urban f

herkes aklına gelen ,bir şekilde bildiğini düşündüğü konuda en azından google da arayıp bulduğu veya -aramızda öğrenciler çok diye diyorum- kendi kitaplarında/okul sitelerindeki konuların bir ucundan tutup aklında bir kıyıya ayırsa ve müsait vakti olduğunda sözlüğe aktarsa sözlükte bilgi çağı yaşanır ve hatta saçma sapan ödev sitelerinde millet vakit geçireceğine gelir burda paşa paşa konuyu alır,yorumları da okuyup mutlu mutlu vakit geçirir.
benim tematik entryler girmeye başlamama bir diğer sebep ise gün içinde sol framede ve her açışımızda random ekrana gelen entryler arasında artık sözlüğü ilk ekranıma getirdiğimde sıklıkla gördüğüm bilmemkimin ç.kü , ötekinin b.ku , bunu yapan bunu da yapmış tarzı entrylerdir,madem forum değil sözlük modu için özen gösteriliyor buna sadece yönetim uyuyor mu yaklaşımı göstermek yerine işin bir ucundan tutmak gerektiğini hissettiğim içindir.

almanya’da ambalajların çevreye zararlı olmayan ve yeniden değerlendirilebilir malzemeden imali, birden fazla kullanımı veya hammadde olarak sanayide yeniden değerlendirilebilmesi ve ambalaj atıklarının genel çöp kapsamından çıkarılmasının sağlanması amacıyla 12 haziran 1991 tarihinde "ambalaj atıklarının önlenmesi yönetmeliği" yayımlanmıştır.

sözkonusu yönetmelikle üretici ve satıcılara, nakliye ambalajları, dış ambalajlar ve satış ambalajlarını müşteriden geri alma ve yeniden kullanma veya genel çöp sistemi dışında hammadde olarak yeniden değerlendirme yükümlülüğü getirilmektedir.

bu çerçevede oluşturulan sisteme dahil olmak ve yeşil nokta’yı kullanabilmek için iki yol bulunmaktadır. birincisi sisteme üye olmak, ikincisi sisteme üye olmadan "yeşil nokta kullanım hakkı mukavelesi" imzalamaktır.

yeşil nokta, en küçük 10mm çapında, yeşil veya yeşilin kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda herhangi bir tek renkte olup, ürünün birinci ambalajı üzerine tüketicinin kolaylıkla görebileceği ve okuyabileceği şekilde olmak kaydıyla istenilen yere veya yerlere basılabilmektedir. sağlığa zararlı veya çevreyi kirletecek maddelerden kalıntı ihtiva eden veya bunlarla yapıştırılmış ambalajlar uygulama kapsamı dışındadır.

bugün avrupa’da bir çok özel çevre etiketi kullanılmaktadır. tekstil alanında en yaygın kullanılan etiket ise "eko-teks 100" dür.

1994 yılında, avusturya tekstil araştırma enstitüsü (öti) ile honenstein araştırma enstitüsü (fih), "international association for research and testing in the field of textile ecology" (kısaca eko-tex) adı altında birleşmiş ve "eko-teks standart 100" olarak adlandırılan tekstil etiketi oluşturulmuştur. sözkonusu etiket, tüketiciye ürünün insan sağlığına ve çevreye zarar vermediği bilgisini vermektedir. bu etiket sadece tekstil ürünleriyle ilgilidir ve tekstil üretim sürecinin çevreyle ilgili yönünü ele almaz. eko-teks 100 standardı, tekstilde eko-teks işaretinin kullanım yetkisinin verilmesine ilişkin genel koşulları belirlemektedir. eko-teks 100 standardı genel koşulları belirlemesine rağmen, eko-teks standartları belli madde veya ürün gruplarının yanısıra, test metodları için de belli koşullar sağlamaktadırlar. standart 101 ve sonrası aşağıdaki ürün gruplarını dikkate almaktadır;

