şeref hanım

1809’da istanbul’da doğdu, 1861’de yaşamını yitirdi. yenikapı mevlevihanesi kabristanına defnedildiği sanılıyor. mehmed nebil bey’in kızı. şairi bol ve kültürlü bir ailenin mensubu. kadirî ve mevlevî tarikatlarına girdiği biliniyor. sıkıntılarla dolu bir yaşam sürdü. padişah ii. mahmud ve valide sultan’a yazdığı şiirlerinde bu sıkıntıları anlatır. geleneksel kalıplar içinde kalan şiirleri sadelikleri ve düzgün anlatımlarıyla dikkat çeker. ilk kez 1867’de matbaai âmirane’de basılmış bir divanı var.

kasîde-i bahâriyye der hakk-ı müşâriin-ileyh
- berây-ı âlî paşa -

açıl ey gonce-i zîbâ açıl fasl-ı bahar oldı
hezârın hasret-i dîdâr ile derdi hezâr oldı

donandı her taraf üşkûfe-i elvan ile yer yer
yine sun’-ı cenâb-ı kird-gârı aşikâr oldı

takarrub edicek teşrifi sultân-ı gülin nâ-gâh
dikildi tûğ-ı şâhî bağ u sahra kânı-kâr oldı

bahar erdûsını sünbül-teber tebşire geldikde
kurup çadır çiçekle muntazır her kûh-sâr oldı

bu eyyâm-ı ferah-zâye tahassür çekmeden fulya
sarardı sureta bir âşık-ı zar u nizâr oldı

meğer neşv ü nema bulmuş şarâb-ı erguvan ile
anın’çün çeşm-i dilber gibi nergis pür-humâr oldı

görüp zülf-i arûsın ziynet ü dârâtını bî-şekk
civan perçem başa çıktıkda gayet dil-figâr oldı

benefşe çıkdı her-câyî deyu ifrât-ı ye’sinden
olup sünbül perişan lâle yek-ser dâğ-dâr oldı

eder şeb-bû ile ay-çiçeği gece safa, mehtâb
görince fûl-ı bahrî yollar üzre hep nisâr oldı

düzüp zerrin kadehle bezmini çark-ı felek güya
çekildi bir kenâre cümleden sâhib-vakâr oldı

sarıldı nahl-ı leylâk üzre güya bir çiçekli şal
bakup serv u sünûber bîd-i reşkiyle çinâr oldı

şakâyıkda görince revnak ü rengi kemâlinde
hasedle zenbakın hep akl u fikri târ u mâr oldı

bilür erbabı kadrin bak alur göz ile haşhaşa
ki attâr-ı felekden ehl-i keyfe ber-güzâr oldı

karanfil yâsemen aşkile sîne çak çak etdi
ya her dem tazeye meyi etmede bî-ihtiyâr oldı.

ne kabil misk-i rûmî ıtr-ı şâhîyle ola hem-bû
girince araya şimşir bu da’vâ ber-karâr oldı

bütün ezhâre hâlât-ı hazânı etmeğe ifşa
gelüp kartopu güya tercemân-ı rûzigâr oldı

bahâriyye temam olduysa da ey hâme güya ol
gazel de söylemek şâirlere çünkim şiar oldı

yine ey gül-izâr-ı işve vakt-ı âh u zar oldı
bu da’vâya delîl ü şâhid istersen hezâr oldı

buyur geşt ü güzâr et cümle ezhârı çemen-zârın
kudûmın öpmeğe hep dîde dûz-ı intizâr oldı

görince bülbülün cûş u hürüsün fart-ı gayretle
benim de seyl-i eşkim ğıbta-bahş-ı cûy-bâr oldı

gelüp bâd-ı sabâ dedi şeref geç bu hevâlardan
bu nazmın gerçi evrâk-ı sipihre yadigâr oldı

ne sarf etdin bahara cevher-i güftârını ancak
sebeb-i asayiş dünyâya bir âlî-tebâr oldı

edersin medh ol zât-ı şerifi et ki âlemde
senası mahz-ı farz u her sağar ü her kibar oldı

bu vasfa hazret-i alî emîn paşa sezadır kim
duây-ı devleti vird-i zeban ü her diyar oldı

