urban f

( pimpinella saxisfrage) :gülgillerden; siyah ve yeşil boya çıkartılan bir bitkidir. rutubetli yerlerde yetişir. boyu 70 santimetre kadardır. kökü akıcıdır.

kullanıldığı yerler:
mideyi kuvvetlendirir. göğüs ağrılarını dindirir. ateşi düşürür. boğmaca, öksürük ve baş ağrılarını keser. vücuda dinçlik verir. balgam ve ter söker. burun kanamalarını keser. bademcik şişlerini indirir. mide yanması ve bağırsak gazlarını giderir. çıbanın olgunlaşmasına yardım eder.

( zeytun ) :zeytingiller familyasından; akdeniz havzasında, makilerde yabani olarak yetişen, fakat bütün akdeniz bölgelerinde yetiştirilen, yaprak dökmeyen, eğri, büyük gövdeli, sık dallı, 5-20 m yüksekliğinde uzun ömürlü bir ağaçtır. yaprakları yeşil renkli olup, derimsi ve karşılıklı dizilişlidir. çiçekleri beyazımsı sarı renkli olup, salkım durumundadır. meyve önceleri yeşil, olgunlaştığı zaman parlak siyah renklidir. meyvelerinde zeytinyağı çıkarılır. zeytinyağının içeriğinde olein, palmitrik, steraik ve linolik asitlerin gliseritleri, hidrokarbonlar ve e vitamini vardır. ev ilaçlarında zeytin tanesi, yaprakları, kabukları ve yağı kullanılır.

kullanıldığı yerler:
zeytinyağı, safrayı artırır. karaciğeri çalıştırır. karaciğer ağrılarını keser. sarılıkta faydalıdır. eczacılıkta, bazı ilaçları hazırlamakta kullanılır. yaprakları ve kabukları, yüksek tansiyonu düşürür. kandaki şeker miktarını düşürür. bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur. taneleri de besleyicidir.

( zerdeçap ) :zencefilgiller familyasından; anavatanı doğu hindistan olan çok yıllık bir bitkidir. yaprakları sivri uçlu, çiçekleri sarı renktedir. safranı andıran boyalı bir madde çıkarılır. baharat olarak kullanılır.

kullanıldığı yerler:
sinirleri uyarır. vücutta biriken zehirli maddeleri atar. nekahat devresini kısaltır. verem gibi hastalıklarda faydalıdır.

( zencebil ) :zencefilgiller familyasından anayurdu hindistan ve malezya olan etli rizomlu bitkidir. baharat olarak kullanılır. tıbbi zencefilin tropik ülkelerde kültürü yapılır.

kullanıldığı yerler:
iştah açar. mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. kusmayı önler. ishali keser. bağırsak bozukluklarını giderir. soğuk algınlığında çabuk iyileşmeyi sağlar. bedeni ve zihni gücü artırır. cinsel istekleri kamçılar.

( zanbak ) :zambakgiller familyasından; soğanı pullu, dik gövdeli, güzel ve iri çiçekli bir bitkidir. 50 kadar türü vardır. beyaz zambak 1 metre kadar boylanabilir. çiçekleri beyazdır. kırmızı zambak yüksek dağlarda bulunur. trabzon zambağı doğu karadeniz bölgesinde yetişir. ev ilaçlarında beyaz zambak kullanılır.

kullanıldığı yerler:
vücut ağrılarını dindirir. diş ağrılarını ve iltihaplarını giderir. şişlikleri indirir.

( ağu ağacı ) :zakkumgiller familyasından; akdeniz sahilleri boyunca hemen hemen her yerde yetişen; yurdumuzda batı ve güney anadolu’da dere yataklarında bulunan bir bitkidir. boyu 5 metre kadar uzar. kış aylarında yapraklarını dökmez. sık dallıdır. çiçekleri pembedir. meyveleri kapsül şeklindedir. zehirlidir. yapraklarında reçine, tanen, glikoz, c vitamini ve oleandrin adında bir glikozit vardır. kabukları ve tohumlarında da etkili maddeler vardır. ev ilaçlarında kullanılmaması gerekir.

kullanıldığı yerler:
haricen kullanıldığı takdirde adale ağrılarını giderir. akrep ve arı sokmasında faydalıdır. düşük dozlarda kullanılacak olursa kalbi kuvvetlendirir. bol miktarda idrar söktürür. vücutta biriken suyu boşaltır.