100 genel koşullar
101 bebek kıyafetleri için kumaşlar dışındaki tekstil kumaşları
102 bebek kumaşlarında kullanılar dışındaki aksesuarlar
103 bebek kıyafetleri dışındaki kıyafetler
104 bebek kıyafetleri için kumaşlar
105 bebek kumaşları için aksesuarlar
106 bebek kıyafetleri
107 döşeme örtülerinde kullanılan tekstil
108 duvar kaplamalarında kullanılan tekstil
109 mobilya kumaşları ve perdeler
110 döşemelik kumaşlar
111 battaniyeler ve yastıklar
112 yatak kumaşı, yatak takımı
113 minderler
114 evde kullanılan tekstil
115 elyaf, iplik
116 test metodları

bu standartlarda zararlı maddelerin sınır değerleri ve koşulları çok sıkı bir şekilde belirlenmiştir. inceleme kriteri ve sınır değerleri tekstil ürününün kullanım amacına bağlıdır. örneğin, bebek kumaşlarındaki inceleme kriteri ve sınır değerleri döşeme örtüleri veya perdelere göre çok daha sıkı hazırlanmıştır.

kontrol ve analizler hohenstein araştırma enstitüsü ve birliğe dahil enstitülerce yapılır ve 1 yıl geçerli olmak üzere etiketi kullanım hakkı verilir.

avrupa birliği, üye ülkeler arasındaki teknik düzenleme farklılıklarından kaynaklanan ticari engelleri kaldırmak üzere 1985 yılında "yeni yaklaşım kararı" ile yeni bir standardizasyon politikası benimsemiştir. her üye ülkede uygulanmakta olan teknik düzenlemelerin birbirinden farklı oluşu, bir üye ülkenin kurallarına göre üretilmiş bir ürünün bir başka üye ülkede piyasaya arzını zorlaştırmaktaydı. bu engelleri ortadan kaldırmak üzere kabul edilen yeni yaklaşıma göre, birbirine benzeyen ürünler bir grupta toplanarak bu ürünlerin sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları belirlenmektedir. bu asgari güvenlik koşullarının kriterleri, ürünün insan ve hayvan sağlık ve güvenliğine ve çevreye zarar vermemesi ve tüketicinin korunmasıdır. ürünün kalite düzeyini belirleyen ayrıntılı teknik kurallar ise avrupa birliğinin standardizasyon kuruluşları olan cen ve cenelec tarafından yayımlanan standartlar ile belirlenmektedir.


yukarıda anlatılanlara bir örnek vermek gerekirse; tüm makinaların taşıması gereken asgari güvenlik koşulları "makinalar direktifi"nde belirtilmiş, bu direktif kapsamına giren makinaların teknik özellikleri ise her biri için ayrı ayrı hazırlanan avrupa birliği standartlarında açıklanmıştır. direktifte belirtilen asgari güvenlik koşulları; makinanın rahatça kullanılabilecek bir kontrol panelinin olması, elektrik kesintisinde makinanın hareketli parçasının düşmemesi, makinanın yapıldığı maddenin insan sağlığına zarar vermemesi gibi her türlü makinaya uygulanabilecek özelliklerdir. bu özellikler içinde makinanın ticari kalitesini belirleyen bir teknik özellik yer almamaktadır, çünkü ayrıntılı teknik özellikler makinanın piyasaya arzı için gerekli değildir.


yeni yaklaşım kararı kapsamında yayımlanan direktiflerde; ürünün tanımı, taşıdığı riskler, sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları, uygunluk değerlendirme prosedürleri ayrıntılı bir şekilde belirlenir. bir ürün, birliğin tüm ülkelerinde aynı özellikler için aynı uygunluk değerlendirme prosedürlerinden geçeceğine göre, bu prosedürlerin sonunda aynı şekilde belgelendirilmesi ve işaretlenmesi de mantıklı olacak ve kolaylık sağlayacaktır. yeni yaklaşım politikası doğrultusunda tek bir birlik işaretinin yer alması sağlanmıştır. bu işaret "ce işareti" dır:



"ce işareti", fransızca’da "avrupa normlarına uygunluk" anlamına gelen "conformite européenne" sözcüklerinin baş harflerinden oluşur. ce işareti, bir ürünün belirlenen sağlık, güvenlik, çevrenin ve tüketicinin korunması gereklerine uygun olduğunu gösteren bir birlik işaretidır. ce işareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz.


