stoacilik

Fakiri de avutur, zengini de avutur.

Antik yunan toplumunda çok yoğun şekilde aristokrasi vardı. Soylular, zenginler, tüccarlar, köleler falan daha doğmadan bu insanların kaderleri belli oluyordu. Tutup da bir köle soylu aileye dahil olamazdı veya yönetimde pay sahibi olması mümkün değildi.

Peki stoacılar ne demiş ?

Bakın kardeşim, üzerinde yaşadığımız evren tek bir bütündür. Biz de bu bütünün içinde kendi yerini bulmaya çalışan canlılarız. Tek gerçek ve mutlak olan kozmos, yani evrenin kendisidir. Dolayısıyla, eğer biz buradaki yerimizi bilip, ona uygun yaşarsak, evrendekir rolümüzü de doğru şekilde yerine getirmiş oluruz. Bu da bize etik anlamında cevap verir, yani nasıl yaşamalıyız sorusu...

Şimdi bu kafada düşünen bir köle, sizce isyan çıkartabilir mi ? Soylulara kafa tutması mümkün olabilir mi ?
Adam demiş ki, senin bu evrendeki yerin belli, sen köle olarak doğdun. Eğer kendi yerini bilerek, buna uygun yaşarsan, mutluluğu ve hakikati bulacaksın demişler.

Aristokratların da bu olay işine geliyor tabi. İlerleyen zamanlarda olaylar değişiyor ama genel olarak
stoacı etik (nasıl yaşamalıyız) ; aristokratik etik düşünce haline gelmiştir. İki taraf da win-win.

insanların evrendeki en uygun rolünün, doğaya uygun bir hayat sürmek olduğunu ileri süren bir felsefedir. bu değere vurgu yapmasına ilave olarak stoacılık, aynı zamanda, insanın eşitliğine bağlılığını ve var olan siyasal sınırları ve hudutları aşan dünya topluluğuna üyeliği benimseyen bir evrenselliğe de vurgu yapar.

aklin egemenligini, dogaya uygun yasamayi, ruhun duyumsamazligi ve dunya yurttasligi ulkusunu amac olarak koyan kibrisli zenon’un kurdugu ogreti. zenon derslerini stoa denilen direkli galeride verdigi icin bu ogretiye stoacilik adi verilmistir.

(bkz: cumle kuramadiginda tdk dan yardim almak)