kırım

karadenizde bulunan stratejik acidan onemi buyuk olan yarim ada.

zamaninda osmanli tarafindan alinarak karadeniz’in turk golu olmasina vesile olan yer.

(bkz: kirimdan gelirim)

kilictan gecirme,topluca oldurme anlamina gelir.

statusu:ukrayna’ya bagli muhtarcumhuriyet.



nufus : 2.600.000 (1995) %10 kirim tatari, %67 rus, %22 ukrain, %1 diger (karaim, kirimcak, yahudi, ermeni, rum, alman, bulgar)



baskenti : akmescit (simferopol) ( 370.000 )



yuzolcumu : 27.000 km²



dil : kirim tatarca, ukraince, rusca (hukumetce kullanilan resmi dil).



baslica sehirleri : akyar (sevastopol) , kerc, kefe (feodosiya) , kezlev (yevpatoriya), yalta , cankoy , bahcesaray.



iklim : yarimadanin kuzey kesimlerinde soguk , guney kesimlerinde ise iliman bir iklim hakimdir. sonbahar mevsimi yagisli, kislar soguk gecer.



ekonomi:

baslica gelir kaynaklari tarim, madencilige dayali sanayi, balikcilik ve kiyi turizmi.

yeralti kaynaklari : komur, demir, manganez, alci tasi...

kirim’in kuzey kismi tarimin en yaygin oldugu bolgedir. agirlikli olarak aycicegi, misir ve bugday yetistirilir. gerekli su dinyeper nehrinden kanallar araciligiyla saglanir.

yonetim biriminin merkezi akmescit ayni zamanda yarimadanin kultur ve sanayi merkezidir.

guneydeki yamaclarda uzum baglari yer alir. parfum yapiminda kullanilmak uzere cicek de yetistirilir.

kirim tarihcesi

mo vii.yy - kimmer ve iskitler hakimiyeti

mo v. yy - azak denizi cevresinde kimmerios bosporos kralligi

ms iii. - iv.yy - once gotlar sonra hunlar kirim’i ele gecirdi.

ms viii.yy - hazarlarin hakimiyeti

ms xi.yy - kuman hakimiyeti

ms xiii. yy - mogol , tatar-turk hakimiyeti

ms xv.yy ilk yarisi - kirim hanligi’nin kurulusu

1475 - osmanli nufuzuna giris

1783 - rus isgali

1854 - 1856 kirim savasi

1917 - 1918 kirim tatar halk cumhuriyeti

1921 - kirim ozerk sovyet cumhuriyeti

1941 - alman isgali

1944 - ruslarin yeniden kirim’i ele gecirmesi ve 18 mayis 1944’ te kirim tatarlarinin surgunu

1954 - kirim ukrayna’ya baglandi.

1967 - kirim tatarlarina itibarlari iade edildi ancak vatan’a donus izni verilmedi.

1988 - vatan’a donus izni ve ozellikle ozbekistan’dan kirim’a goclerin baslamasi

1991 - kirim tatar milli meclisi’nin acilmasi

2005 - yaklasik 300 bin kirim tatari vatan kirim’da varolma mucadelesi veriyor.

(bkz: kirim hanlari)

kirim turkleri’nin anavatani. (bkz: tatar)

osmanlı mimarisinin birçok örneği bulunan gidilesi görülesi memleket.

büyük katerina döneminde rusyaya katılmış osmanlı toprağı.

osmanlı devletinin kaybettiği ilk müslüman toprağı.

diyarbakır ili hani ilçesine bağlı bir köy.

ucak kazalarina da bu isim verilir.

(ara: kaza kırım)

(bkz: kırım ın türkiye ye iade edilme ihtimali)

ukrayna’ya baglidir normalde ama ukrayna’da ki ayaklanma i$e yarayinca burada da bir ayaklanma ba$gostermi$. parlemento binasi ba$bakanlik falan hep isyancilarin hakimiyetine gecmi$.

$imdilerde de ukrayna’dan ayrilma meselesi konu$ulur olmu$.


http://www.hurriyet.com.tr/dunya/25901901.asp

burada yaşayanlar tarafından, bugünlerde yaşanan gerginliklerin kırımlılarca değil de ruslarca düzenlendiği yönünde konuşmalar geçiyor. rusya’nın bilmem kaç senedir kırım’da gözü olduğunu unutmamak gerek. yakın günlerde işin aslı patlar.

(bkz: 28 şubat 2014 rusya nın kırım ı işgali)

(bkz: akmescit)

(bkz: kırım ın rusya ya bağlanma kararı)