve karadeniz bölgeleri ile istanbul çevresinde yetişen bir bitki türüdür.

kullanıldığı yerler:
yaprakları ve kökü kuvvet verici olarak kullanılır. ishali keser.

( asmar ) :mersingiller familyasından; daima yeşil çalı veya 2-5 metre boyunda bir ağaçcık olan bir bitkidir. yaprakları deri gibi serttir. çiçekleri beyazdır. kokusu güzeldir. 100 kadar türü vardır. yabani mersin akdeniz çevresinde yetişir. meyvesine de mersin denir. küçüktür. tatlı bahratlı ve kokuludur. yenir. yapraklarında ve çiçek dallarında reçine, tanen, sinaol, terpen, mirtol, pinen gibi maddeler vardır. meyvelerinde ise uçucu yağ, şeker, sitrik asit bulunur.

kullanıldığı yerler:
bronşitte faydalıdır. mesane iltihaplarını da giderir. nezlede faydalıdır. akciğer iltihaplarında kullanılır. bel soğukluğunda faydalıdır. ishali keser. mide ağrılarını giderir. egzamada faydalıdır. saçları boyamakta kullanılır.

( merdümek )baklagiller familyasından; beyaz çiçekli, bir yıllık bir tarım bitkisi ve bunun besin olarak kullanılan yuvarlak, yassı tohumudur. mart - nisan aylarında ekilir. ilk çağlardan beri akdeniz bölgesinde yetiştirilmektedir. içeriğinde b vitaminleri ve fosfor vardır.

kullanıldığı yerler:
beden ve zihin gücünü artırır. sinirleri kuvvetlendirir. bağırsaklara yumuşaklık verir. sinir zafiyetlerinde faydalıdır. kan yapar. anne sütünü artırır. baharatlı çorba şeklinde yenmesi tavsiye edilir.

( benefşe ) :menekşegiller familyasından; çiçekleri tek renkli, bir veya çok yıllık otsu bir bitkidir. yaprakları yürek biçiminde ve hemen hemen sapsızdır. genellikle az veya çok koyu renkli olur. beyaz renklileri de vardır. ilkbahar aylarında çiçek açar.

kullanıldığı yerler:
terletir. vücuda rahatlık verir. kanı temizler. vücutta biriken zehirlerin atılmasını sağlar. nikris ve romatizmada faydalıdır. kabızlığı giderir. sıracada faydalıdır. cilt hastalıklarında da kullanılır. lapası yaraların iyileşmesini sağlar. menekşe yağı, egzama ve uyuzu tedavi eder. boğmaca ve boğaz ağrılarında faydalıdır. sulu temriyeleri de tedavi eder.

( oğulotu ) :ballıbabagiller familyasından; çok dallı, beyaz çiçekli otsu bir bitkidir. en önemli türü tıbbi melissadır. istanbul, bursa, ege ve akdeniz bölgesinde yetişir. boyu 30 - 80 cm kadardır. limon kokuludur. çok yıllık bir bitkidir. yaprakları ince ve yumuşak tüylüdür. çiçekleri beyazdır. yapraklarında tanen, reçine ve uçucu bir yağ vardır.

kullanıldığı yerler:
mide ve bağırsak ağrılarını keser. kalbi kuvvetlendirir. hazımsızlık, baş ağrısı ve migrende faydalıdır. melankoli, sara, başdönmesi, kulak çınlaması ve sinir krizlerinde şikayetleri ortadan kaldırır. bayılmalarda kullanılır. mide ve bağırsak gazlarını söker. aybaşı ağrılarını keser ve aybaşı kanamalarını düzenler. huzursuzluk ve sıkıntıları giderir. hafıza zayıflığında faydalıdır.

( angelica )maydanozgiller familyasından; dere kenarlarında, çayırlarda ve ormanlardaki ağaçsız alanlarda yetişen, boyu 3 m kadar, hoş kokulu, otsu bir bitkidir. istanbul, marmara bölgesi, doğu karadeniz ve beyşehir dolaylarında yetişir. boyu 1- 1,5 m kadardır. 2 veya çok yıllık bir bitkidir. gövdesi silindiriktir. boyuna çizgiler vardır. içi boştur. mavimtırak yeşil veya kırmızı renktedir. çiçekleri beyazdır. kökü ve rizomlarında uçucu bir yağ ve tanen ihtiva eder. yaz ve sonbahar aylarında toplanıp kurutulur.

kullanıldığı yerler:
mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelir. sinirleri kuvvetlendirir. spazmları giderir. astım nöbetlerini giderir. kuvvet ve iştah verir. nekahat devresinin kısa sürmesini sağlar. yapraklarından çıkan suya, bir parça pamuk bastırılıp, diş çürüğüne konursa, ağrıyı keser. kandolaşımını düzenler. terletir. kurutulmuş melekotu, dövülüp başa sürülecek olursa, bitleri öldürür.

mazı:( thuja )servigiller familyasından; pul yapraklı daima yeşil, ağaç veya ağaçcık halinde bulunan bir bitki cinsidir. ev ilaçlarında yaprakları ve kozalağı kullanılır.

kullanıldığı yerler:
yaprakları siğilleri yok etmekte kullanılır. kozalağından bağırsak solucanı düşürücü ilaç yapılır. gebe kalmayı önlemek için kullanılır. bazı zehirlenmelerde, panzehir olarak kullanılır. basur memelerinde faydalıdır.

