boza

eskişehirin amansız soğuğuna karşı bir nevi panzehir.

yillarca icsem mi yesem mi ikileminde kaldigim fakat uzun suredir hayatimdaki onemini feci sekilde kaybetmis oldugunu sozlukte gorunce "lan evet lan,bole bisi vardi" dememle farkettigim tecrubelerimin bana cok yenirse mideyi sikip atacagini hatirlattigi sey..

(bkz: bozacinin sahidi siraci)

leblebi ve tarcinla super olur. en iyisi tabii ki vefa bozasidir.

sahlep ile beraber gundeme ve akla gelen bir diger icecek olup sahlep kadar olmasa da tarafimca sevilir.evde yapmaya gerek olmayip artik ortadan kalkmis gibi duran bozacilardan yahut pastanelerden temin edilebilse de merak edenler icin yapilisi da soyledir mesela;

malzemeler
3 bardak bulgur
2 kahve fincani pirinc
3 bardak toz seker
1 bardak eski boza ya da kibrit kutusu buyuklugunde maya

bulgurlar aksamdan bol su ile islatilir. ertesi gun bulgurlar ve pirinc iyice ezilinceye kadar pisirilir. mixer ile cirpilir ve ince suzgecten gecirilir.

bu karisim hafif atese konulur. icine sekerler katilir ve eriyinceye kadar karistirilir. sonra atesten alinir.

bir yerde ilinmaya birakilir. arada bir karistirilir. iliklastiktan sonra icine eski boza ya da ilik suyla ezilmis maya katilir. iyice karistirilir.

bu karisimin agiz kapatilarak, 20-25 º c ’lik bir yerde, arasira karistirilarak 2-3 gun bekletilir. icinde gozgoz hale gelmis kabarciklar gorulurse olmus demektir. serin bir yere alinir.

soguk servis yapilir. istege bagli olarak, uzerine sari leblebi ve tarcin ilave edilir.
afiyet olsun.

(bkz: bozacinin kartvizit birakmasi)

leblebi ile cok guzel giden kis icecegi.

dogal afrodizyak.

sahidi siraci olan kisinin sattigi icecek.

darıdan,arpadan yapılabilen leziz içecek.

kışın vazgeçilmez içeceği.özellikle karlı bir akşam evde mayışmış bir şekilde televizyon izlerken birden onun sesini duyarsınız "bozaa"diye bağırıyordur bi mutluluk kaplar içinizi içinizde bir şeyler pır pır eder ve süratle mutfaktan kap tencere ne varsa alırsınız ve dışarı çıkarsınız karanlıkta sadece sesi vardır bozacının hiç yılmadan o sesi takip edersiniz sokak sokak.ve evet işte ordadır bulmuşsunuzdur gözlerinizde yıldızlar parlar son bi hamleyle soluğu bozacının yanında alırsınız ve evet artık o sizindir.

eski bir yonca evcimik şarkisi...

çok canım çekti yazmak geldi içimden
canım canım çekti çok
boza boza

olsa içsem şimdi televizyonun karşısında
canım canım çekti çok
boza boza

bol tarçınlı bir bardak
olmaz olmaz iki bardak
üç bardak bir bidon
bir varil bir ton

boza boza boza boza

hüner sizde formül bizde buğday veya darı
aman çok dikkat edin
doza doza

ekşiyince alkolleniyomuş galiba.

sperme benzeyen bişi. nasıl içiyo mmillet iştahla anlamadım.

ben küçükken akşam geç saatlerde dışarıdan bir feryat:
-boooozaaaaa,kaymak gibi booooozaaa.
diye bağırırdı.
ben küçükken boza böyle de satılırdı.

(bkz: bozacı)

vefa bozacısı balkanlar’dan istanbul’a göç eden köklü bir ailenin geçen yüzyılın başlarında kurduğu bir müessesedir. kaliteli boza’nın yaygınlaşmasında önemli etkileri olmuştur.

bozanın içinde darı, mısır olması gerekir. bunlar olmazsa orijinal boza tadı olmaz. boza tam bir enerji kaynağıdır. içerdiği çeşitli karbonhidratlar ve bu karbonhidratların kullanılmasını sağlayan b vitaminleri sayesinde kışın ihtiyaç duyulan enerjiyi verir. b vitaminleri çeşitli sinir hastalıklarında da yararlıdır.

"boza"nın besin değeri:(100 gr bozadaki olması lazım)

enerji 1000 kj (240 kcal)

karbonhidrat 57.5 g
yağ 0.5 g
protein 3.5 g
a vitamini 6.9 mikrogram (%1)
tiyamin (vit. b1) 0.09 mg (%7)
riboflavin (vit. b2) 0.05 mg (%3)
niyasin (vit. b3) 1.16 mg (%8)
kalsiyum 29 mg (%3)
demir 1.3 mg (%10)
fosfor 97 mg (%14)
sodyum 1 mg (%0)
çinko 1 mg (%10)
kolestrol=1 mg

(%’ler, yetişkinlerin bir günde almaları gereken oranın yüzde kaçının 100 gr bozada olduğunu gösterir)

(kaynak: wikipedia.org)

"boza"nın hazırlanışı:
(12 kişilik)


malzemeler:

2 bardak bulgur ya da irmik
21 bardak su
2 çorba kaşığı un (tercihan mısır unu)
½ bardak yoğurt
½ tatlı kaşığı kuru maya
2,5 çorba kaşığı şeker
½ çorba kaşığı vanilya
2 çorba kaşığı tarçın

bulguru büyük bir tencereye koyup 12 bardak su ile üzeri kapalı olarak oda sıcaklığında 1 gece bekletin. kısık ateşte 2 saat pişirin. mutfak robotuna koyup çekin ve süzgeçten geçirin. karışımı buzdolabına koyun.

süzgeçin üzerinde kalan bulguru yeniden tencereye koyun ve 8 bardak su ilave edip kısık ateşte 1 saat daha pişirin. süzgeçten geçirip buzdolabına koyun.

unu küçük bir tencereye koyup üzerine 2/3 bardak su koyun ve kısık ateşte sürekli karıştırarak koyulaşıncaya dek pişirin. ateşten alıp içine 2 çorba kaşığı şeker koyup eriyinceye dek karıştırın. ilıyınca içine yoğurt katın.

mayayı ¼ bardak ılık suda ezip 5 dakika bekletin ve yoğurt karışımına katın. ılık ortamda 30 dakika bekletin.

mayalı karışımı ezilmiş bulgura ekleyip oda sıcaklığında yaklaşık 1-2 gün bekletin ve ara sıra karıştırın. vanilya ve kalan şekeri ekleyip şeker iyice eriyinceye dek karıştırın. tarçınla servis yapın.

bu karışım buzdolabında 2-3 gün bekletilebilir.


(kaynak: wikipedia.org)

1993 yılındaki bir ziyaretimde, vefa bozacısının vefa’daki dükkanında (orijinal dükkan) atatürk’ün boza içtiği bardağı görmüştüm.