ultrason cihazı

ultrason cihazı monitör, prob, anabirim olmak üzere üç ayrı bölümden meydana gelir.

prob, incelenmek istenen bölgenin üzerine yerleştirilen alettir. bölgenin üzerine ya da prob üzerine sürülen jel vasıtasıyla probun hem daha iyi görüntü elde etmesi hem de bölge üzerinde daha kolay gezdirilmesi sağlanır.
problar incelenen bölgeye ultrasonik (sesötesi, yani insan kulağının duyabileceği seslerden çok daha yüksek frekanslı) ses dalgaları yollarlar. bu ses dalgaları dokular arasından geçerek derinlere kadar ilerler. dokunun özelliklerine göre ses dalgalarının ilerlediği derinlik farklıdır. ses dalgası ilerleyebileceği en uç noktaya çarptığında geri döner. bu dönüş ultrasonun anabiriminde algılanır ve buraya geri dönen ses dalgaları topluca işlenerek eşzamanlı bir görüntü ortaya çıkar, bu da monitörde izlenir. bu görüntüye ultrason görüntüsü adı verilir.

ultrason sabit görüntüsü printer vasıtasıyla kağıda aktarılabilir, ya da tüm eşzamanlı görüntüler bilgisayar veya video gibi kayıt sistemlerine aktarılabilir.

ultrasonun görüntüleme yöntemleri arasında en avantajlı yönü eşzamanlı görüntü sağlayabilmesi ve iyonize edici ışınlardan yoksun olmasıdır. ses dalgalarıyla çalıştığı için şu ana kadar canlı doku üzerine zararlı bir etkisi saptanmamıştır.

gebeliğin incelenmesinde iki ayrı ultrason probu kullanılır. biri karından inceleme yapılan abdominal prob, diğeri ise vajina içine yerleştirilerek inceleme yapılan vajinal prob’tur:
vajinal probun abdominal proba göre en önemli avantajı pelvis içinde yeralan kitleleri (over kisti, uterus myomları) ve erken dönem gebeliklerini çok daha net gösterebilmesidir.

vajinal probla inceleme için mesanenin dolu olması gerekmez, aksine iyi bir inceleme için mesanenin boş olması tercih edilir.

vajinal prob gebelikte sıklıkla kullanılır. erken gebelikte, mol gebeliğinde ya da dış gebelikte henüz abdominal probla saptanamayan patolojileri 10 gün kadar önce saptayabilir. gebelik üzerine hiç bir olumsuz etkisi yoktur ve düşük nedeni değildir.

abdominal (karından uygulanan) prob ise genellikle gebeliğin ikinci trimesterinden itibaren kullanılır.
ultrason cihazıyla yapılan tetkik halk arasında ultrasonografi olarak adlandırılır.