stephane grappelli

26 ocak 1908 fransa doğumlu , 20.yy’ın en büyük kemanistlerinden birisi.ilk olarak küçük yaşlarda piyano çalmaya başladı.ve hem piyanoyu hem de kemanı neredeyse aynı derecede iyi çalabiliyordu.
seksen yıla yakın bir süre kemanı elinden bırakmadı. cazda bir çok ilk’e imzasını attı. örneğin, caz tarihinin ilk kemancısıydı. django reinhardt ile kurduğu ünlü beşli "hot clup of france", avrupa cazının yönünü değiştirdi. duke ellington gibi bir çok caz dehasıyla çalmanın yanında; yehudi menuhin gibi klasikçilerle, paul simon gibi rock sanatçılarıyla deneyler yaptı. onun ardından gelen birçok eski ve yeni kemancılarla ortak albümler yayınlandı. en önemlisi, cazın en çok tartışılan türü olan swing’e yapıtlarıyla benzersiz bir kişilik kazandırdı.
grapelli’nin keman çalışında, tamammen kendinin olan bir stili vardır. ama ön planda olan hiçbir zaman teknik üstünlüğü olmamıştır. caz ruhu, doğaçlama yetisi hep tekniğinin önünde gitmiştir. grapelli bir alaylıdır. babasının ona oniki yaşındayken aldığı kemanla, sonraki yıllarda profesyonelliğe yönelir. onu, i.dünya savaşı’na giderken öksüzler yurdunun bırakan babası, savaş sonrasında, kendisini yetiştirmesinde en büyük role sahiptir. genel müzik bilgisini babasıyla birlikte çalışarak öğrenir.
önce sessiz sinemalara kemanıyla eşlik eden grapelli, ilk gençliğinde daha çok dans gruplarında çalar. cazla kurduğu bağ yeni yeni filizlenirken, otuzlu yılların başında, onun gibi avrupa cazının baş mimarlarından biri olan ünlü çingene django reinhardt ile tanışır. fransa’nın önemli bir kulübünde çalmaya başladıklarında, kurdukları "hot club of france" adlı beşli, daha sonraki yıllarda caz tarihinin en önemli beşlilerinden biri kabul edilir. grup, ii. dünya savaşı’yla birlikte dağılır. savaş, grup, ingiltere turnesindeyken patladığında, reinhardt fransa’ya dönerken; grappelli bu ada ülkesinde kalacaktır. reinhardt ile olan birlikteliği savaştan sonra fransa’da devam eder. ancak, usta gitarcının 1953’teki ölümünden sonra, bu büyük birliktelik noktalanmış olur. ancak, geriye, birer caz klasiği kabul edilen sayısız plak kalmıştır.
grappelli, müzik yapma konusunda hiç ara vermemiştir. dünyanın dört bir yanını gezer. eski ve yeni kuşağın sayısız cazcısıyla çalar. onun müziğindeki özel bir ayrıcalık da, klasik müzik geleneğinden gizliden gizliye devamlı feyz almasıdır. rotası hep caz ve bu müziğin doğaçlama duygusuyla özdeşleşir. 1970’lere geldiğinde artık kusursuz ve deneyimli bir dehadır.
yüz sularında albüme imza atan sanatçı, reinhardt’ın ölümünden sonra uzun süre bir gitarcıyla müzik yapmaktan ürker. ta ki, ingiliz gitarist diz disley ile tanışana kadar. onunla birlikte oluşturduğu grupla, özellikle avrupa’da yeni bir izleyici kitlesine ulaşır. deneysel çalışmaları büyük bir tempoyla devam eder. sanatçı, ölümün eşiğine gelene kadar çalmakta, kayıtlar yapmaktadır. birçok önemli müzisyenle ikili çalışmalar yapar. "meets earl hines" ve "reunion with martin taylor", bu çalışmalar arasında en iyi iki örnektir. menuhin’le 1978’de yaptığı "tea for two" ise onun bir başka klasik yapıtıdır. reinhardt’a ithafen yaptığı "young django" albümüyse adı en çok anılan albümlerindendir.