rus oyun yazari ve hikayecisidir. 19. yuzyil rus elestiri gercekci tiyatrosunun en onde gelen temsilcilseri arasinda yer alir. buyukbabasi serf olan cehov, cocukken babasinin dukkaninda calisti. 1871de dukkan batinca ailesi evlerini satip moskovaya gitti. 1879da kendisi de moskovaya giderek, universitede tip ogrenimi gordu. erkek kardesinin de destegiyle para kazanmak icin gulmece dergilerine kisa yazilar gondermeye basladi. moskova ve petersburg gulmece dergilerinde yuzlerce fikra, oyku, oykusel yazi, nukte, dramatik taslaklar yayimladi. 1883-86 yillarinda oskolsi (alintilar) dergisinde 300den cok yazisi cikti. 1886dan sonra yazilari, dostluk kurdugu yayimci suvorin tarafindan novoye vremya (yeni cag) dergisinde yayimlandi. oyun yazmaya yoneldi, basarisizliga ugramasi uzerine yine hikaye yazmaya devam etti.
tolstsoycu dunya gorusunu benimsedi. car tarafindan mahkum edilen kisilerin yasam kosullarini yerinde incelemek icin bir uzakdogu adasi olan sahaline geziye cikti. 1891de suvorinle birlikte bati avrupaya gitti. 1892de ailesiyle birlikte moskova yakinlarindaki melikhovo koyune yerleserek, kendini yazmaya verdi. marti adli oyunu, konusma ve ruhsal havanin eylem ve olaylara agir basmasi nedeniyle 1896da st. petersburg aleksandrinskiy tiyatrosundan geri donunce, yine hikayeye yoneldi. bu donemde koylulere yardim icin duzenlenen eylemlere katildi. 1897de fransaya giderek dreyfus davasinda zolayi destekledi. liberal halkcilik, tolstoyculuk ve dekadansla hesaplasma baglaminda maddeci ve demokratik temele dayali bir dunya gorusune baglandi.1899da saglik nedenleriyle (akciger veremi) yaltaya tasindi. o sirada kirimda yasamakta olan l. tolstoy ve m. gorki ile yakin dostluk kurdu.
dostlari, nemirovic-dancenko ile k. stanislavkinin moskava sanat tiyatrosunu kurmalari uzerine oyunlarini onlara verdi. 1895-1904 yillari arasindaki calismalariyla rus tiyatrosunun yenileyicisi oldu, oyunlari ozellikle de marti buyuk basari kazandi. 1902de, car ii. nikolanin gorkinin rus bilimler akademisine uye olmasini onaylamamasi uzerine, 1900 yilinda onursal uye secildigi akademiden ayrildi. 1903-1904 yillarini saglik nedenleriyle guney almanyadaki bir saglik yurdunda gecirmek zorunda kaldi.
1880lerde hukumet baskisinin siyasal ve toplumsal eylemcilige engel oldugu bir donemde, yazi yasamini surdurmeye calismis olan cehov, 19. yuzyil buyuk rus dunya edebiyatinin en buyuk adlarindandir. cehovun cogu zaman siirsel -lirik- ve psikolojik gercekcilik olarak nitelenen oyunlari, 1905 devrim oncesi carlik rusyasinin sehir-tasra ikiligini kendinde barindirdigi kadar, aristokrasinin cokusu ile birlikte ortaya cikan yeni kosullari da kendinde barindiran, toplumsal yasamin celismeli birligini yansitir; eskimis, omrunu yitirmis, eski toplum duzeninin insanlarini, yeni bir duzenin gelmesi umudu karsisinda ele alarak, bu insanlarin ic dunyalarinda -ic dramlarinda- toplumsal dis dunyanin dramini ortaya koyar; yasamin dokunakliligini, gundelik yasamin kendi varolusu icinde verir ve yasami kendiliginden olusturur.
bu nedenle, cehovun oyunlarinin en onemli iki ogesi, tipki yasamin kendisi gibi, onun celiskin birer yansilari olan oyun kisileri ile -dramatik- ic eylemdir. bu kisiler, genel karsitligi icinde, duyduklari boslukta deger anlayisini yitirmis ama bunun farkinda olan, gundelik yasamin sikici ve ayni zamanda kati gercekleri karsisinda ezilen ya da buna bireysel ve nihilistce baskaldiran; toplumsal degisim dinamiginin ortaya cikardigi, yeni ekonomik guclere sahip; halktan yana toplumsal bir yasam degisikligini esinleten aydinlardir. bu kisilerin bir bolugu, yasamin tutkulu, hosgorulu, caliskan, bozulmamis gelecege acik yanini verirken obur bolugu yasamin, bos, sikici, yilginlikla kapali, duskirikligina ugramis, gercegi orten, anlamsiz kilan, omur dolduran, yiten yanilsamalarla avunan, gecmiste kalan yanini verirler; aralarinda olusan dramatik catisma, butun bir toplumsal celismenin genel gorunumunu -atmosferini- yansitir. bu atmosfer, kisiler arasinda mecazi bir karsilikli anlasma diliyle kurulan ic eylemden dogar.
