somali
manisa nin soma ilcesinden olanlara denebilir.
insanoglunun payla$imi ogrenmemekte israr etmesinden kelli ac kalmaya mahkum edilen ulkelerden biri. bir benzeri icin (bkz: etyopya)
gunde 1 dolara gecinmeye calisan insanlarin yasdigi ulkedir.
radikal islamci gruplarin eline gecmistir. daha bismillah demeden 5 kisiyi recm etmeye hazirlanan ülke.
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=191307
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=191307
(bkz: birlesik seriat mahkemeleri)
coğrafi verileri
konum: doğu afrika, aden körfezi ve hint okyanusu kıyısında, etiyopyanın doğusunda yer alır.
coğrafi konumu: 10 00 kuzey enlemi, 49 00 doğu boylamı
haritadaki konumu: afrika
yüzölçümü: 637,657 km²
sınırları: toplam: 2,366 km
sınır komşuları: cibuti 58 km, etiyopya 1,626 km, kenya 682 km
sahil şeridi: 3,025 km
iklimi: başlıca olarak çöl iklimi görülür.
arazi yapısı: düzlükler, dalgalı platolar, kuzeyde tepelikler yer alır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: hint okyanusu 0 m
en yüksek noktası: shimbiris 2,416 m
doğal kaynakları: uranyum, demir, kalay, alçıtaşı, boksit, bakır, tuz
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %2
daimi ekinler: %0
otlaklar: %69
ormanlık arazi: %26
diğer: %3 (1993 verileri)
sulanan arazi: 1,800 km² (1993 verileri)
doğal afetler: tekrarlanan kuraklıklar, yaygın toz fırtınaları, su baskınları
nüfus bilgileri
nüfus: 7,488,773 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %3.48 (2001 verileri)
mülteci oranı: 5.96 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 123.97 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 46.6 yıl
erkeklerde: 44.99 yıl
kadınlarda: 48.25 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 7.11 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
ulus: somalili
nüfusun etnik dağılımı: somalili %85, bantu, arap 30,000
din: sünni müslümanlar
diller: somalice (resmi), arapça, italyanca, ingilizce
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %24
erkekler: %36
kadınlar: %14 (1990 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi adı: somali
eski adı: somali cumhuriyeti, somali demokratik cumhuriyeti
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: mogadişu
idari bölümler: 18 bölge; awdal, bakool, banaadir, bari, bay, galguduud, gedo, hiiraan, jubbada dhexe, jubbada hoose, mudug, nugaal, sanaag, shabeellaha dhexe, shabeellaha hoose, sool, togdheer, woqooyi galbeed
bağımsızlık günü: 1 temmuz 1960
milli bayram: somali cumhuriyetinin kuruluşu, 1 temmuz (1960)
anayasa: 25 ağustos 1979
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: acp (afrika - karayip - pasifik ülkeleri), afdb (afrika kalkınma bankası), afesd (arap ülkeleri ekonomik ve sosyal kalkınma fonu), al, amf (arap ülkeleri para fonu), caeu (arap ülkeleri ekonomik anlaşmalar konseyi), eca (birleşmiş milletler afrika ekonomik komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g-77, ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), idb (islam kalkınma bankası), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), itu (uluslararası telekomünikasyon birliği), nam, oau (afrika birliği teşkilatı), oic (islam konferansı örgütü), un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), upu (dünya posta birliği), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
gsyih: satınalma gücü paritesi - 4.3 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %60
endüstri: %10
hizmet: %30 (2000 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %100 civarında(2000 verileri)
iş gücü: 3.7 milyon (1993 verileri)
endüstri: küçük endüstriler, şeker üretimi, tekstil, petrol arıtımı, komünikasyon