makâm-ı âliyi teşrif edel’den zât-ı ülyâsı
umûr-ı hâriciyye nâzırıyle pür-vakâr oldı

huzurunda şükûfe şîşesi olmak ümidiyle
ne rütbe şimdi çeşm-i bülbüle bak i’tibâr oldı

nesîm-i lutfı ğâlibdir bahara ehl-i hâcâtın
nihâl-i maksad u amali hep pür berg ü bâr oldı

nisâr olmakda gerçi cümleye nakd ü inâyâtın
senin hakkında ise şad hezâr u bî-şümâr oldı

düşüp ümmîd-i afv ile der-i ihsanına gönlüm
bilür cürm ü kusûrın pây-mâl-i i’tizâr oldı

kerem-kârâ şeref-sadrâ sipihr-i devlete bed-râ
eğerçi bunda ıtrâ’-ı makâla ibtidâr oldı

vesîle-cûy idim neşr etdim işte bu bahaneyle
bütün ezhâr bûy-i midhatinden hisse-dâr oldı

kıyâs olsa yanında bir içim su gibidir nîsân
ki cûd u şefkatin baranı bahr-ı bî-kenâr oldı

umûrında muvaffaksın o rütbe zanneder herkes
ya zât-ı hızr yâ tevfik-i bari müsteşar oldı

bekây-ı ömr ü ikbâlindir elbet matlabı halkın
vücûdın mutlaka dünyâya lutf-ı gird-gâr oldı.

penâh eden hücûm-ı ceyş-i gamdan olur asude
der-i devlet-meâbın bir hısâr-ı üstüvâr oldı

değil fahriyye yazmak gerçi haddim kendi hakkımda
bana zât-ı şerifin lîk mahz-ı iftihar oldı

ederken âh ü feryâd endelib efsâne dinlemez
şeref, başla du’âya gayrı vakt-ı ihtisar oldı.

akîb-i cemrede her sal meymûn fal dendikce
cihâna feyz-i nevrûzın yeter pertev-nisâr oldı

riyâz-ı ömr ü câhı haşre-dek her dem bahar olsun
denildikçe yine vakt-ı safay-ı gül-izâr oldı.

(mefaîlün mefaîlün mefaîlün mefâîlün)

dildeki dag-i füruzanım ile eğlenirim
geceler kendi çerağınım ile eğlenirim

ederim züver-i aguse-i hayalim yâri
daima hidmet-i mihmanım ile eğlenirim

söyletip çektiğini şuh-i cefakarından
sergüzeşt-i dil-i nalanım ile eğlenirim

komaz avare vü tenha beni manend-i safa
yine derd-ü gam-i cananım ile eğlenirim

dest-i ahım dokunup saz-i derunun teline
nağme-i nale vü efganım ile eğlenirim

söyleyip serd-i mihmetle nice taze gazal
şeref eş’ar-i perişanım ile eğlenirim

dili şuride hayfa yâre, yâr ağyare maildir
bilinmez hikmeti bülbül güle, gül hare maildir

olursun pür gadab ben arzıhal etdikçe sen emma
cefakârım, mizacın çare ne ağyare maildir

şikâyet sanma rencü zahmi aşk eyler isem izhar
tabibe haste elbet derdini iş’are maildir

kaçınmaz şulei didarı yâre can atar daim
benim mürgi dilim pervane âsa nare maildir

ider tahsin nazmı dilküşasın eylesen tanzir
şeref tab’ı selisim böyle hoş küftare maildir

bir vech ile kabil değil icrayı teşekkür
şâdoldu şeref zar iki yüzden agâh
eüdi beni teltif reis oldu efendim
hem kıldı iki yüz kuruş ita bana her mah
...

keramet tâ ezelden dadı hakmış zatına bildim
benim keşfeyledin arzetmeden hali perişanım
ikişer yüz kuruş mahiye ihsan eyledin hakka
şeref bir akçeye şayan değilken ey keremkânım
...

kemalü ömrünü lûtfundan efzun eylesün mevlâ
cihan durdukça dur sadrında sen ey himmeti âli
şeref zatın maaş tahsisi ile şimdi sayende
değildi habbeye malik pür oldu ceybi amali
...