tiridine bandım

kastamonu’nun tosya ilçesine ait,ritmi eğlenceli ama sözleri insanı gülmekten dağıtan türkü ve oyun.
oyun hakkında değişik rivayetler vardır. birisinde bir sohbet esnasında iki aşık asında yarışma seklinde sözler meydana çıkmıştır, ikinci rivayet ise şudur: eskiden tosya halkı ticaret maksadı ile sürekli olarak saz dağını aşarak çankırı tarafında "öteyüz" denilen yöreye giderlermiş. ekonomik ilişkilerinin yanında bu bölge ile sosyal ilişkilerde de gelişme görülür. bu yüzden oyunda ka­radeniz bölgesinden ziyade iç anadolu bölgesi’nin etkisi görülür. rivayetimiz şöyle: aşığın biri öteyüz’e giderken fazlı isminde bir çobanla karşılaşır. çoban orada sığır otlatmaktadır. aşığı elinde saz ile görmüştür. kendisi de yalnızlıktan canı sıkılmıştır. aşığı yanına çağırır, kedisine bir şeyler çalmasını ister. aşık pekala der, fakat aklına çalacak bir şey gelmez. tam o esnada aşık vatandaşın birisinin öküzleri ile beraber çift sürmeye gittiğini görür bundan esinlenerek:

sabahleyin erken cifte giderken,

öküzüm torbadan düşmüş gördün mü?

amanın fazlım.

daha sonra sığırların içerisindeki mandaya gözü takılır.

manda yuva yapmış söğüt dalına,

yavrusunu sinek kapmış gördün mü?

amanın fazlım.

dönüşte bir sohbet esnasında bu durumu dile getirir. halk arasında hikaye şeklinde söylenir. musiki cemiyetinin kurul­masından sonra hakkı berber bu sözleri toplayarak bir araya getirir ismail okur (nayıpoğlu)’da tiridine bandım nakaratını ekleyerek bestesini yapar. mustafa başefe (akçak) ve arkadaşları da bunu oyuna dönüştürerek folklorumuza kazandırırlar. o günden bu güne çalınır, söylenir, oynanır.

sözleri (halk ağzı, bu günkü şekliyle):



of oooof (hey heeey)

sabahleyin erken çifte giderken, amman amman

öküzüm torbadan düşmüş, gördün mü? amanini yandım

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım.



of oooof (hey heeey)

manda yuva yapmış söğüt dalına, amman amman

yavrusunu sinek kapmış gördün mü?
amanini yandım.

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım.



of oooof (hey heeey)

aşağıda pınar güzellerin yoludur, amman amman

tosya’da kuşağı ince belin gülüdür, amanini yandım.

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım



of oooof (hey heeey)

aşağıdan geliyor türkmen koyunu, amman amman

selviye benzettim yarin boyunu amanini yandım

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım



of oooof (hey heeey)

aşağıdan geliyor al yeşil bayrak, amman aman

sen kimin yarisin her yanın oynak amman amman

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım




of oooof (hey heeey)

sabah erken ezan okurken, amman amman

müezzin minareden uçmuş gördün mü amanini yandım

amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım




of oooof (hey heeey)

neler geldi neler geçti felekten amman amman

un elerken deve geçti elekten amanini yandım


amanini amanini amanini yandım

tiridine tiridine, tiridine bandım

bedava mı sandın, para vidim aldım



aşağıdaki bölüm düğünlerde nakaratın altına eklenerek söylenir

tiridine tiridine, suyuna da bandım

para vidim aldım, bedava mı sandın

oğlan bizim kız bizim

halt (bok) yeme derviş tekkeyi bekle


yöresi: tosya
güfte: hakkı berber
derleyen: m.sarisözen
tarihi : 22.06.1973

tirit : tosyaya has parçalanmış ekmeklerin üstüne et suyu dökülerek yapılan sulu yemek..

gurbetci saban filminde cahit berkay’in duzenlemesiyle kullanilan turku. bir zamanlar kubat’da bu turkuyu yorumlamisti.

tiridin’in ne olduğu öğrenilmedikçe hep kafalarda soru işaretleri bırakacak türküdür.

ekmeği koca bir parça koparıp beş parmakla birlikte salçalı bir yemek olan tiritlemenin suyuna batırmaktır.aynı beş parmak salçalı ekmekle ağıza girdiğinde anlam kazanır tabi.