elektrik üretimi: 260 milyon kwh (1999)
elektrik tüketimi: 241.8 milyon kwh (1999)
elektrik ihracatı: 0 kwh (1999)
elektrik ithalatı: 0 kwh (1999)
tarım ürünleri: sığır, koyun, keçi, muz, mısır, mango, şekerkamışı, susam, fasulye, balık
ihracat: 186 milyon $ (1999 verileri)
ihracat ürünleri: çiftlik hayvanları, muz, deri, balık (1999)
ihracat ortakları: suudi arabistan %53, yemen %19, birleşik arap emirlikleri %14, italya %5, pakistan %2 (1999)
ithalat: 314 milyon $ (1999 verileri)
ithalat ürünleri: sanayi malları, petrol ürünleri, gıda maddeleri, inşaat malzemeleri (1995)
ithalat ortakları: cibuti %24, kenya %14, brezilya %13, suudi arabistan %10, hindistan %9 (1999)
dış borç tutarı: 2.6 milyar $ (1999 verileri)
para birimi: somali shillingi (sos)
para birimi kodu: sos
iletişim bilgileri
telefon kodu: 252
radyo yayın istasyonları: am 0, fm 0, kısa dalga 4 (1988)
radyolar: 470,000 (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 1 (1997)
televizyonlar: 135,000 (1997)
internet kısaltması: .so
internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
internet kullanıcıları: 200 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: 0 km
karayolları: 22,100 km (1996)
su yolları: yok
boru hatları: ham petrol 15 km
limanları: bender cassim (boosaaso), berbera, chisimayu (kismaayo), merca, mogadishu
hava alanları: 62 (2000 verileri)
http://www.ulkeler.net/somali.htm
konum: doğu afrika, aden körfezi ve hint okyanusu kıyısında, etiyopyanın doğusunda yer alır.
coğrafi konumu: 10 00 kuzey enlemi, 49 00 doğu boylamı
haritadaki konumu: afrika
yüzölçümü: 637,657 km²
sınırları: toplam: 2,366 km
sınır komşuları: cibuti 58 km, etiyopya 1,626 km, kenya 682 km
sahil şeridi: 3,025 km
iklimi: başlıca olarak çöl iklimi görülür.
arazi yapısı: düzlükler, dalgalı platolar, kuzeyde tepelikler yer alır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: hint okyanusu 0 m
en yüksek noktası: shimbiris 2,416 m
doğal kaynakları: uranyum, demir, kalay, alçıtaşı, boksit, bakır, tuz
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %2
daimi ekinler: %0
otlaklar: %69
ormanlık arazi: %26
diğer: %3 (1993 verileri)
sulanan arazi: 1,800 km² (1993 verileri)
doğal afetler: tekrarlanan kuraklıklar, yaygın toz fırtınaları, su baskınları
nüfus bilgileri
nüfus: 7,488,773 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %3.48 (2001 verileri)
mülteci oranı: 5.96 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 123.97 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 46.6 yıl
erkeklerde: 44.99 yıl
kadınlarda: 48.25 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 7.11 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
ulus: somalili
nüfusun etnik dağılımı: somalili %85, bantu, arap 30,000
din: sünni müslümanlar
diller: somalice (resmi), arapça, italyanca, ingilizce
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %24
erkekler: %36
kadınlar: %14 (1990 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi adı: somali
eski adı: somali cumhuriyeti, somali demokratik cumhuriyeti
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: mogadişu
idari bölümler: 18 bölge; awdal, bakool, banaadir, bari, bay, galguduud, gedo, hiiraan, jubbada dhexe, jubbada hoose, mudug, nugaal, sanaag, shabeellaha dhexe, shabeellaha hoose, sool, togdheer, woqooyi galbeed
bağımsızlık günü: 1 temmuz 1960
milli bayram: somali cumhuriyetinin kuruluşu, 1 temmuz (1960)
anayasa: 25 ağustos 1979
