urban f

kurt bağrı:( kurtbaharı ) :zeytingiller familyasından kış aylarında yaprağını döken veya her zaman yeşil olan odunsu bir bitkidir. yurdumuzda adi kurtbağrı yetişir. 4-5 m boyunda bir çalıdır. çiçekleri beyazdır. meyveleri parlak siyah renkte olup, üzümsüdür. bütün orman bölgelerinde yetişir.

kullanıldığı yerler:
çiçekleri cilt kurumasında faydalıdır. meyveleri kullanılmamalıdır.

( lycopode ) :kibritotunun en çok görülen şeklidir. boyu 1 m kadardır. sporlu başaklarından kurtayağı tozu denilen ve hekimlikte kullanılan sarı bir toz elde edilir.

kullanıldığı yerler:
karaciğer ve safra kesesi hastalıklarında faydalıdır. ağrıları dindirir. romatizmada şikayetleri giderir. böbrek ve safra kesesi taşlarının düşürülmesine yardımcı olur.

( dişotu ) :dişotugiller familyasından, koyu yeşil renkli, çok yıllık otsu bir bitkidir. boyu 30-120 cm arasındadır. yaprakları sert ve dalgalıdır. çakıllı, çorak arazide yetişir. çiçekleri salkım şeklindedir. zehirlidir.

kullanıldığı yerler:
ödem hastalığında faydalıdır. mesane taşlarının düşürülmesine yardım eder. spazm ve ağrıları giderir.

(momordica ) :kabakgiller familyasından, tırmanıcı, ince gövdeli, bir yıllık bir bitkidir. yaprakları saplı ve el gibi parçalıdır. meyvesi olgunlaşınca, birbirinden ayrılır. meyveleri 10-15 cm boyunda şişkin ve iki uçta incelmiş şeklindedir. üzerinde kabarcıklar vardır. turuncu - sarı renktedir. ev ilaçlarında, zeytinyağı ile karıştırılarak kullanılır.

kullanıldığı yerler:
mide ülserini tedavi eder. egzama ve diğer cilt hastalıklarında faydalıdır. yaraların çabuk kapanmasını sağlar.

( manna ) :bir çeşit dişbudak olan fraxinus ornus ağacının torba şeklinde ve içi sıvı dolu yerine yapılan kesiklerden çıkan sıvıdır. içeriğinde mannit şekeri vardır. yuvarlak, yassı, billuri, kuru parçalardır. rengi soluk sarımsı ve içi beyazdır. kokusu bala benzer. lezzeti şekerlidir. suda kolay erir.

kullanıldığı yerler:
kolay kullanılır, hoş bir müshildir.

( peucedanum ostruthium ) :dantela gibi güzel yeşil yapraklı bir bitkidir. çiçekleri pembe ve beyaz renkte olup, dallarının ucuna toplanmıştır. yaprakları ilkbahar, kökü ise sonbahar aylarında toplanıp, kurutulur.

kullanıldığı yerler:
mide ve bağırsak bozukluklarını giderir. ishali keser. kanı temizler. damar sertliği ve nikriste faydalıdır.

( ekşi üzüm ) :henüz olgunlaşmamış, ekşi, ham üzümdür. şerbeti yapılır.

kullanıldığı yerler:
iştah açar. kurdeşende faydalıdır. göz ağrılarını dindirir.

( melilotus ) :baklagiller familyasından, avrupa’da ve yurdumuzda yetişen, 30 - 100 cm boyunda, iki yıllık otsu bir bitkidir. gövdesi silindir biçimindedir. tüysüzdür. çok dallıdır. yaprakları almaşık dizilişlidir. sarı çiçekleri güzel kokuludur. meyvesi 4 mm kadar boyunda 1-2 tohumludur. çiçekli ve yapraklı dallarında kumarin, melilotik ve kumarik asitler ile uçucu bir yağ vardır.

kullanıldığı yerler:
hafif kabız vericidir. romatizma ağrılarını dindirir. vücuda rahatlık verir.

ki$ni$:maydanozgiller familyasından; haziran - ağustos ayları arasında pembe beyaz renkli çiçekler açan, 30 - 50 cm boyunda, oldukça fena kokulu bir yıllık otsu bir bitkidir. nemli çayır ve sırtlarda yetişir. yaprakları açık yeşil renkli ve tüylüdür. çiçekleri, dallarının uçlarında şemsiye şeklinde toplanmıştır. meyveleri nişasta, tanen, şekerler ve uçucu yağ taşır. kişniş şekeri, likör yapımı, pastacılık ve eczacılıkta kullanılır.

kullanıldığı yerler:
iştah açar. bağırsak gazlarını giderir. sinirleri yatıştırır. hazmı kolaylaştırır. sinirsel baş ağrılarını keser. karın ağrılarını giderir. cinsel arzuyu kamçılar. aybaşı kanamasını düzenler. doğumu kolaylaştırır. sürmenajda faydalıdır. bayat yiyeceklerin zararını azaltır. fazla miktarda yenirse zararı görülür.

