garip akımı

türk şiirine bir dönem hakim olmuş bir akımdır. şiirin belli ölçülerle,elit kesimin ağdalı bir diliyle önemli insanlar için yazılması geleniğine tepki olarak doğmuştur.en çok ses getirmiş örneği orhan veli nin kitabe i sengi mezarıdır.
hiçbirşeyden çekmedi dünyada nasırından çektiği kadar.
hatta çirkin yaratıldığından bile o kadar müteessir değildi,
kundurası vurmadığı zamanlarda anmazdı ama allah ın adını,
günahkarda sayılmazdı.
öyle mesele filanda değildi kendisi için to be or not to be,
bir gece uyudu, uyanımayıverdi.yıkadılar,götürdüler. borçluları duyduysaöldüğünü haklarını helal ederler elbet,alacaklılarına gelince, alacağı yoktu ki rahmetlinin...devrim olmuş bu şiir o zamanlar uyak kafiye hak getire zaten de şiirde sıradan bir insandan bahsedip,üstünedüstlük nasırgibi bayağı bir kelimeyi kullanmak,sanırım bu açıklama yeterli olmuştur bu akımı anlatmamda.

(bkz: küçük emrah )

garip akımı orhan veli kanık,melih cevdet,oktay rifat’tan daha öncesine dayanır asıl bu tarzda yazan ünlü ünlü bir şair vardır.adı hep unutulur,unutturulur yada unutlmak istenir.bu şair (bkz: nazım hikmet ran)dır.
garip akımı okullarda hep orhan veli ve arkadaşları ile bilinir.doğrudur çok önemlidir bu isimler fakat tarihçesine bakacak olursak önemli bir isim olan nazım hikmet ran’ı geçmek çok büyük bir yalnıştır.bu durum ne okullarda anlatılır ne de bir edebiyat hocası dikkat edip öğrencilerine aktarma ihtiyacı hisseder.nazım hikmet ran gibi buyuk bir şair,değer nasıl olurda hala ilgilenilmez,görülmez anlayabilmiş degilim.kendisinin adının bu akımın dışında görülmesi hatta hala öğretim kitaplarının dışında kalması ne kadar ağır ve üzücü birşeydir.

garipçiler, cumhuriyet dönemi türk şiirinin beş hececiler e başlayıp yedi meşaleciler, toplumcu gerçekçiler, hisarcılar, ikinci yenicilerle devam eden yenileşme arayışlarında modern şiirin kuruluşuna yaptıkları katkıların önemi bakımından, birçok edebiyat tarihçisi ve eleştirmeni tarafından ilk sıraya yerleştirilmektedirler.
orhan veli kanık, oktay rifat horozcu ve melih cevdet anday’ın ilk örneklerini varlık dergisinde vermeleriyle başlayan ve 1941’de garip kitabının önsözüyle birlikte bir akıma dönüşen bu hareket, 1940 kuşağı sanatçılarına da sıçrayarak hızla yaygınlaşmıştır.
garip şiiriyledir şiirin sorunları, dili, yapısı tartışılır oldu. şiir, gündelik yaşamın ta içine girdi. gündelik dile yaslanan, şiiri ‘nazenin bir balon’ olmaktan kurtarıp sıradan insanların kullanımına sunmak isteyen, cemal süreya’nın deyimiyle “şiiri sokağa çıkaran, şiire kasket giydiren”, ya da cansever’in sözleriyle “insanı, hayal dünyasından hayattaki yerine aktaran” bir şiirin yolu açılmış oldu.
türk şiir diline ve yapısına geniş açılımlar getiren ve yeni bir bakış açısı kazandıran garip akımı, kendisinden önceki yenilik arayışlarında şiirin iki ayrı unsuru gibi görülen “biçim”in ve “öz”ün beraber ele alınması gerektiğini göstermiş ve sonraki kuşaklara sağlam bir şiir zemini hazırlamıştır.

www.izedebiyat.com

melih cevdet, oktay rifat ve orhan veli nin baslattigi yenilikci akim. orhan veli siiri icin "siirde kafiyeye ihtiyac yoktur, kelimelerdeki sairanelik yeterlidir" der.