tüketici açısından böyle bir bilgi verme işlevinin yanında, ce işareti esas itibariyle ticari açıdan da, ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. bu işareti taşıması gereken, yeni yaklaşım kapsamı bir ürünün, bir avrupa birliği ülkesine girişi için, üzerinde ce işareti bulunması zorunludur.


yeni yaklaşım direktifleri kapsamındaki bir ürünün, ce işareti alarak piyasaya sunulması konusunda üretici sorumludur. ancak; eğer üretici ya da üreticinin yetkili temsilcisi avrupa birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. bir başka deyişle, ithalatçı topluluğa ithal ettiği ürünlerin ab normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır. üreticinin bu işareti alabilmesi için çeşitli alternatifler sunulmuştur. düşük riskli ürünlerin (örneğin, oyuncaklar), direktifin güvenlik koşullarına uygunluğu, üreticinin kendisi tarafından test edilebilmekte ve bu ürünler üreticinin vereceği "uygunluk beyanı" ile piyasaya arz edilebilmektedir. yüksek riskli ürünlerin ise (örneğin, bazı tıbbi cihazların ve makinaların) mutlaka, avrupa birliği tarafından tanınmış ve avrupa toplulukları resmi gazetesinde adı yayımlanmış yetkili test ve belgelendirme kuruluşları (onaylanmış kuruluşlar-notified bodies) tarafından test edilmesi gerekmektedir. tüm bunların dışında yer alan bir alternatif olarak da, üretici, üretimde uyması gereken teknik özellikler konusunda direktifleri değil, cen ve cenelec tarafından hazırlanan avrupa birliği’nin uyumlaştırılmış standartlarını baz alabilmektedir. bu yolu seçtiği takdirde, ürettiği ürünlerin direktifin gereklerine uygun olduğu varsayılmakta ve ürünlerine yine ce işareti iliştirebilmektedir.


ce işareti nereden temin edilir?


avrupa birliğinde, ce işareti verebilecek test ve belgelendirme kuruluşları, üye ülke yetkilileri tarafından altyapısı yeterli görülen kuruluşlar arasından belirlenmektedir. üye ülke yetkilileri tarafından belirlenen kuruluşlara onaylanmış kuruluş (notified bodies) adı verilir. üye ülkelerce belirlenen onaylanmış kuruluşların listesi avrupa birliği komisyonuna gönderilmekte ve diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla bu listeler avrupa toplulukları resmi gazetesinde yayımlanmaktadır.


avrupa birliği mevzuatı, efta ülkeleri hariç olmak üzere, topluluğa üye olmayan bir ülkedeki test ve belgelendirme kuruluşunun ce işareti vermesine müsaade etmemektedir. avrupa birliğinde, ce işareti verebilecek test ve belgelendirme kuruluşları, üye ülke yetkilileri tarafından altyapısı yeterli görülen kuruluşlar arasından belirlenmektedir. üye ülke yetkilileri tarafından belirlenen kuruluşlara onaylanmış kuruluş (notified bodies) adı verilir. üye ülkelerce belirlenen onaylanmış kuruluşların listesi avrupa birliği komisyonuna gönderilmekte ve diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla bu listeler avrupa toplulukları resmi gazetesinde yayımlanmaktadır.

diğer taraftan, ülkemize de, yükümlü olduğu düzenlemeleri yaptığı takdirde, at resmi gazetesi’nde yayımlanmak üzere görevlendireceği test ve belgelendirme kuruluşlarına ce işareti verme hakkı tanınmıştır. böylece, ce işareti taşıması zorunlu yeni yaklaşım direktifleri kapsamındaki bir ürünü at’ye ihraç etmek isteyen türk üreticilerinin, ürünlerine ce işareti alabilmek için at’ye üye ülkelerin test ve belgelendirme kuruluşlarına başvurma zorunluluğu ortadan kalkacaktır.