( midenuvaz )maydanozgiller familyasından; yaprakları güzel kokulu ve parçalı, kazık köklü, 30 - 100 cm boyunda, iki yıllık otsu bir bitkidir. çiçekleri şemsiye halindedir. tohumları ufak ve esmerdir. meyvelerinin içeriğinde uçucu bir yağ ile apiin adlı bir glikozit vardır. kökünde, biraz uçucu yağ, müsilaj ve apiin vardır. yaprakları, kökü ve meyvesi kulanılır.

kullanıldığı yerler:
idrar söktürür. iştah açar. iltihaplı yaraların iyileşmesini sağlar. aybaşı sancılarını keser. sürmenajda faydalıdır. yüksek tansiyonu düşürür. kalbin yorulmasını önler. kansızlığı giderir. kansere karşı korur. karaciğer şişliğini giderir. safra akışını kolaylaştırır. vücuttaki zehirli maddelerin atılmasını kolaylaştırır. vücutta biriken suyu boşaltır. böbrek taşlarının düşürülmesine yardımcı olur. romatizmada faydalıdır. mide ve bağırsaklarda gaz birikmesini önler. bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur. aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar. anne sütünü azaltır ve böylelikle memelerin şişmesini önler. cinsel istekleri artırır. görme gücünü artırır. böbrek iltihabı olanlar maydanoz yememelidir.

bknz mayasil otu.

( egzamaotu ) :ballıbabagillerden; yurdumuzun hemen hemen her bölgesinde yetişen, beyaz tüylerle kaplı, alçak bir bitkidir. yaprak kenarları alta doğru kıvrıktır. çiçekleri beyazdır. ev ilaçlarında çiçekli bitki kullanılır.

kullanıldığı yerler:
mide rahatsızlıklarını giderir. sinirleri uyarır. ateşi düşürür. egzamaya faydalıdır. vücuda kuvvet verir.

( lactuca ) :bileşikgiller familyasından; geniş ve uzun yeşil yapraklı ve çok yıllık bir bitkidir. tohumları, cinsine göre esmer veya siyahtır. ilık iklimi sever. ilk ve sonbahar aylarında ekilir. yurdumuzda bir çok çeşidi vardır.

kullanıldığı yerler:
sinirleri yatıştırır. uykusuzluğu giderir. sinirsel kalp çarpıntılarını keser. isteride faydalıdır. erkeklerde aşırı cinsel istekleri keser. kabızlığı giderir. basur memelerinde faydalıdır. kandaki şeker miktarını düşürür. kanı temizler. hazmı kolaylaştırır. nekahat devresinin kolay atlatılmasında yardımcı olur. bol idrar söktürür. romatizma ve nikris’te faydalıdır. göğsü yumuşatır. karaciğer ve dalak şişliklerini indirir. böbrek iltihaplarında iyidir. aybaşı halinin ağrısız ve muntazam olmasını sağlar. suyu, ergenlik sivilcelerini giderir. yüze tazelik ve güzellik verir. lapası; kan çıbanı, apse ve yanıklarda faydalıdır. asabi öksürükleri keser. anne sütünü artırır.

( marupa ) :ikiçenekliler sınıfının, simaroubaceae familyasından, amerika’da dokuz türü olan, bileşik almaşık yapraklı bir ağaçtır. antillerde yetişen şişmarouba amara; 20 m kadar boyunda bir ağaçtır. kabuğu düz, pürüzsüz, grimsi ve çok acıdır. kerestesi kıymetlidir.

kullanıldığı yerler:
ateş düşürür. kalp hastalıklarında faydalıdır.

( çayır kasımpatı ) :dağlarda ve çayırlarda yetişen güzel çiçekli bir bitkidir. kasımpatıya benzer. dalları ufaktır. yeşil yaprakları dantela gibidir. çiçeklerin etrafında beyaz yaprakları vardır. ortası altın sarısı rengindedir. çiçekleri yaz aylarında toplanıp kurutulur.

kullanıldığı yerler:
idrar söktürür. terletir. böbrek taşlarının düşürülmesinde yardımcı olur. karaciğer hastalıklarında faydalıdır. egzama, temriye gibi deri hastalıklarında şikayetleri giderir.

