megali idea

passive
yunan düşü... şöyle birşeydir:




yunanca büyük fikir/ideal anlamına gelen megali idea (bazı batılı kaynaklarda megali idea), fatih sultan mehmet’in istanbul’u alarak, bizans imparatorluğu’na son verdiği günden beri yürürlükte olan bir yunan ülküsüdür. bizans imparatorluğu’nu bir helen imparatorluğu olarak kabul eden yunan milliyetçileri, megali idea adını verdikleri büyük ülküleri ile eskiden bizansa ait olan tüm toprakları yeniden elde ederek, konstantinopolis diye adlandırdıkları istanbul başkent olmak üzere, büyük helen imparatorluğu’nu yeniden kurmayı hayal etmektedirler.

1919-1922 yıllarındaki türk kurtuluş savaşı’nın yunanlıların yenilgisiyle sonuçlanması bu fikre büyük darbe vurmuştur.


kapsadığı alan bu ülkü çerçevesinde; önce yunanistan’ın bağımsızlığı elde edilecek, ardından ege adaları, batı anadolu, karadeniz bölgesi, rodos, girit, bozcaada, kıbrıs, epir, makedonya, batı ve doğu trakya ele geçirilecek ve nihayet konstantinopolis diye adlandırdıkları istanbul, helen imparatorluğunun başkenti olacaktır.


bu fikri destekleyen güçler megali idea ülküsünü besleyen, yayan esas örgütlü güç, osmanlı devleti içinde çok geniş imtiyazlar elde eden ortodoks kilisesi’ydi. kilisenin kuşaktan kuşağa aktardığı bu ülkü ile yoğrulan yunan aydınları, osmanlı imparatorluğunu parçalamak isteyen ingiltere, rusya ve fransa tarafından verilen destekle, zaman içinde etkili bir hareket yaratmayı başarmışlardır. örneğin, 1714 doğumlu yunan şairi kosmos o etolios, bütün ege adalarını dolaşarak en etkili megali idea’cı örgüt olan filiki eterya’dan 100 yıl önce megali idea fikirlerini yaymış ve geniş destek bulmuştu. yunan ayaklanmasında tüm avrupa etkili olmuştu.bu tarihte rumların büyük bir kısmı kendini yunan asıllı kabul ediyordu.uzun bizans egemenliği boyunca patrikhane rumları yunanlaştırmaya çalışmıştı. osmanlı yönetimi sırasında da devlet bu çalışmaları önemsememişti. böylece 19.yüzyıla gelindiğinde rum halkının önemli bir kısmı kendini yunan asıllı kabul ediyordu. avrupa devletleri rönesans’la birlikte yunanlıları "helen çocukları" olarak tanımışlar ve onları şımartmışlardı.avrupa’daki bu yunan hayranlığı da megali idea’nın uygulanabilme ihtimalini arttırıcı bir etken olmuştur.


ilk megali idea haritası bu ülkü doğrultusunda en fazla çalışan ve ilk megali idea haritasını yayınlayan kişi, yunan tarihinin ünlü şairi ve ulusal kahramanı rigas ferreros’tur (1757-1798). ferreros, 1791 yılında bükreş’te bulunduğu sırada ilk haritayı çizmiş ve daha sonra 1796 yılında bu haritayı viyana’da bastırarak yunanca konuşulan tüm topraklarda dağıttırmıştır. bu haritada; balkanların büyük bölümü, anadolu’nun yarıdan fazlası, ege adaları ile girit, rodos, kıbrıs, trakya ve istanbul yunan toprakları olarak gösterilmiştir


ihtilal programı ve anayasası ferreros, bu haritadaki hedeflere ulaşmak için bir ihtilal programı ve bir de anayasa hazırlamış ve bunları da 1797 yılında yayınlamıştır. buna göre; osmanlı topraklarını ve eskiden yunanca konuşulan tüm yerleri kapsayacak olan bu devletin adı "helen cumhuriyeti" olacaktı. anayasasının 53. maddesine göre de; resmi dili yine yunanca olacaktı. oysa ferreros’un hayalindeki bölgelerde 1798’lerde yaşayan yunanlı ancak 150 bin kadardı. ve sadece istanbul’da yaşayan türk nüfusundan azdı. yine sadece, balkanlarda yaşayan türk nüfusu 5 milyondan fazlaydı. ne var ki, yunan milliyetçilerinin megali idea ülküsü ile, bu fikri destekleyen ingiltere, rusya ve fransa’nın osmanlı imparatorluğu aleyhine genişleme ve balkanlar, ege, akdeniz ve anadolu’daki yayılma hedefleri çakışıyordu. bu destek hem imparatorluğu yıpratıyor, hem de osmanlı hükümeti üzerinde bir baskı oluşturuyordu. ayrıca kendi denetimlerinde olacak yayılmacı bir yunanistan’ı sömürgeci emelleri için kullanabileceklerdi.


alchoburn
atinaya bir pergel koymak suretiyle istanbul’u ve ege kıyılarını da içine alan bir daire çizerek, bu alan içindeki bölgeleri içeren bir ’büyük yunan devleti’ kurma düşüdür. bu ülkü rusya’nın deli pedro zamanından beri kurduğu sıcak denizlere inme düşüne benzer.
steroid
kızıl elma nın 2. kalite imitasyonu.
gençlerinde başgösteren asker kaçaklığı furyası sonucu askerlik yaşını 18’e çekmeye çabalayan, istanbul’un yarısından az nüfuslu bir ege ülkesinin kayıtlarda yeralmayan resmi temennisi.
elma sekeriiii
istanbulu geri alma ideali. yunanlıların dü$üncesidir.
sadece istanbul degil diger sınırda$larından da topraklarını geri alma niyetindedirler. eski bizans imparatorlugu günleri sempatizanlarıdır.
with all my love
sadece yunanlilarin degil, ruslarin da böyle bir ideali vardir. yüzyillardir sicak deniz diye diye ölmektedirler. bu isin pesini birakmis gibi görünse de, ilk firsatta hiç çekinmeden istifade edecek kadar firsatçi, ve bu firsatin olusturulmasi için, komsu ülkelerle savasiyor gibi görünerek denizlerimizi ele geçirmeye zemin hazirlamak istemeleri gayetle muhtemeldir. is bu sebeple denizlerimizin kiymetini bilelim, yaz, kıs demeden yüzelim. evet.

not: with denizleri sadece yüzme gereci olarak görüyor diyeni çok pis döverim.

neden bekliyorsun?


bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?

üye ol