friedrich albert lange

1828-1875 yılları arasında yaşamış ve esas 1866 yılında yayınlamış olduğu materyalizmin tarihi adlı eseriyle ün kazanmış olan yeni-kantçı alman filozofu. doğa bilimlerinde metodolojik bir ilke olarak görüldüğü zaman tasdik edilmek durumunda olan maddecilik, genel bir dünya görüşü ya da felsefeye veya bir metafiziğe dönüştürüldüğü zaman, lange’e göre, kesinlikle reddedilmelidir. bu çerçeve içinde konuşulduğunda, empirik psikoloji kapsamı içinde psişik süreçleri fizyolojik yoldan açıklamak mümkün ve doğru olur. fakat bilincin yalnızca maddeci bir yoruma elverişli olduğunu düşünmek ise, aynı ölçüde yanlış ve safdillik olur. çünkü biz cisimler, sinirler ve fizyolojik süreçlerle ilgili her şeyi yalnızca bilinç marifetiyle biliyoruz.