( fütr ) :boy, biçim ve bölge bakımından büyük değişiklikler gösteren, yüz bin kadar çeşidi bulunan bir çeşit bitkidir. karada ve tatlı sularda yaşarlar. mantarların içinde tıbbi etkileri olanlar, gıda olarak kullanılanlar, zehirlenmelere sebep olanlar, hayvanlarda ve bitkilerde hastalık yapanlar, antibiyotik madde oluşturanlar ve kimya sanayiide kullanılanlar vardır.yenen mantarların çoğu bazitli mantarlardır. bunların 500 kadar cinsi ve 13500 kadar türü vardır. sporları şişkin bir hif ucunda 4 tane olarak meydana gelir. makbul olan türü şemsiye mantarıdır. büyük ve göz alıcı bir şekildedir. şapkası başlangıçta yuvarlak veya yumurta biçimindedir. sonradan çan, şemsiye veya tabak şekline döner. rengi beyazımtırak gri ile esmerimtırak gri arasında değişir. çapı 25-30 cm kadardır. eti yumuşak ve süt gibi beyazdır. lezzeti hoştur. yer mantarı da yenir. huni biçimindedir. şapkasının eti sarımtırak beyaz ve sarı kenarlıdır. kokusu kayısıyı hatırlatır. lezzeti ise karabiberi andırır. hazmı güçtür.

kullanıldığı yerler:
etin yerini tutar. protein değeri etten fazladır. yorgunluğu giderir. düşünme ve öğrenme yeteneğini geliştirir. kansızlığı giderir. bedenin gelişmesinde yardımcı olur. romatizma ve üremi olanlar yememelidir.

( mandarin ) :turunçgiller familyasından; 5-6 m yüksekliğinde mandalina ağacının meyvesidir. tatlı, kokulu, lezzetli, vitamince zengin bir meyvedir. kabuğundan esans çıkarılır.

kullanıldığı yerler:
kanı temizler. sinirleri yatıştırır. damar sertliği, felç ve gripte faydalıdır.

bknz mahmude.

( bingözotu ) :çitsarmaşığıgiller familyasından; anadolu’da ve suriye’de yetişen, sarılarak tırmanan, sürünücü ve sütlü, çok yıllık bir bitkidir. gövdesi ince ve tüysüzdür. çiçekleri beyaz ve sarımsı renktedir. meyvesi 4 tohumlu, 2 gözlü bir kapsüldür. kökleri uzun ve kalındır. kökü, nişasta, tanen, müsilaj ve "skammonin" taşır. ev ilaçlarında kullanılmaması tavsiye edilir.

kullanıldığı yerler:
kalınbağırsağa tesir eden tahriş edici bir müshildir. frengide faydalıdır.

( lemon ) :limonağacının açık sarı renkli, yumurta biçiminde, kabuğu güzel kokulu, suyu ekşi olan meyvesidir. kabuklarından limon esansı çıkarılır. c vitamini, şeker, müsilaj, sitrik asit ve tuzları bakımından zengindir.

kullanıldığı yerler:
ateşi ve tansiyonu düşürür. kanı temizler. susuzluğu giderir. kalbi kuvvetlendirir. damar sertliği ve romatizmada faydalıdır. gribin çabuk atlatılmasını sağlar. mide, bağırsak ve idraryollarındaki mikropları öldürür. gıda zehirlenmesini önler. idrar söktürür. böbrek ve mesane kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı olur. yüzdeki sivilceleri geçirir. cildin güzelleşmesini sağlar. karaciğer hastalıklarında faydalıdır. dişleri beyazlatır ve diş etlerini kuvvetlendirir. nezlede şikayetleri geçirir. skorbüt hastalığında faydalıdır. boğaz ve bademcik iltihaplarının giderir. ishali keser. kansızlığı önler. fazla aybaşı kanamasını önler. nasırları söker. mide ağrılarını dindirir. baş ağrılarını ve vücut ağrılarını keser. yüz çillerinde faydalıdır.

( lavandula ) :ballıbabagiller familyasından; çalı görünüşünde, dip kısmı odunsu bir bitkidir. çiçekleri mavi veya morumsu ya da koyu kırmızıdır. kokusu güzeldir. karabaş lavantaçiçeği denilen türü yurdumuzda vardır.

kullanıldığı yerler:
kaynatılmış suyu uyarıcı ve midevidir. küçük bir torba içinde dolaplara konan lavanta çiçekleri, elbise ve çamaşırları böceklerden korur. banyo suyuna güzel koku verir. lavanta kolonyası vücudu ferahlatır. ateşi düşürür.