abdi ipekci suikasti

12 eylül öncesinin terör döneminde, birlik, beraberlik ve barış düşüncesini savunan yazılarıyla ön plana çıkan milliyet gazetesi genel yayın müdürü ve başyazarı abdi ipekçi, 1 şubat 1979 akşamı gazeteden nişantaşı’ndaki evine giderken otomobilinde uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. suikastın sanığı mehmet ali ağca, 11 temmuz 1979’ da yakalandı. ağca, 11 ekim 1979’da yargılanmaya başladı. ancak maltepe askeri cezaevi’nden kaçırılan ağca, 28 nisan 1980’de gıyabında idama mahkum edildi.
daha sonra 13 mayıs 1981’de vatikan meydanı’nda papa ii. jean paul’ü vuran ağca, italyan mahkemesince ömür boyu hapse mahkum edildi.
ağca’nın suç ortakları olarak oral çelik, abdullah çatlı, mehmet şener, yavuz çaylan, yalçın özbey’in de aralarında bulunduğu birçok kişinin adı ortaya atıldı. oral çelik, fransa’da yargılandığı mahkemede suçunu kabul etmesine rağmen, istanbul 4. ağır ceza mahkemesi’nde görülen davada beraat etti.
17 yıl sonra ortaya çıkan tanık abdullah yavuz, çelik’i mahkemede teşhis edemedi. abdullah çatlı, susurluk kazasında öldü. cinayette adı geçen diğer kişilerin izine bile rastlanmadı.
istanbul 4. ağır ceza mahkemesi’nde görülen davada ise trajikomik sahneler yaşandı. mahkeme, mit müsteşarlığı’ndan ipekçi cinayetine karışan yalçın özbey’in almanya’da iki mit görevlisince alınan ve yazılı tutanağı bulunmayan ifadesinin ses kayıtlarını istedi.
müsteşarlık uzun süre mahkemeye yanıt vermedi. ardından ise kasetlerin imha edildiğini bildirdi. böylece dava zamanaşımıyla karşı karşıya kaldı.
mit müsteşarı şenkal atasagun, en sonunda mit görevlilerinin ifade vereceğini açıkladı. ancak dinlenen görevliler, yalçın özbey’in davayla ilgili arandığını bilemediklerini ve görüşmeyi anımsayamadıklarını öne sürdü.
ipekçi davasında en son gelişme, "yeni delil" diye sunulan ve gıyabi tutuklu olarak aranan özbey’e ait ifade metninin üst yazısız, imzasız, nereden ve kimden geldiği belli olmayacak şekilde mahkemeye gönderilmesi oldu.
istanbul 3. sulh ceza mahkemesi ise, ipekçi’nin öldürülmesine azmettirdiği ve olaya iştirak ettiği gerekçesiyle aranan mehmet şener’in gıyabi tutukluluğunu, yasal zamanaşımı süresi dolduğu gerekçesiyle kaldırdı.
şubat 2000’de ünye kapalı cezaevi’nde gasp suçundan hükümlü yusuf çelikkaya’nın, istanbul cumhuriyet savcılığı’na gönderdiği mektupta, abdi ipekçi cinayetiyle bağlantısı olduğunu iddia etmesi, zamanaşımına uğrayan davada yeni bir umut oldu.
çelikkaya, işadamı kemal derinkök’ün, cinayeti planlayan ülkücü gruba yardım etmek için milliyet gazetesi’ni satın alarak ipekçi’nin önemli açıklamalarına engel olmak istediğini öne sürdü.
kemal derinkök, ipekçi’nin eşi sibel ipekçi’ye "o dönemde gazetenin alınması girişimleri olmuştu, yusuf çelikkaya olayların içinde olmasaydı, bu durumu bilmezdi" açıklamasını yaptığı gerekçesiyle 5 milyar lira tazminat davası açtı.
ihbar üzerine soruşturma başlatılırken, ipekçi ailesi avukatı turgut kazan, davanın zamanaşımına uğramasından sonra birçok delilin ortaya çıktığını savundu. hukukçular ise davanın zamanaşımına uğramasına karşın, ek süreyle uzatılabileceği görüşünü belirtti.
türkiye gazeteciler cemiyeti yönetim kurulu ise, abdi ipekçi davasında yargının sağlıklı işlemesini engellediği gerekçesiyle içişleri bakanlığı ve mit müsteşarlığı görevlileri hakkında istanbul cumhuriyet başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
italya cumhurbaşkanı carlo azeglio ciampi, 1981 yılında papa ikinci jean paul’e suikast girişiminde bulunan terörist mehmet ali ağca’nın affını 13 haziran 2000’de imzaladı. ağca, affı onaylanır onaylanmaz bir uçakla türkiye’ye getirildi ve kartal cezaevi’ne kondu. ancak ipekçi davasının zaman aşımına uğraması nedeniyle ağca’nın tekrar aynı davadan yargılanmasının söz konusu olmadığı açıklandı.
ağca, türkiye’ye getirilişinin üçüncü gününde kadıköy adliyesi’nde gasp davasıyla ilgili mahkemeye çıkarılan ağca, duruşmadan önce "ben abdi ipekçi’nin katili değilim. ben sadece aktördüm" dedi.
ipekçi’nin öldürülmesinin hemen ardından başlayan ve 21 yıl sürdükten sonra zamanaşımına uğrayan davanın ardından, yalçın özbey ve yusuf çelikkaya hakkında "taammüden adam öldürmek suçuna katılmak" suçundan 20 yıldan aşağı olmamak üzere ağır hapis cezası istemiyle yeni bir dava açıldı. istanbul 7. ağır ceza mahkemesi’nde görülen davanın ilk duruşmasında tanık olarak mahkemeye çağırılan mehmet ali ağca, tanıklık yapmayacağını söyleyerek yemin etmedi. ifadesi "yeminsiz" alınan ağca, "yalçın özbey, bazı yerlerde ipekçi suikastına karıştığını anlatıp övünüyordu. bu trajedide övünecek ne varsa? ben bu karanlık suikastın en büyük mağduruyum" dedi.

(bkz: abdi ipekci)