( prunus avlum ) :gülgiller familyasından; anayurdu asya olan, düz kabuklu bir çeşit ağaç veya ağaçcıktır. genellikle yapraklanmadan önce çiçek açar. meyvesi, etli ve tek çekirdeklidir. ev ilaçlarında sapları, meyvesi, kabuğu ve çiçekleri kullanılır.

kullanıldığı yerler:
idrar söktürür. böbreklerde biriken zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olur. kabızlığı giderir. kanın temizlenmesine yardım eder. nikris, romatizma, damar sertliği ve mafsal kireçlenmesinde faydalıdır. karaciğer şişliğine iyi gelir. safra akışını normale döndürür. sivilceleri önler. susuzluğu giderir. kabukları ishali keser. ateşi düşürür. çiçekleri göğsü yumuşatır ve öksürüğü giderir.

( kyminon ) :maydanozgiller familyasından; mayıs - haziran aylarında bayez veya pembemsi çiçekler açan, 15 - 20 cm boyunda, bir yıllık otsu bir bitkidir. anavatanı mısır’dır. yaprakları dar ince şeritler halinde parçalıdır. çiçekleri 3-5 saplı şemsiye durumundadır. meyveleri ovaldir. içeriğinde, reçine, sabit ve uçucu yağlar vardır. keskin, hoş kokuludur. tohumları baharat olarak kullanılır.

kullanıldığı yerler:
iştah açar. hazımsızlığı giderir. mide ve bağırsaklarda gaz birikmesini önler. birikmiş gazı söktürür. hava yutmayı önler. sinirleri yatıştırır. sinirsel başdönmelerini keser. anne sütünü artırır. aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar. idrar söktürür. yüksek tansiyonu düşürür. bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur. romatizma ve şişmanlıkta faydalıdır. hamileler kullanmamalıdır.

( graine de lin ) :keten denilen kireçli topraklarda yetişen otsu bir bitkinin tohumudur. içeriğinde sabit yağ, müsilaj, protein, siyanogenetik bir glikozit olan linamarin vardır. ketenyağında asitler vardır. boya ve muşamba sanayiinde kullanılır.

kullanıldığı yerler:
akciğer hastalıkkları bronşit ve soğuk algınlığında faydalıdır. lavman olarak kullanılırsa kabızlığı giderir. müzmin öksürüğü keser. dolama, köpekmemeleri ve her türlü çıbanın tedavisinde faydalıdır.

( castanea vesca ) :kayıngiller familyasından; kışın yapraklarını döken, 25 - 30 metre boyunda bir ağaçtır. yaprakları geniştir. meyveleri iridir.

kullanıldığı yerler:
kabuklarının suda kaynatılması ile hazırlanan ilaç; ateş düşürür ve sinirleri yatıştırır. meyvesi, kasları kuvvetlendirir. kan dolaşımını düzenler. bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. varis ve basur memelerinin meydana gelmesini önler. karaciğer yorgunluğu ve şişliğini geçirir. kansızlığı giderir. mideyi kuvvetlendirir. damar sertliği ve yüksek tansiyondan şikayet edenlerle, şeker hastaları yememelidir.

( apium graveolens ) :maydanozgiller familyasından, kökleri ve yaprakları sebze olarak kullanılan kokulu, iki yıllık bir bitkidir. içeriğinde sedanonik anhidrit, sedanolin, limonen, palmirik asit, gayakol gibi maddeler vardır. yaprakları ve baş kısmı kullanılır.

kullanıldığı yerler:
uyarıcı ve idrar söktürücüdür. iktidarsızlığı giderir. cinsel istekleri kamçılar. şeker, guatr ve yüksek tansiyonda faydalıdır. böbrek, akciğer ve karaciğer hastalıklarını önler. mideyi kuvvetlendirir. iştah açar. sürmenajda faydalıdır. sinir yorgunluğunu giderir. kanı temizler. karaciğer şişliğini giderir. böbreklerdeki kum ve taşların dökülmesinde yardımcı olur. safra ifrazatını düzenler. nikris ve romatizmada faydalıdır. susuzluğu keser ve vücuda serinlik verir. kalp hastalarına tavsiye edilir. ses kısıklığını giderir.

( karamankimyonu ) :maydanozgiller familyasından doğu anadolu bölgesinde yetişen 2 yıllık otsu bir bitkidir. çiçekleri beyaz renklidir. mayıs - temmuz ayları arasında açar. 30 - 90 cm boyundadır. kazık köklüdür. meyvesi esmerdir. içeriğinde tanen, reçine, sabit ve uçucu yağlar vardır.

kullanıldığı yerler:
anne sütünü artırır. mide ve bağırsak gazlarını, midedeki diğer şikayetleri giderir. idrar söktürür. astımda faydalıdır.

