çölyak hastalığı

colyak hastaligi (celiac disease) ; hastalik bagirsaklardaki sindirimi saglayan villus denilen yapilarin bozulmasina sebep olmakta ve dolayisiyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bagirsakta hasarlar olusturan bir sindirim hastaligidir.

colyak hastasi olan kisiler bugdayda arpada cavdarda ve yulafta* bulunan ve gluten olarak adlandirilan bir proteinine tahammul edememektedir.

colyakli hastalar gluten iceren yiyecekler yediklerinde, onlarin bagisiklik sistemleri bunu ince bagirsaklara zarar vererek yanitlar.ozellikle cok kucuk ve parmak sekline benzeyen villus olarak adlandirilan ince bagirsaktaki emilimi saglayan yapilar kaybolur(duzlesir ve gorevini yapamaz hale gelir.)

yiyeceklerdeki besinler bu villuslardan gecerek kan dolasimi icine emilirler.villuslar olmadan kisi ;her ne kadar yiyecek yerse yesin; beslenemez.

vucudun kendi bagisiklik sistemine zarar vermesinden dolayi colyak hastaliginin otomatik bagisiklik sistemi rahatsizligi olarak dusunulmektedir.bununla birlikte ,yiyeceklerin emilememesinden dolayi sindirim rahatsizligi olarak ta siniflandirilabilmektedir.

colyak hastaligi ayrica gluten entropatisi , celiac disease ,celiac sprue , nontropical sprue ve gluten sensitive entropathy olarak da bilinmektedir.

colyak hastaligi genetik bir hastaliktir,bunun anlami kisinin ailesinde de bu hastaligin cikmasi soz konusudur.bazen hastalik bir ameliyat ,cocuk dogumu , hamilelik , viral enfeksiyon yada siddetli duygusal stresten sonra , tetiklenebilir ;yada ilk seferde aktif olabilir.

colyak hastaligi kisinin yasaminin her hangi bolumunde ortaya cikabilmektedir . colyak kimi kisilerde cocukluk, kimilerinde ergenlik, kimilerinde ise orta yas grubunda ortaya cikabilmektedir.

kaynak:http://www.gluten.8m.com/

buğday glutenine karşı olan bir duyarlılıktan ötürü ortaya çıkan alerji hastalığıdır.
bu hastalık bağırsağın iç yüzeyinde hasara yol açar, cır cır yapar, deri döküntüsüne yol açar, dermatitis herpetiformis (çok kaşıntı yapan bi hastalıktır) e yol açar.
çölyak hastalığı kan testi ile teşhis edilebilir. fakat en sağlam yöntem ince bağırsak duvarından hücre alıp biyopsi yapmaktır. eğer hücreler glutenden zarar görmüşse yassı ve incedir.
tedavi ise ömür boyu gluten içeren ürünleri tüketmemek, onları yiyeceklerinden uzak tutmaktır.

sanıyorum ki yazıktır bu insanlara. zira bu hastalık dünyada her 100 kişiden birinde görülmektedir.