( corylus avellana ) :palamutgillerden; kuzey yarımküresinin ılık yerlerinde ve yurdumuzun en çok karadeniz bölgesinde yetişen ufak bir ağaçtır. meyvesi (fındık), sert bir kabuk içindedir. içeriğinde nişasta ve yağ vardır.

kullanıldığı yerler:
bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. vücuda kuvvet verir. nekahat devresinin çabuk geçmesini sağlar. hamilelere de faydalıdır. dövülmüş yenirse öksürüğü keser. varise faydalıdır. fındıkyağı, böbrek ağrılarını giderir. kum ve taşların düşürülmesinde yardımcı olur. bağırsak solucanlarını düşürür. sarada da faydalıdır. mideleri hasta olanlar, damar sertliği ve yüksek tansiyondan şikayet edenler, çok az yemelidirler.

( yarpuz ) :akdeniz bölgesinde yetişen, tüylü 10-50 santimetre boyunda, kuvvetli kokusu olan bir bitkidir. yaprakları kısa saplı olup, oval şeklindedir. çiçekleri morumsu pembelidir. içeriğinde uçucu yağ vardır.

kullanıldığı yerler:
mide ağrısını keser. kusma ve bulantıyı önler. iktidarsızlığı giderir. vücudun dinç kalmasına yardımcı olur.

( reyhanotu ) :ballıbabagillerden; yaprakları güzel kokan bir çeşit süs bitkisidir. akfesleğen, hindfesleğeni, yabanifesleğen, yerfesleğeni gibi çeşitleri vardır.

kullanıldığı yerler:
öksürüğü keser. hazımsızlığı giderir. baş dönmesini durdurur. zafiyeti giderir. arı sokmasında faydalıdır. ağız yaralarını tedavi eder. fesleğen kokusu; sivrisinek ve tahtakurusu gibi haşaratı kaçırır.

( phaseouls vulgaris ) :baklagillerden; barbunya, çalı, ayşekadın, horoz gibi birçok çeşitleri olan bir bitki ve bunun sebze olarak kullanılan yeşil ürünü ve kuru tohumlarıdır.

kullanıldığı yerler:
taze fasulye, bedeni ve zihni yorgunlukları giderir. vücudun kuvvetlenmesini sağlar. pankreas bezi’nin gereği gibi çalışmasına yardımcı olur. şeker hastalığını önler ve kandaki şeker miktarını düşürür. idrar tutukluğunu giderir. albümini düşürür. böbreklerdeki kum ve taşların dökülmesine yardımcı olur. karaciğer yetersizliğini tedavi eder. kalbi ve böbrekleri kuvvetlendirir. kalp çarpıntılarını giderir. zehirlenmelerden sonra yenilecek olursa; çabuk iyileşmeyi sağlar. fasulye pişirilirken, pişirme suyunu en azından 2-3 kere değiştirmek gerekir.

( güveyotu ) :çuhaçiçeğigillerden; tohumları kuşyemi olarak kullanılan bitkilerin cins ismidir. kokusu güzeldir. çiçekleri, beyazımtırak erguvan rengindedir. dallarının ucunda, küçük demetler halinde bulunur. yapraklarının altı tüylüdür. yaz aylarında toplanıp, kurutulur. içeriğinde; terpinol, terpinin vethymol gibi kokulu maddeler vardır.

kullanıldığı yerler:
iştahı açar, vücuda dinçlik verir. nezleyi keser. göğsü yumuşatır, öksürüğü giderir, balgam söktürür. diş ağrılarını keser. sinir bozukluklarını giderir. görme zafiyetinde de faydalıdır. midevi, yatıştırıcı ve spazm gidericidir. yaralar için hazırlanan ilaçların bileşiminde vardır.

(bkz: dugun cicegi)

( girit lalesi ) :düğünçiçeğigillerden; 30-60 cm. boyunda, uzun ömürlü bir bitkidir. kökleri ipliksidir. nisan - haziran aylarında çiçek açar. zehirlidir. yaprakları çok küçüktür ve üç parçalıdır. hekimlikte nadiren kullanılır.

kullanıldığı yerler:
basur memelerinin şikayetlerini giderir.