cehovun duygusallik ile fars, melodram ile alaylama arasinda ince bir dengeye dayanan oyunlarindaki bu ic eylem, ic diyalogla, ic deneyim ile (perezhivaniye) saglanir. karsilikli konusan iki kisi birbirleriyle iletisim kurmadan dusuncelerini birbirlerine ve izleyiciye duyurur. tematik olarak yineledikleri sozler ile yogun duygulari arasinda kurulan karsitlikla kendilerini varederler. cehovun siirsel ve buruk gulmeceli uslubunu belirleyen bu ic eylem; kisilerin zimni olarak kendilerini ortaya koymalari, zimmen catismalari, oyun kisileri ile izleyici arasinda bir uzaklik da yaratarak, izleyicinin karsisindaki yasam tuhafligini elestirel bir gozle izlenilip yasantilastirmasina yol acar. bu simgeci ve izlenimci psikolojik anlatim butunlugu, yapisal birer oge olarak zaman ve mekan ile de yakindan bagintili; ic eylem, zaman ve esya ile dogrudan ilintilidir. ornegin, gecen mevsimler, cocuklarin buyuyusu, gelis ve gidisler, zamani ic yasantiya, ic gelisime baglarken, -martida oldugu gibi- oyunun dis mekandan gitgide ic mekana, acik ve genis alandan gitgide kapali ve dar alana sikismasi da mekani ic yasantiya, ic gelisime baglar. boylece, cehovun oyunlarinda butun yapisal ogelerin butuncul birligiyle ic eylemlilik yoluyla kendiliginden kurulan atmosfer, yasami da kendi yansisi olarak sahnede vareder ve insanlik komedyasini, yasamin dogal (celiskin) gulmecesini olusturur.
cehovun kaleme aldigi ilk oyunlarindan gunumuze yalnizca platanov (1878) kalmistir. mali (kucuk) tiyatronun geri cevirdigi bu oyun, cehovun daha sonraki oyunlarinin butun ogelerini icermekle birlikte, uzun ve hantal yapisi ile diyaloglar halinde yazilmis bir romandir. gununun duskirikligina ugramis, yuzeyde aydin tipini isleyen ivanov (1887), ciddi oyun dogrultusunda dis eylemi one cikarir. melodram ve romantik ogelerin kendini daha cok duyurdugu lesi (1889, orman cini) ise, geleneksel dramatik tarzdan ayrilarak, daha karmasik ve yargidisi kalmaya yonelik bir oyun olup, vanya dayiya temellik eder. cehovun sakalar olarak nitelendirdigi tek perdelik kucuk oyunlari, gulmece yazarliginin ve gogol-turgenyev esinlenimleri uzantisinda, vodvil ile farsi birlestiren, kesintisiz bir eylem akisi icinde kesin cizgili kisileri isleyen guldurulerdir; na bolsoy doroge (1884, dag yolunda) lebedinaya pesniya (1888, kugunun sarkisi), medved (1888, ayi), predlozheniye (1888, teklif), svadba (1889, bir evlenme), o vrede tabaka (1886, tutunun zararlari), yubiley (1891, jubile).
cehov, oyun yazari olarak ununu 1898de moskova sanat tiyatrosunda oynanan cayka (1896, marti) adli, rusyada oyun yazarliginda yeni bir cigir acan oyunuyla kazanmistir. sanatcinin temel gorevini ve yasarken kendini dogrulamasini konu alan ve psikolojik-lirik oyun tarzinin ilk ornegi olan oyunun baslica ozelligi, cehovun obur buyuk oyunlarinda da acikca gorulecegi gibi, gundelik yasamin gorunuste onemsiz olanin daha derin katlarina inerek, bunlara yuksek duzeyde dramatik bir nitelik kazandirmasidir. cehov, martiyi komedya olarak nitelendirirken, yasama uzaklik ile yasami ayricalik arasindaki celiskiyi isleyen dyadya vanyiyi (1899, vanya dayi) tasra yasamindan sahneler olarak, duyarli insanlarin istekleri ve dusleri ile cagdas yasamin bayagiligi arasindaki celiskiyi veren tri sestriyi (1900, uc kizkardes) dram, soylulugun kacinilmaz cokusu ve yasam degerleri ile yeni guclerin ve kusaklarin degerleri arasindaki celiskiyi yansitan visyovy sadi da (1903, visne bahcesi) yine bir komedya olarak nitelendirir. 19. ve 20. yuzyil rus ve dunya edebiyatinda derin etkiler birakmis olan cehov, bugun de en cok oynanan ve yorumlanan oyun yazarlarindan biri olma sifatini korumaktadir.
anton pavloviç çehov
(bkz: sevgili doktor)
(bkz: vişne bahçesi)
en sevdiğim deniz betimlemesi bir çocuğunkidir; " deniz büyüktür. " demiş.
güzel konuşmuş.
güzel konuşmuş.
"ne kadar harika bir gün.
çay mı demlesem kendimi mi assam karar veremiyorum."
çay mı demlesem kendimi mi assam karar veremiyorum."
robot süpürge
bebek maması
aptamil bebek maması
en ucuz klima fiyatları
klima fiyatları
dubai vize
sözlük scripti sütyenli atlet
şişli escort görükle escort türkçe seks hikayeleri izmir escort hatay escort izmir escort ankara escort
çankaya escort maltepe escort buca escort denizli escort denizli escort çiğli escort şirinevler escort çekmeköy escort
Anadolu Yakası Escort istanbul escort
şişli escort
esenyurt escort
beylikdüzü escort
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?