osmanlica-osmanli turkcesi $eklinde meali yapilmasi gereken, osmanlinin, oguzlardan bu yana kullandigi oz turkce dilinin, arapca farsca ve acemceden apartilan kelimelerle, konu$madan ziyade yazi dili olmasi ozelliginde bir dildir.
devletin resmi dili buydu. saray ve cevresi bu lisani sadece yazi dilinde degil konu$ma dilinde de ozellikle kullanirlardi. bu onlara elit bir kesim jargonu kazandiriyordu. bakiniz ben de jargon kullandim neden? cunku arapca ve farsca sozluklerden umulan faydalar, dile oturtulamayinca bu sefer fransizca ingilizce dillerden alintilarla bu kamustamamlanmaya calisilmistir gunumuze kadar.
osmanlica dedigimiz lisan, halkla yonetici sinifini ayiran bir lisandi ayni zamanda. padi$ahlarin me$hur tepdil-i kiyafetlere burunerek halkin icine kari$tiklari zamanlarda, halkin bu ki$inin lisanini cakmamasina imkan yoktu, demek ki konu$muyorlardi boyle zamanlarda. ya da konu$acaklari zaman, tercumana gerek vardi. cunku ne halk bu insanlari anlayabilirdi ne de bu insanlar halki. sonucta halkla butunle$emeyen lisani bile ayri olan bir asiller sinifiydi onlar. neyse osmanlicadan bahsederken sosyolojik saptamalara gecmis bulunduk.
simdi bakiyoruz cinde, insanlar binlerce harf karakteri ezberleyerek daha kolayi var demiyerek, cocuk 12 ya$ina geldiginde ancak alfabeyi sokecek olsa da; bu insanlar direnmi$ler oz lisan kimliklerini kaybetmemi$ler.
buyuk onderimiz, bu celiskili ve cok zor olan lisani, yururlukten kaldirmak suretiyle, halkin dili olan anadolu turkcesini latin harflerle yoluyla hayatiyete gecirmi$tir.
ama sonucunda ne olmustur? osmanli doneminde yazilmi$ siirleri ve yazili belgeleri, latin harflerle de olsa bu konuda egitim almayan bir kisinin anlamasi artik, mumkun degildir.
osmanlinin turkceye sahip cikmamasi sonucu, dilimize girmi$ olan yabanci sozcuklerin tamamen kaybolmasi gibi bir $ansimiz olmadigi gibi ozellikle ingilizce olan bilgisayar dili, gitgide yeni nesillerin lugatindaki yerini almaktadir. $u anda cocuk olan nesil, belki genclik ya$larinda $u $ekilde kullanacaklardir lisanimizi.
okul cok boringdi bugun, but escape yapamadim, unfortunately.
ozellikle lisan, cok kirilgan bir yapiya sahiptir bir kere boyle feci $ekilde kirildiktan sonra, onu toparlamak imkansizi beklemekle e$ittir. buna da ne diyoruz "yazik oldu yarinlara".
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?