alfred bester

kaplan kaplan, yıkıma giden adam gibi ödüllü bilimkurgu kitapları ile tanınan amerika’lı bilimkurgu, çizgiroman, t.v. ve radyo metin yazarı.


alfred bester, 18 kasım 1913 tarihinde, new york, a.b.d.’de dünyaya geldi. babası james, yerel bir ayakkabı dükkanı işletiyordu. amerika doğumlu olan babasına karşın, annesi belle, rus kökenliydi. çiftin, bester dışında bir de kızları, rita, bulunuyordu. yahudi olan babası ve hristiyan olan annesinin aksine, bester bir ateistti.
pennsylvania üniversitesi’nde ve columbia hukuk fakültesi’nde okumasına karşın bu bölümleri bitirmeden okuldan ayrıldı. üniverstede okuduğu yıllarda, 1936 yılında rolly houlko ile tanıştı ve çift kısa bir süre içinde evlendi. bu evlilik, rolly’nin 1984 yılındaki vefatına kadar 48 yıl boyunca devam etti.

bester’ın ilk yayınlanmış olan bilimkurgu öyküsü, 1939 tarihli the broken axiom’dur. thrilling wonder stories tarafından yayınlanan hikaye sayesinde bester, amatör öykü yarışması birinciliği kazandı. 1942 yılında, dc comics için superman ve green latern çizgiromanlarına öyküler yazmaya başlayana kadar kısa öyküler yazarak hayatını kazandı.

çizgiroman işinde geçirdiği dört yıldan sonra, radyo oyunları için metinler yazmaya başlayan bester, 1950’li yılların başına kadar bu işe devam etti. 1950’li yıllarda, bilimkurgu yazarlığına geri dönerek, kısa öyküleri bir kenara bırakarak kendisine efsaneler arasına taşıyan kaplan kaplan, yıkıma giden adam, fare yarışı gibi kitapları kaleme aldı.

the domished man (yıkıma giden adam), 1953 yılında yayınlandı ve bilimkurgu edebiyatının en büyük ödüllerinden birisi olan hugo ödülünü kazandı. roman, telepatinin yaygın olduğu ve de suçların telepat dedektiflerce açığa çıkartıldığı bir zamanda geçen polisiye-bilimkurgu bir yapıttı. basit görünen konusuna rağmen hikayenin anlatılış şekli, en iyi bilimkurgu eserlerinden birisi olarak sayılmasına yol açtı.

the stars my destination – tiger, tiger (yıldızlar hedefimdir – kaplan, kaplan) 1955 yılında yayınlandı. bütün umutlarını yitirmiş ve uzay boşluğunda ölüme terkedilmiş bir adamın intikam arzusu ile yırtıcı bir güce dönüşmesini ve içsel gelişimini anlatan roman, ışınlanma ve de uzayda yolcuğunun sıradan olduğu bir zamanda, modern bir monte cristo kontu hikayesini, çok farklı bir biçimde ele alıyordu.hugo ödülü dahil pek çok ödüle layık görüldü.

1959-1962 yılları arasında geniş kapsamlı bir avrulpa turuna çıkan yazar, burada yaşadıklarını ve gördüğü yerleri bir gezi dergisi olan holiday için kaleme aldı. bu zaman diliminde birkaç bilimkurgu öyküsü yazmış olsa da, bir roman kaleme almadı. gene aynı yıllar içerisinde t.v. için pek çok uyarlama ve senaryo yazan bester, bu yapıtlarıyla hugo ödülüne aday gösterildi.

holiday dergisi için yazdığı yazıların ardından, 1963 yılında, derginin editörlük görevine getirildi. 1963-1971 yılları arasında yerine getirdiği bu görev sırasında bilimkurgudan iyice uzaklaşan yazar, bu yıllar arasında sadece bir kısa öykü kaleme aldı.

holiday’in 1971 yılında kapanmasının ardından, ilk göz ağrısı olan bilimkurgu edebiyatına geri döndü. 1974 yılında, uzun bir sessizlikten sonra ilk kez yayınladığı bilimkurgu öyküsü the four-hour fugue, hugo’ya aday gösterildi. 1975 tarihini taşıyan the computer connection, bilimkurgu ve fantezi edebiyatının en büyük ödülleri olan hugo ve nebula’yı aynı zamanda alan sayılı eserlerden birisi oldu.

yaşadığı görme güçlükleri nedeniyle bir süre edebiyattan uzak kalsa da, 1980 yılında golem, 1981 yılında ise the deceivers adlı iki romanı bitirmeyi başardı. 1994 yılında, karısı rolly’nin vefatının ardından, içine kapandı. 1987 yılında, dünya bilimkurgu toplantısı’na katılmadan kısa bir süre önce düşüp belini kırdı, ve aynı yıl bu sakatlık yüzünden vefat etti.

kazandığı ödüller

sfwa grand master (1987)

hugo ödülü (1953, the demolished man, the computer connection)

hugo adaylığı (1954, 1959, 1960, 1975, 1976)

nebula ödülü (the computer connection)