necip fazıl kısakürek

sanatı tamam nazım hikmetin tarikatçı olmuş hali gibi bazı dizelerinde

şiirlerinde bir insanın yaşama dair bütün ayrıntı ve beklentilerinin görülebileceği, türk edebiyatının en önemli şairlerindendir.

sadece şiirleriyle değil,döneminde kendisiyle uğraşanlara verdiği ayarlarla da tanınan şairimiz.

ateşten zehrini tattım bu okun.
bir anda kül etti can elmasımı.
sanki burnum, değdi burnuna yokun,
kustum, öz ağzımdan kafatasımı.

fikirlerini benimseyin ya da benimsemeyin..çünkü gerçekten radikal bir adamdı, mehmet akif i şair olarak bile görmediğini söylerdi ama yine de onun şairliğine laf söylemek gerçekten zordur..

kim ne derse desin, kanımca türkçeyi en iyi kullanan insandır.. şairliğinden ziyade öyle etkileyici bir dili vardır ki..okundukça tekrar tekrar okunasıdır..

necip fazıl’ın mhp ile bizzat ilişkisi yoktur ancak düşünceleri ülkücüler arasında kabul edilmiştir.mesela atsız’ı kötüleyen ülkücü bulmak çok kolaydır ancak fazıl’ı kötüleyen ülkücü bulmak hemen hemen imkansızıdır.bu da ülkücü hareket’in ne hallere geldiğinin göstergesidir.

(bkz: ne anlatırsın renkleri ince ince köre konuş insanların akıllarına göre) sözünün sahibi büyük şair kişisi.

kırıldı oyuncagım artık bir daha gülmem
toz olur toprak olur duman olurum ölmem

en iyi şiiri otoritelerce de ’beklenen’dir. iyi şairdir. yalnızca şiir yazan kimsedir fakat. son dönemde nazım hikmet’in karşısına koyulmaya çalışılıyor. bu saçmalık, yeni bir mizah anlayışı olsa gerek.

turkceyi en iyi kullanan sair
kaldırımlar
bekleyen
beklenen
sakarya vs.
gibi guzel siirlerin daha onlarcasını yazan sair

aglayın su yukselsin
belki kurtulur gemi

ne hasta bekler sabahı,
ne kanlı şehidi mezar,
ne de şeytan bir günahı,
seni beklediğim kadar.

diyen, şair üstü sıfata sahip, kendini aşmış, deha sayılabilecek bir zekaya sahip bir zamanlar bankacılık da yapmış şair, yazar, mütefekkir..

ne iyi demiştir

sen ki, bir sapık ırza geçse nefret kusarsın;
milletin ruh ırzına geçerlerde susarsın! ..

efendim, ilk olarak aşırı milliyetçi bir yazar ve şair olarak tanınsa da aslında pek öyle biri olmadığı iyi bir araştırma sonunda rahatça anlaşılır. gençliğinde hovarda, sonrasında ise dinine bağlı bir insan olmuştur. hece veznini inanılmaz derecede ustalıkla kullanır..en haso komünist bile ön yargısız yaklaştığı takdirde ne denli büyük bir şair, hatta sanatçı olduğunu anlar... şahısların görüşlerinden ziyade sanatları ile ilgilenen kişi nazım ile necip fazıl ı kütüphanesinde yan yana koyar ve okur.

müthiş dehaya sahip insan.sürrealist sair.siirlerini yorumlayamayip,anlayamayanlar tarafindan karanlik bulunmustur.

(bkz: üstad)

özellikle kaldırımlar isimli şiiriyle gönlüme taht kurmuş,gerçi tüm şiirleri ayrı bir kitap olabilecek nitelikte bir şair.kanımca türkiye’nin görmüş olduğu en değerli edebiyat adamlarındandır.

ruhumun kanatları ufuklara sığmıyor
ve o ufuklara çarpan kanatlarım kanıyor,kanıyor,kanıyor...

....
ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim
gündüzler size kalsın, verin karanlıkları
ıslak bir yorgan gibi sımsıkı bürüneyim;
örtün üstüme örtün, serin karanlıkları!
...
(kaldırımlar)


büyük randevu.. bilsem nerede, saat kaçta?
tabutumun tahtası, bilsem hangi ağaçta?


kapı kapı bu yolun son kapısı ölümse,
her kapıda ağlayıp bu kapıda gülümse

üstad necip fazıl kısakürek’i lise bir talebesiyken tanıdım. suyun bu tarafında olup da onu tanımamak, şiirlerini okumamak ne dereceye kadar mümkün olabilirdi ki!... babamın kitaplığında türk edebiyatı dergisinin 1980-1983 yılları arasındaki sayılarının ciltleri vardı. 83 yılında kaybettiğimiz üstad, hayatının son yıllarında her ay bu dergiye bir şiirini gönderiyor ve bu şiir derginin ilk sayfasında yayınlanıyordu. ’evim’, ’hasret’, ’dua’, ’sabır’, ’çocuk’, ’aralık kapı’, ’geliyorum’ ve ’geçilmez’ o dönemde dergide okuduğum şiirlerden bazıları.

***

’çile’ isimli, bütün şiirlerini topladığı şiir kitabını, lise sonun yaz tatilinde, henüz ankara’ya gitmemişken satın almış ve okumuştum. çok iyi hatırlıyorum: 1992 senesinin temmuz ayı. liseyi bitirmişim, üniversite sınavına girmişim ve sonuçların açıklanmasını beklemekteyim. divriği’de büyük ablamın düğünü oluyor. düğün için kiralanan ve iade edilmesi gereken gelinliğin sivas’a götürülmesi gerekiyor. bu iş için, divriği’den sivas’a geliyorum. gelinliği bıraktıktan sonra kepenek caddesindeki okullar kitabevi’ne gidip kitaplara bakıyorum. o zamana kadar, üstad necip fazıl, şiirlerini kasetlerden sürekli dinlediğim, evimizdeki türk edebiyatı dergilerinin ciltlerinde son şiirlerini defalarca okuduğum, hatta kendi sesimden bu şiirleri kasete aldığım, gençliğe hitabesini odamın duvarlarına astığım ama ne yazık ki bir kitabını baştan sona okumamış olduğum biri.

’çile’yi ve birkaç başka kitabını okullar kitapevi’nden işte o gün satın alarak, üstad’ın külliyatına ’merhaba’ demiştim.

***

‘çile’, şiir hakkındaki düşüncelerimi tümüyle değiştiren bir kitaptı. artık, ’örtülü ve estetik mesaj’ veren şiirleri seviyordum. zaten evde necip fazıl’ın kendi sesinden okuduğu şiirleri bulunan bir kasetim vardı. bu kaseti çok sık dinlerdim. dolayısıyla ’çile’deki şiirlere kulak aşinalığım vardı. lisedeyken siyah kaplı çizgisiz bir defterim vardı. bu deftere okuduğum kitaplardan notlar alırdım. ’çile’ kitabında beğendiğim pek çok şiiri de bu deftere yazmıştım. ’sakarya türküsü’, ’çile’, ’destan’, ’muhasebe’, ’zindandan mehmede mektup’, ’kaldırımlar’ başta olmak üzere, ’ölüler’, ’o’na’, ’mezar’, ’inanmaz’, ’aç kapıyı’, ’benim nefsim’, ’işim acele’, ’surda bir gedik açtık’, ’en yakın’, ’o erler ki’, ’onun sanatı’, ’uyumak istiyorum’, ’onun ümmetinden ol’, ’son sığınak’ ve ’tabut’ defterime ve ruhuma yazdığım şiirlerden birkaçı.

***

çile’den sonra, saf dini bağlılığın heyecanıyla necip fazıl’ın tüm eserlerini okumaya başladım. ’kafa kağıdı’, ’cinnet mustatili’, ’başmakalelerim-1’, ’doğru yolun sapık kolları’, ’son devrin din mazlumları’, ’tasavvuf bahçeleri’ ve ’reis bey’ ankara’ya gitmeden önce -henüz 17 yaşımdayken- okuduğum diğer kitaplar.

***

üniversite tahsili için ankara’ya geldiğimde başka şairlerle tanıştım: sezai karakoç, ismet özel, cahit zarifoğlu, erdem beyazıt, osman sarı, akif inan vs. ama yine de necip fazıl’a olan sevgim ve ilgim azalmamıştı. ’çile’yi yeniden okudum. peygamber efendimizin hayatını anlattığı ’esselam’ isimli 63 şiirden oluşan kitabı hayranlıkla okudum. her biri ayrı tarzda yazılmış, her biri birbirinden güzel 63 şiir... ayrıca, ’öfke ve hiciv’ adı verilen, üstad’ın hayattayken kitaplarına almadığı, gazete ve dergi köşelerinde yazılıp kalmış şiirlerinin derlendiği şiir kitabını da okudum. bu kitaptaki ’süleymanname’, ’menderes’, ’of aman!’ ’varan 1-2-3’, ’halimiz’, ’oy’, ’paşa’ şiirleri hafızamda iz bırakanlardan.