( morus ) :dutgillerden yapraklarıyla ipek böceği beslenen bir ağaçtır. meyveleri, beyaz ve kara olur. karadut ekşidir. dutusaresi çıkartılır. hekimlikte şurubu, meyveleri, ve yaprakları kullanılır.

kullanıldığı yerler:
beyaz dut yaprakları idrar söktürür. vücutta biriken suyu boşaltır. aç karnına yenen beyaz dut, bağırsak solucanlarının düşürülmesini sağlar. mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. karadut şurubu pamukçuk hariç diğer ağız ve bademcik iltihaplarını giderir.

( daphne mezereum ) :dulaptalotugillerin örnek bir bitkisi olan bir ağaçcıktır. yüksek yerlerde yetişir. çiçekleri güzel kokuludur. meyveleri kırmızımtıraktır. yaprakçıkları ise, açık yeşildir. kabukları kullanılır.

kullanıldığı yerler:
zona tedavisinde faydalıdır.

( solanum lycopersium ) :patlıcangillerden bir çeşit bitkidir. ürünü için yetiştirilir. vatanı meksika ve peru’dur. yabani türünün meyveleri yuvarlak ve kiraz kadar küçüktür. domatesin içeriğinde lycopin denilen bir madde bulunur. a, b, c vitamileri bakımından zengindir. gövde ve yapraklarında solanin denilen zehirli bir alkoloid bulunur.

kullanıldığı yerler:
bol idrar söktürür. vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını ve kanın durulmasını sağlar, damar sertliğini giderir. romatizma ve nikriste faydalıdır. safra ve böbrek taşlarının düşürülmesine yardımcı olur. üremiyi düşürür. hazmı kolaylaştırır. kabızlığı giderir. mide ve bağırsakların düzenli bir şekilde çalışmasını sağlar. cilde tazelik ve pembelik verir. isiliği ve mayasılı giderir. nasırların sökülmesine yardımcı olur. çıbanların olgunlaşmasını sağlar. arı sokmasında ve yanıkların tedavisinde faydalanılır. kansere karşı korur. midesi zayıf olanlar, böbrek ve mesanelerinde iltihap olanlar, suyunu içmelidirler.

( paronychia serpilifolia )karanfilgiller familyasından yeşil ve beyaz renkte küçük çiçekleri bulunan bir çeşit bitkidir. yaprakları beyazımtırak yeşildir. kökü kullanılır.

kullanıldığı yerler:
dolama ve çıbanların tedavisinde kullanılır.

( fraxinus excelsior ) :zeytingillerden sert keresteli bir ağaçtır. boyu 30 metre kadardır. yaprakları 9-13 parçalı bir dantela görünümündedir. ilkbahar ve yaz aylarında kabuğu ve yaprakları toplanıp kurutulur.

kullanıldığı yerler:
ateşi düşürür, vücuda kuvvet verir. anne sütünü artırır. romatizma ve nikris ağrılarını keser. kabızlığı giderir. (kabuğu ise kabızlık yapar, ishali keser) idrar söktürüp, vücutta biriken zararlı maddelerin atılmasını sağlar. mobilyacılıkta da kullanılır.

( phlodentron ) :bileşikgillerden geniş yapraklı, her türlü toprakta yetişebilen bir bitkidir. çiçekleri, yapraklarından önce açar, altın sarısı rengindedir. hekimlikte çiçekleri ve yaprakları kullanılır. çiçekleri nisan’da, yaprakları ise, haziran ve temmuz aylarında toplanıp, kurutulur.

kullanıldığı yerler:
idrar söktürür. ağrıları dindirir. sinirleri yatıştırır ve vücuda kuvvet verir. astım, nefes darlığı, bronşit ve soğuk algınlığında şikayetleri geçirir. göğsü yumuşatır, öksürüğü keser. nezle ve ciğer iltihabında da kullanılır. yaraların iyileşmesinde ve çıbanların olgunlaşmasına yardımcı olur.

( chardon )bileşikgillerden; tarlalarda yetişen 1 metre kadar boyunda bir bitkidir. ince ve çengellidir. yaşken güzel kokuludur. kuruyunca bu koku kaybolur.

kullanıldığı yerler:
ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir.