sarkilarbircigligasiginmaksasimdi

yaş antlaşması ile hızlanan çöküş mondros mütarekesi nin imzalanmasından sonra fiilen son bulur.saltanatın kaldırılması ile de devletin varlığı tamamen son bulur.osmanlı devleti’nin son dönemidir. ( 1792-1918-1922 )

karlofça antlaşmasının imzalanmasından yaş antlaşmasının imzalanmasına kadar devam eden osmanlı dönemi. ( 1699-1792 )

istanbul’un fethinden sonra sokullu mehmet paşa’nın ölümüne kadar devam eden süreyi kapsar. ( 1453-1579)

osman bey’in söğüt’te uç beyliği kurmasıyla başlayıp fatih sultan mehmet’in istanbul’u fethine kadar devam eden osmanlı dönemi. ( 1299-1453 )

ikinci meşrutiyet’e göre neler değişti? şöyle ki;

padişahın yetkileri,1876 anayasasına göre daha çok kısıtlandı.padişahın meclisi dağıtma yetkisi kaldırıldı.

mebusan meclisinin üstünlüğü kabul edildi.padişah ve hükümet meclise bağlı hale getirildi.hükümet padişaha değil meclise karşı sorumlu olacaktır.

cemiyet kurma,toplantı yapma hakları verildi.

ilk defa çok partili yaşama geçildi.

*** ikinci meşrutiyet osmanlı’yı yıkılmaktan kurtaramamıştır.bulgaristan’ın bağımsızlığını kazanmasıyla osmanlıcılık görüşü de önemini iyice kaybetmiştir.

||.abdülhamit,osmanlı tarihinin batılı anlamdaki ilk anayasasını kanun i esasi yi yürürlüğe koyarak meşrutiyeti ilan etmiştir.buna göre;

ilk kez parlamento açıldı.halkın temsilcilerinden oluşan meclise ’’ mebusan meclisi ’’ , padişahın seçtiği devlet adamlarından oluşan meclise ’’ ayan meclisi ’’ dendi.

tanzimat fermanı ile halka halklar verilmişti.ancak halk yönetime katılmamıştı. meşrutiyet ile ilk kez osmanlı halkı yönetimde söz sahibi olmuştur.

padişahın yetkisi kanun-i esasi ile kısıtlanmıştır.

padişaha meclisi açma - kapatma yetkisi verilmiştir.

padişaha sürgün yetkisi tanınmıştır.

*** 1877-78 ( 93 harbi ) osmanlı-rus savaşını bahane eden ||.abdülhamit,meclisi kapattı.anayasayı yürürlükten kaldırdı. ( 14 şubat 1878 )

*** birinci meşrutiyetin ilan edilmesinde genç osmanlılar ( jön türkler ) etkili olmuştur.

savaşın nedeni : rusya’nın panislavizm siyaseti ile balkanlardaki azınlıkları kışkırtması.
savaşın sonucu : ayastefanos antlaşması ile savaş sona ermiştir.

osmanlı devleti olası bir kavalalı mehmet ali paşa(mısır valisi)
saldırısına karşı önlem almak ve istanbul’a gelen rus askerlerini de göndermek için bu antlaşmayı imzalamıştır. (1833)

antlaşmaya göre;

ruslar,osmanlı istediği zaman asker gönderecek;osmanlılar da savaş sırasında boğazları rusların lehine kapatacaklardı.
*** bu madde uluslararası boğazlar sorununu yaratmıştır.

antlaşma 8 yıl geçerli olacaktı.

*** rusya’nın boğazlara ve akdeniz’e inmesini istemeyen ingiltere,bu antlaşmanın süresinin bitiminde bu olayı da avrupa sorunu haline getirerek 1841’de londra boğazlar sözleşmesi ile boğazlar’ın osmanlıya verilmesini sağladı.böylece rus emelleri engellenirken,boğazlar ilk kez uluslararası bir ortamda görüşüldü.

berlin antlaşması ile ilk kez ermeni sorunu gündeme gelmiştir. (1878)

selçuklularda hizmet karşılığında askerlere dağıtılan toprak..

diğer özellikleri;

babadan oğula geçemez.
mülk yapılamaz.
devredilemez ve bir başkasına satılamazdı.

osmanlı döneminde geçit yerlerinden ve köprülerden alınan vergidir.

baç : osmanlı döneminde pazar yerlerinden toplanan vergidir.

poşkes : osmanlı döneminde memurlara halkın verdiği vergidir.

savaşlarda hristiyan devletlerden alınan arazi,nişancı tarafından deftere yazılır,gelirine göre parçalara bölünür ve devlet malı olarak toplanırdı.bu topraklar yine eski sahiplerine bırakılırdı.devlet malı sayılan bu toprakları ekip biçenler,elde ettikleri ürünlerden devlete vermeleri gereken vergiyi hükümetin gösterdiği memurlara ve askerlere öderlerdi.devlet memurlarına ve askerlere görev karşılığı olarak ayrılan bu vergiye ’dirlik’ denirdi. [osmanlı , toprak yönetimi]

dirlikler,gelirine göre has,zeamet ve tımar olarak üçe ayrılırdı.

devşirme ve kapıkulu kökenlilerden seçilirdi.sayıları her dönemde bir tane olmuştur.

divanda adalet ve eğitim işlerine bakarlardı.rumeli ve anadolu kazaskeri olmak üzere iki ayrı kazaskerlik makamı vardır.türk uyruklulardan ve medrese kökenlilerden seçilirlerdi. ( osmanlı döneminde)

çocuk dilinde ördek.

kanuni sultan süleyman’ın fransa’ya tanımış olduğu ticari ayrıcalıklardır. (1535)

kanuni’nin asıl amacı;

avrupa hristiyan birliğini parçalamak,
akdeniz ticaretini yeniden canlandırmaktır.

*** zamanla diğer ülkelere de tanınan bu ayrıcalıklar,osmanlı devleti’nde el sanatlarının çökmesine,atölyelerin kapanmasına,çok sayıda kişinin işsiz kalmasına neden oldu.çünkü avrupa ülkeleri tarafından pazar olarak görülen osmanlı topraklarına her türlü mal ve eşya,dış ülkelerden gelmeye başladı.

*** 1.mahmut döneminde kapitülasyonlar yeniden gözden geçirilip genişletildi ve sürekli hale getirildi. (1740)

*** 24 temmuz 1923’te imzalanan lozan barış antlaşması ile kapitülasyonlar kaldırıldı.

iran ile osmanlı devleti arasında imzalanmıştır. (1590)

bu antlaşmaya göre;
iranlılar azerbeycan,luristan,gürcistan ve dağıstan’ı osmanlılara bıraktılar.

antlaşmanın önemi:bu antlaşma ile osmanlı devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmış oldu.

kanuni sultan süleyman döneminde,hint ticaret yolunu açmak,baharat yolunun güvenliğini sağlamak,müslüman devletlere yardım etmek amacıyla dört deniz seferi yapılmıştır.osmanlı devleti bu seferlerden istenilen başarıyı sağlayamamıştır. (1538-1553)

=> nedenleri:

osmanlının bu seferlere gereken önemi vermemesi,

hindistan ın ekonomik önemini yeterince kavrayamaması,

osmanlının bu tarihlerde batıda büyük devletlerle mücadele içinde olması,

kanuni’nin yaşının ilerlemiş olması,

osmanlı donanmasının okyanuslara dayanıklı olmamaması.