koci bey

sultan dördüncü murâd ve kardeşi sultan ibrâhim’e sunduğu risâleleri ile tanınan 17. yüzyıl osmanlı devlet adamı. asıl adı mustafa olduğu söylenen koçi beyin doğum ve vefât tarihleri bilinmemektedir. gençliğinde rumeli’de görice kasabasından devşirilerek enderun mektebine kabul edilen koçi bey, sultan birinci ahmed (1603-1617)den sonra pâdişah olan sultan dördüncü murâd (1623-1640) devrinde hasodaya alındı. padişahın itimadını kazanarak musahibi oldu. bu sıfatla bağdat seferine iştirak etti. devlet idâresinde gördüğü yolsuzlukları rapor hâlinde pâdişaha arz etti (1631). sultan murâd’ın yerine geçen kardeşi sultan ibrâhim’in de musâhip ve sırdaşı oldu. ona da risâleler sundu (1640). sultan ibrâhim’in son günlerinde veya hemen sonra emekliye ayrılarak görice’ye gitti. orada vefât edip, plamet köyünde defnedildi.

(bkz: koçi bey risalesi)

ibrahim sultan'a yazdıkları basit türkçe'dir. fazla arebçe ve farsça kullanmaz. zira ibrahim sultan deli değilse de melekeleri de tam değildir. mesela der ki : şeyhülislam efendi huzurda vardukda ayağ üzere kalkub buyur eyleyesünüz pes 'nasılsun efendi eyü müsün' deyü sual eyleyesünüz ve sair.
samur kürkü çok seviyor sultan. o devirde şiddetli kış olmuş dünyada minik bir buzul çağı, işte bu sebeb ile sultan ibrahim kürke fazlaca muhabbet gösteriyor derler. türk montesküy'ü de derler koçi bek'e.