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: acp (afrika - karayip - pasifik ülkeleri), afdb (afrika kalkınma bankası), afesd (arap ülkeleri ekonomik ve sosyal kalkınma fonu), al, amf (arap ülkeleri para fonu), caeu (arap ülkeleri ekonomik anlaşmalar konseyi), eca (birleşmiş milletler afrika ekonomik komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g-77, ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), idb (islam kalkınma bankası), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), itu (uluslararası telekomünikasyon birliği), nam, oau (afrika birliği teşkilatı), oic (islam konferansı örgütü), un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), upu (dünya posta birliği), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
gsyih: satınalma gücü paritesi - 4.3 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %60
endüstri: %10
hizmet: %30 (2000 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %100 civarında(2000 verileri)
iş gücü: 3.7 milyon (1993 verileri)
endüstri: küçük endüstriler, şeker üretimi, tekstil, petrol arıtımı, komünikasyon
elektrik üretimi: 260 milyon kwh (1999)
elektrik tüketimi: 241.8 milyon kwh (1999)
elektrik ihracatı: 0 kwh (1999)
elektrik ithalatı: 0 kwh (1999)
tarım ürünleri: sığır, koyun, keçi, muz, mısır, mango, şekerkamışı, susam, fasulye, balık
ihracat: 186 milyon $ (1999 verileri)
ihracat ürünleri: çiftlik hayvanları, muz, deri, balık (1999)
ihracat ortakları: suudi arabistan %53, yemen %19, birleşik arap emirlikleri %14, italya %5, pakistan %2 (1999)
ithalat: 314 milyon $ (1999 verileri)
ithalat ürünleri: sanayi malları, petrol ürünleri, gıda maddeleri, inşaat malzemeleri (1995)
ithalat ortakları: cibuti %24, kenya %14, brezilya %13, suudi arabistan %10, hindistan %9 (1999)
dış borç tutarı: 2.6 milyar $ (1999 verileri)
para birimi: somali shillingi (sos)
para birimi kodu: sos
iletişim bilgileri
telefon kodu: 252
radyo yayın istasyonları: am 0, fm 0, kısa dalga 4 (1988)
radyolar: 470,000 (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 1 (1997)
televizyonlar: 135,000 (1997)
internet kısaltması: .so
internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
internet kullanıcıları: 200 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: 0 km
karayolları: 22,100 km (1996)
su yolları: yok
boru hatları: ham petrol 15 km
limanları: bender cassim (boosaaso), berbera, chisimayu (kismaayo), merca, mogadishu
hava alanları: 62 (2000 verileri)
http://www.ulkeler.net/somali.htm
(bkz: black hawk down)
1992 yılında muhammed siad barrenin devrilmesinden sonra ortaya çıkan klan liderlerinin eline düşen,birleşmiş milletlerin yaptıgı yiyecek yardımını silah almada kullanan bu liderler yuzunden ve aralarında çıkan iç savaş nedeniyle kıtlıgın bas gosterdiği bir ülkedir.
birleşmiş milletler bolgeye askeri mudahalede bulunduysa da kendi çıkarlarını ön planda tutmustur ve 1995 yılında somaliden çekilmiştir,ve insanları kaderlerine terk etmiştir.
birleşmiş milletler bolgeye askeri mudahalede bulunduysa da kendi çıkarlarını ön planda tutmustur ve 1995 yılında somaliden çekilmiştir,ve insanları kaderlerine terk etmiştir.
cumhurba$kanlari abdullah gulu ziyarete geliyor, ayni gun ulkeleri oy birligi sonucunda $eriat ile yonetilmeye ba$laniyor ve korsanlari acik denizlerde gemilere kok sokturuyor.
bir garip ulke i$te.
bir garip ulke i$te.
bu memlekette yaşayan 112 yaşındaki muhammed dore isimli bir dede 17 yaşındaki safiye abdullah isimli bir kızla evlenmiş.5 karısı 13 çocuğu ve 114 torunu olan dore dede yeni karısından da çocuk yapmak istiyormuş.
yukarıda okunan hikaye kurgu falan değil,gerçektir.ama gerçekten ilginç bir hikaye uydurmak isteseydim herhalde en fazla bu kadar yapabilirdim.
yukarıda okunan hikaye kurgu falan değil,gerçektir.ama gerçekten ilginç bir hikaye uydurmak isteseydim herhalde en fazla bu kadar yapabilirdim.
