vasif ongören

(1938-1984) oyuncu, yönetmen, yazar.

15/2/1938 tavşanlı’da doğdu. kütahya lisesini bitirdi.

1958 istanbul üniversitesi gençlik tiyatrosu’nda oyunculuk ve reji çalışmaları yaptı.

1960 gençlik tiyatrosu ile erlangen tiyatro festivali’ne katıldı. (altı yıl üstüste)

1962 ist.ünv. fizik bölümü’nü yarıda bırakarak berlin’e gitti. frei universitet theather wissenschaf (felsefe fakültesinin tiyatro bilimleri) bölümüne yazıldı. berliner ensemble’da, dört yıl, manfret weckwerth’in reji çalışmalarına katıldı.

1965 ilk oyunu olan "göç"ü yazdı.

1966 "göç" oyunu, istanbul uluslararası tiyatro şenliği’nde, gençlik tiyatrosu tarafından sahnelendi. ikincilik ödülü aldı.

1966-68 askerliğini yaparken, "asiye nasıl kurtulur?" adlı oyunu yazdı.

1969 halk oyuncuları’nda profesyonel olarak oyunculuk yaptı. çeşitli dergi ve gazetelerde, estetik, sanat ve kültür sorunları üzerine yazılar yazdı. çeşitli senaryolar ve radyo oyunları üzerine çalıştı. ankara birliği sahnesi’ni kurdu.

1970 ülke çapında tanınmasını sağlayan "asiye nasıl kurtulur? "u sahneledi. oyun, isveç’te kraliyet tiyatrosu’nun göteburg repertuarına alındı. rusça, kazakça, yugoslavca, fransızcaya çevrildi. sovyetler’de t.v. filmi oldu.

1971 bertolt brecht’in "adam adamdır" oyununu yönetti. "göç" adlı oyununun yeniden işlenmiş biçimi olan "almanya defteri" ni yazdı, yönetti. "asiye nasıl kurtulur? " dostlar tiyatrosu’nda oynandı.

1972-74 "tiyatroda gizli örgüt kurduğu iddiasıyla tutuklandı. askeri mahkemece altı yıl sekiz ay hapse mahkum edildi. iki yıl hapis yattıktan sonra genel afla salıverildi. hapishanede "oyun nasıl oynanmalı?" yı yazdı.

1974 "oyun nasıl oynanmalı?" yı, istanbul belediyesi şehir tiyatroları’nda sahneledi.

1976 istanbul birlik sahnesi’ni kurdu. b.brecht’in "faşizmin korku ve sefaleti" ve "sezuan’ın iyi insanı" oyunlarını yönetti.

1977 "zengin mutfağı" adlı oyununu ilk olarak sahneledi. oyun, biri ismet küntay ödülü olmak üzere, üç ödül kazandı. kızı aslı öngören’e adadığı " masalın aslı" adlı kitabını yazdı.

1978 "masalın aslı" almanca olarak, almanya’da basıldı.

1979 merkezi lüxemburg’da bulunan awmm adlı kuruluş, "masalın aslı"na "1979 kitap ödülü" verdi. f.almanya’nın gençlik kitapları alanındaki en büyük ödülü olan "deutscher jugenbuchpreis" 1979 yılı seçmelerinde, dünyanın dört bir yanında almanca basılmış çocuk kitapları arasında, "masalın aslı" ilk 19 kitap arasına girdi. aynı yıl türkçe olarak basıldı.

1979 yılı içinde ayrıca, nazım hikmet’ten oyunlaştırdığı "1941-42’den insan manzaraları" nı, birlik sahnesi’nde sahneledi. "oyun nasıl oynanmalı?" ankara sanat tiyatrosu’nda sahnelendi.

1980 yurtdışına gitti. batı berlin ve amsterdam’da çalışmalarını sürdürdü. hollanda’da yaşayan türk öğrenci ve işçilerinden eğiterek oluşturduğu topluluk, ölümünden sonra, vasıf öngören tiyatro’su adıyla çalışmalarını sürdürdü.

1984 amsterdam’da geçirdiği ani kalp krizi sonucu, 46 yaşında vefat etti.

(bkz: asiye nasıl kurtulur)