***

şiir kitaplarından başka üstadın 14 tiyatro eserinden 13’ünü yine fakülte dönemimde okudum. üniversitede okuduğum diğer kitapları ise ’tanrı kulundan dinlediklerim’, ’aynadaki yalan’, ’babıâli’, ’dünya bir inkılap bekliyor’ ve ’batı tefekkürü ve islam tasavvufu’. üniversite bittikten sonra ise, 13 kitaptan oluşan ’raporlar’ını okudum.

***

bu arada üstad hakkında yazılan yazılar ve kitaplar da ilgimi çekiyordu. mustafa miyasoğlu’nun yazdığı ’necip fazıl kısakürek’, ihsan kurt’un yazdığı ’çiledeki insan necip fazıl’, yazarlar birliği ile 100. yıl üniversitesi’nin birlikte hazırladıkları ’bütün yönleriyle necip fazıl’, kadir mısıroğlu’nun yazdığı ’üstad necip fazıl’a dair’ ve yalçın turgut balaban’ın ’yaşayan necip fazıl’, üstad hakkında okuduğum başlıca kitaplar.

ilk üç kitapta üstadın dava ve sanat adamlığı övülüyordu. kadir mısıroğlu’nun kitabında ise, üstadın insani zaafları üzerinde duruluyor, teşrik-i mesaiden doğan bazı hoş olmayan anılar anlatılarak, üstü kapalı hatta üstü açık bir dille üstad yeriliyordu.

***

üstad necip fazıl kısakürek, en çok kitabını okuduğum ikinci yazardır. (ilki aziz nesin’dir.) toplam 40 kitabını okumuşum. ’çile’ elbette bu 40 kitaplık külliyatın zirvesinde bulunuyor. çünkü, necip fazıl benim ruhuma ve kalbime çile’deki şiirleriyle nüfuz etti.

***

necip fazıl kısakürek, benim nazarımda hem büyük bir şair, hem de büyük bir önderdi. gençliğimde, onun kitaplarını, şiirlerini “itaat eder gibi” okur; onun gelmesini arzuladığı ’gençliğin’ bir ferdi olabilmek için çabalardım. müthiş bir türkçesi vardı... müthiş bir zekası vardı... zekasını kalemini oynatırken müthiş kullanıyordu. ondan etkilenmemek, ona gıpta etmemek mümkün değildi. ilk yazılarımı ona öykünerek yazmaya çalışmıştım. necip fazıl; adeta beynimin ve kalbimin tam orta yerine bağdaş kurup oturmuştu. hayata tamamen onun kitaplarının penceresinden bakıyordum. tasavvufa sadece o kabul ediyor, seviyor diye ilgi duyuyordum. mevdudi’yi, hamidullah’ı, süleyman ateş’i, hayrettin karaman’ı ve diğerlerini eleştirdiği için, bende onları sevmiyor ve eleştiriyordum. hücrelerime kadar girmişti adeta. onun kitaplarını okumak bana büyük zevk veriyordu. arka arkaya kitaplarını okuyordum.

sonra, dünya görüşüm biraz esnekleşti. bir insan olarak en büyük erdemin dünyaya nizam vermek değil önce kendini adam etmek olduğunu kavradım. bir yazarı çok sevmenin, akıllı bir iş olmadığını da… başka pencereler, başka kapılar olduğunu gördüm. necip fazıl’ın penceresi zengin bir dünyaya açılıyordu ama yine de manzarası asla değişmiyordu. büyüdükçe, yeni manzaralar, yeni yüzler aramaya başladım. necip fazıl’la bağımı koparmıştım. o artık benim için; saygıyla yad ettiğim, hayırla andığım, okumakla iftihar ettiğim bir gençlik hatırası...

okuduğum bir kitabının sayfa arasına şunları yazmıştım: ’necip fazıl, insanı düşünmeye değil, boyun eğmeğe zorluyor...’

***

söyleyeceğim son söz şudur: üstad necip fazıl, fikir ve ruh binamın inşasında, şahsiyetimin yoğrulmasında büyük emeği olan ancak artık uzaktan baktığım, hayırla andığım bir gençlik hatırasından ibaret büyük bir şahsiyettir.

surda bir gedik açtık mukaddes mi mukaddes
ey kahpe rüzgar artık ne yandan esersen es!

(bkz: çile)
(bkz: kafa kağıdı)