sadabad pakti

turkiye afganistan irak ve iran arasinda saldirmazlik antlasmasi’dir.

mustafa kemal’in dispolitikasinin meyvelerinden biridir ve sinirlari korumak icin mukemmel bir antlasmadir. her devletin esit oldugu ve birbirinin sinirlarina saygi duydugu bir anlasma.

madde1: bagitli yuksek taraflar birbirlerinin ic islerine karismaktan kesinlikle kacinma siyaseti izlemeyi yukumlenirler

madde2: bagitli yuksek taraflar, ortak sinirlarinin dokunulmazligina saygili olmayi yukumlenirler.

madde3: bagitli yuksek taraflar ortak cikarlarini ilgilendiren uluslararasi nitelikteki her turlu uyusmazliklarda, birbirleriyle danismalarda bulunmak konusunda anlasmislardir.

madde4: bagitli yuksek taraflardan her biri, hicbir durumda, gerek yalniz olarak, gerek bir ya da bir kac devletle birlikte, iclerinden herhangi birine karsi hicbir saldiri eylemine basvurmamayi yukumlenir.

sunlar saldiri eylemi sayilir:

1- savas ilani
2- savas ilan edilmeksizin de olsa, bir devletin silahli kuvvetlerince oteki bir devleti topraklarinin istilasi
3- bir devletin kara, deniz ve hava kuvvetlerince, savas ilan edilmeksizin de olsa, oteki devletleri topraklarina, gemilerine ve ucaklarina saldiri
4- saldiriya dogrudan dogruya ya da dolayli olarak yardim ya da kolaylik

sunlar saldiri eylemi sayilmaz:

1- mesru savunma hakkini kullanma, baska bir deyisle, yukarida tanimlanan bicimde bir saldiri eylemine karsi koyma;
2- milletler cemiyeti yasasinin 16. maddesinin uygulanmasindan dogan bir hareket;
3- milletler cemiyeti genel kurulu ya da konseyince alinan bir karar uyarinca ya da milletler cemiyeti yasasinin 15. maddesinin 7. fikrasinin uygulanmasi yoluyla yapilan bir hareket; yeter ki bu sonuncu durumda, soz konusu hareket ilk saldiriya gecen bir devlete karsi yapilmis olsun;
4- bagitli yuksek taraflar disinda bir devlet tarafindan saldiriya, istilaya ugrayan ya da, paris’te 27 agustos 1928 gunu imzalanmis bulunan savastan vazgecilmesi antlasmasina aykiri olarak, kendisine savas acilan bir devlete yardim.

madde 5. bagitli yuksek taraflardan biri, bu antlasmanin 4. maddesinin bozuldugu ya da bozulmak uzere oldugu kanisina varirsa, sorunu gecikmeksizin milletler cemiyeti konseyine sunacaktir.

isbu hukum, soz konusu bagitli yuksek tarafin, o kosullarda, gerekli gorecegi tum onlemleri almak hakkini zedelemez.

madde 6. eger bagitli yuksek taraflardan biri, bir ucuncu devlete karsi saldiriya gecerse, oteki bagitli yuksek taraf, bir on bildiride bulunmaksizin, isbu antlasmaya, saldiriciyla ilgili olarak, son verebilecektir.

madde 7. bagitli yuksek taraflardan her biri, kendi sinirlari icinde oteki bagitli taraflarin kurumlarini yikmak, duzen ve guvenligini sarsmak ya da hukumet rejimini bozmak amaciyla silahli ceteler, birlikler ya da orgutlerin kurulmasini ve eyleme gecmelerini engellemeyi yukumlenir.

madde 8. bagitli yuksek taraflar, kendi aralarinda cikabilecek, nitelik ve kaynagi ne olursa olsun, tum uyusmazliklarin , cozulmesi olanaginin ancak barisci yollardan aranmasi gerektigini 27 agustos 1928 gunu savastan vazgecilmesi antlasmasiyla zaten kabul etmis olduklarindan, o hukmu dogrulayarak, bu konuda kendi aralarinda ortaya konulmus ya da konulacak yontemlere basvuracaklarini aciklarlar.

madde 9. isbu antlasmanin hicbir maddesi, milletler cemiyeti yasasi uyarinca, bagitli yuksek taraflarda her birisince ustlenilen yukumleri, her ne konuda olursa olsun, kisitlar nitelikte sayilamaz.

madde 10. fransizca ve 4 ornek olarak yazilan ve birer ornegi bagitli yuksek taraflarca alinmis oldugu dogrulanan isbu antlasma 5 yil sure icin yapilmistir.

(bkz: sadabat paktı)

bu ülkeleri sadabatlasakta mı saklasak sadabatlamasakta mı saklasak.