( esrarotu ) :kendirgiller familyasından, vatanı hindistan olan, sıcak ülkelerde ve yurdumuzda da kültürü yapılan, bir yıllık bir bitki türüdür. gövdesi diktir. içi boştur. yüzeyi pürtüklüdür. yaprakları 5-11 parçalıdır. meyvesi 3-5 milimetre boyundadır. tanelerinin içinde etli bir cücük vardır. dal uçlarında reçine ve uçucu bir yağ vardır. meyveleri yağ bakımından zengindir. tohumlarından çıkarılan yağ, sabun sanayiinde kullanılır. gövdesinin kabuk kısmından kenevir veya kendir denilen bir lif elde edilir. bunlardan ip, halat ve kaba dokulamalar yapılır.

kullanıldığı yerler:
yapraklarının suda haşlanması müzmin romatizma ağrılarını keser.

( thymus ) :ikiçenekliler sınıfının, ballıbabagiller familyasından; odunsu saplı, karşılıklı küçük yapraklı, sürüngen, çok yıllık timol kokulu alçak bir bitkidir. içeriğinde thymol vardır. güney amerika’da yetişen thymus vulgaris türünden hafif sarı renkli uçucu kekikyağı elde edilir. içeriğinde timol ve karvakrol vardır. midevi, idrar söktürücü ve antiseptik olarak kullanılır. yurdumuzda yabani kekik ve başlı kekik çok miktarda yetişir. ancak mercanköşk türlerinin çoğu da kekik yerine kullanılmaktadır.

kullanıldığı yerler:
bedeni kuvvetlendirir. hazmı kolaylaştırır. iştahsızlığı giderir. sinirleri kuvvetlendirir. kalp çarpıntılarını keser. yemeklerin bozulmasını önler. bağırsak iltihabını iyileştirir. salgı bezlerinin düzenli çalışmasını sağlar. idrar söktürür. aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar. bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardım eder. böbreklerde ve mesanedeki mikropları öldürür. cinsel isteği kamçılar. tansiyonu geçici olarak yükseltir. hastalıklara karşı direnme gücünü artırır. çocuklarda görülen kansızlığı giderir. kan dolaşımını düzenler. müzmin öksürük, astım, bronşit ve iltihaplı zatülcenp’e faydalıdır. grip, beyin nezlesi ve anjinde şikayetlerin azalmasına yardımcıdır. kekik suyu ile banyo romatizma ağrılarını dindirir. kandaki şeker miktarını azaltır. hamileler ve guatrı olanlar kullanmamalıdır.

( valeriana ) :ikiçenekliler sınıfının, kediotugiller familyasından; kökü az etli, çok yıllık bir otsu bitkidir. boylarına göre iki gruba ayrılır. bir kısmının boyu 5-50 santimetre kadardır. diğerleri ise, 2 metreyi bulabilirler. en yaygın türü tıbbi kediotudur. yurdumuzda büyük yapraklı kediotu, küçük kediotu ve dağ kediotu gibi türleri vardır. tıbbi kediotu : avrupa ve kuzey asya’da yabani olarak yetişir. öneminden ötürü kültür bitkisi olarak da yetiştirilir. 1-1,5 metre yükseklikte çok yıllık bir kediotu türüdür. gövdesinin içi boştur. yarprakları karşılıklı olarak dizilmiştir. sapları kısa, kenarları dişlidir. çiçekleri büyük, beyaz veya pembe renklidir. meyveleri küçük ve tüylüdür. rizom ve köklerinde nişasta, şeker, reçine, chatin, valerin ve uçucu bir yağ vardır. kökü tazeyken kokusuzdur. kuruduğu zaman keskin fena bir kokusu vardır.

kullanıldığı yerler:
sinirleri telkin eder. nevrasteni ve isteride faydalıdır. ateş düşürür, spazm çözer. sinirsel baş ağrılarını, sinirsel çarpıntıları teskin eder. tıbbi kediotunun kökünden elde edilen kediotu esansı isteri, kore ve epilepside kullanılır. baş dönmesi, taşıt tutması ve heyecanlanma hallerinde kullanılır.

( yabani sümbül ) :ballıbabagiller familyasından; kırlarda yetişen beyaz ve pempemsi çiçekli bir bitkidir. istanbul ve iç anadolu bölgesinde görülür. kediler çok sever.

kullanıldığı yerler:
hazım sistemini düzeltir. hazmı kolaylaştırır. mide ve bağırsak gazlarını söktürür. karın ağrılarını giderir. astım grip ve bronşitin sebep olduğu nefes darlığını geçirir. idrar söktürür. bağırsak solucanlarını düşürür. ağrılı aybaşı kanamalarında faydalıdır. iktidarsızlığı giderir. sinirleri yatıştırır.

( antennaria diocia ) :bileşikgiller familyasından; doğu karadeniz ve doğu anadolu bölgesinde yetişen, beyazımsı ve yumuşak sık tüylü bir bitkidir. çim ve çalılar arasında bulunur. çiçekleri kullanılır.

kullanıldığı yerler:
öksürüğü keser. göğsü yumuşatır ve balgam söktürür. bronşit ve safra kesesi hastalıklarında kullanılır. idrar söktürür.