hukumete isyan bayragi acan isyancilar ba$kenti basmi$. 35 ölü var. icsava$a gebe bir ulke konumunda $u anda somali.
ba$gosteren kuralik sebebi ile 90 gunde 29 bin cocugun aclik ve susuzluktan hayatini kaybettigi soyleniyor. alakali yaziyi okuyali henuz bir dakika oldu, tam bir $eyler ati$tiriyordum bogazimda dugumlendi her $ey.
inanmak istemiyorum boyle bir $eye ama ara$tiracagim. eger dogruysa bir avuc insan bile olsak bir $eyler yapmamiz, koskocaman firtinanin icerisinde bir damla dahi olsa bir etkimizin olmasi $art.
edit: lanet olsun ki haber dogruymu$;
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1165648&title=90-gunde-5-yasin-altinda-29-bin-cocuk-oldu
inanmak istemiyorum boyle bir $eye ama ara$tiracagim. eger dogruysa bir avuc insan bile olsak bir $eyler yapmamiz, koskocaman firtinanin icerisinde bir damla dahi olsa bir etkimizin olmasi $art.
edit: lanet olsun ki haber dogruymu$;
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1165648&title=90-gunde-5-yasin-altinda-29-bin-cocuk-oldu
(bkz: dadaab)
bugün şu durumdadır:
http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/galeridetay.aspx?cid=49689&rid=2
http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/galeridetay.aspx?cid=49689&rid=2
açlıkla uğraşıyorlar, çoğunluğu müslüman, o sebeple allah sabır versin.
tabi durumları zor, yemek yok, kafa hafif gitmiş doğru, ama şu anki nesile değil sözüm kesinlikle. yanlış anlaşılmasın.
da, arkadaşım siz niye somalilisiniz? diye sorasım geliyor bazen. hakikaten, niye insan var orda? bak mesela, türkiyede hiç panda yok, neslinin tükenmesi söz konusu değilken de yoktu, hiçbir zaman olmadı. neden? çünkü panda bu topraklara gelmemesi gerektiğini biliyordu, beslenemezdi. la oğlum, pandanın düşündüğünü siz düşünemediniz mi?
tabii ki emperyalizmden çok çekmiş bir bölgenin insanları, sömürülmüşler ve fakirleştirilmişler ama işi biraz da kendinde aramak lazım.sen git yokun ortasına yerleş, kurak çorak bir toprak, denizden geçen vapuru kaçır ipnelik yap, milletin babasını, kardeşini, oğlunu rehin al fidye iste, hoş bi sik yapacak bir toprak da yok; sonra biz açız! e açsın tabi, ne diye ordasın ki sen?
sözüm bu nesle değil ama. sözüm somalililere de değil aslında. merak edilen basit bir soru son sözüm:
insan niye oraya yerleşir be kanka?
tabi durumları zor, yemek yok, kafa hafif gitmiş doğru, ama şu anki nesile değil sözüm kesinlikle. yanlış anlaşılmasın.
da, arkadaşım siz niye somalilisiniz? diye sorasım geliyor bazen. hakikaten, niye insan var orda? bak mesela, türkiyede hiç panda yok, neslinin tükenmesi söz konusu değilken de yoktu, hiçbir zaman olmadı. neden? çünkü panda bu topraklara gelmemesi gerektiğini biliyordu, beslenemezdi. la oğlum, pandanın düşündüğünü siz düşünemediniz mi?
tabii ki emperyalizmden çok çekmiş bir bölgenin insanları, sömürülmüşler ve fakirleştirilmişler ama işi biraz da kendinde aramak lazım.sen git yokun ortasına yerleş, kurak çorak bir toprak, denizden geçen vapuru kaçır ipnelik yap, milletin babasını, kardeşini, oğlunu rehin al fidye iste, hoş bi sik yapacak bir toprak da yok; sonra biz açız! e açsın tabi, ne diye ordasın ki sen?
sözüm bu nesle değil ama. sözüm somalililere de değil aslında. merak edilen basit bir soru son sözüm:
insan niye oraya yerleşir be kanka?
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?