avrupa birliği’nde ce işareti kapsamına alınan ürünlerin, bu işaret olmaksızın pazara sunulması mümkün değildir. pazara sunma ise, hem topluluk içinde üretilen ürünleri, hem de topluluk dışından ithal edilen ürünleri kapsamaktadır. bu nedenle, türkiye’deki ihracatçıların da ab’ye yapacakları ihracatta ce işareti konusuna dikkat etmeleri gerekmektedir.

uluslararası elektroteknik komisyonu (international electrotechnical commission).

belçika standardizasyon enstitüsü (institut belge de normalisation) .

avrupa telekomünikasyon standartlar enstitüsü (european telecommunication standards institute). 28 avrupa ülkesi üyedir.

avrupa test ve belgelendirme teşkilatı (european organization for testing and certification).

alman standart enstitüsü ( deutsches institut für normung e.v.)

avrupa elektroteknik standardizasyon komitesi (comité européen de normalisation de electrotechnique). merkezi brüksel’dedir. ab ve efta’ya (avrupa serbest ticaret birliği) üye ülkelerin ulusal elektroteknik kuruluşlarının asıl üyelerini oluşturduğu ve çek cumhuriyeti, macaristan, polonya, romanya, slovakya, slovenya ve türkiye’nin elektroteknik kuruluşlarının gözlemci statüsünde katıldıkları örgüttür.

avrupa standardizasyon komitesi (comité européen de normalisation). merkezi brüksel’dedir. ab ve efta’ya (avrupa serbest ticaret birliği) üye ülkelerin ulusal standardizasyon kuruluşlarının asıl üyelerini oluşturduğu ve bulgaristan, kıbrıs, çek cumhuriyeti, macaristan, litvanya, polonya, romanya, slovakya, slovenya ve türkiye’nin ulusal standardizasyon kuruluşlarının gözlemci statüsünde katıldıkları örgüttür.

kalite yönetiminin uygulanabilmesi için gerekli olan kuruluş yapısı, sorumluluklar, prosedürler, prosesler ve kaynaklardır.

kalite isteklerini sağlamak için kullanılan uygulama teknikleri ve faaliyetleridir.(bkz: kalite kontrolu).

ürün ve hizmetin kalite açısından yeterli güveni sağlayabilmesi için gerekli olan planlı ve sistematik faaliyetler bütünüdür.

bir kuruluşta, üst yönetim tarafından, kaliteye ulaşmak için resmi olarak belirlenen kalite amaç ve yöndür.

herhangi bir ürünün veya hizmetin kalitesini etkileyen, ihtiyaçların belirlenmesinden bu ihtiyaçların yerine getirilip getirilmediğinin araştırılmasına kadar olan aşamaları kapsayan, birbirine bağımlı faaliyetlerin kavramsal modelidir.

metroloji, kelime anlamı olarak ölçme bilimi olup, bütün ölçme sistemlerinin temeli olan metre, kilogram, saniye, amper gibi fiziksel birimleri tanımlayarak bilim ve teknolojinin kullanımına sunar.

iso 9000 kalite güvence sistemine göre, "kalibrasyon" bir ölçme cihazının göstergesinin, ölçülen büyüklüğünün gerçek değerinden sapmasını belirlemek ve belgelendirmektir. ölçme, bir işin , onun için belirlenmiş standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığının, gerekiyorsa yapılacak düzeltme sonuçlarının göstergesidir.


bir başka ifade ile, kalibrasyon, biri ulusal standardlara göre izlenebilirliği olan ve doğruluğu belirli iki ölçü aletinin, karşılaştırılarak standart olmayan ölçü aletindeki sapmaların tesbiti veya ayar yolu ile ortadan kaldırılmasıdır.

(bkz: uluslararasi akreditasyon forumu).

1994’te kurulan uluslararası akreditasyon forumu’nun amacı belgelendirme alanında faaliyet gösteren akreditasyon kurumları arasında işbirliğini sağlamaktır. ileri aşamalarda benzer yapı ve amaçlara sahip uluslararası laboratuar akreditasyon konferansı (ilac-international laboratory accreditation cooperation) ile birleştirilmesi düşünülmektedir. türkiye üye değildir.