ses kalitesinin müzik ve insan üstüne etkisi

müziğin iyi kötü hepimizin hayatında yeri vardır ama çoğumuz müzik dinlediğimiz aygıtın ses kalitesini pek önemsemeyiz burada ses, kulaklıklar, hoparlörler, dış mekanlarda ses, kişisel kullanım için hesaplı kaliteli ses aygıtları başlıklarında bilgiler paylaşmak istedim temel bir bilgilendirme yazısı yazacağım eğer talep gelirse daha sonra detaylandırırım

1.Stüdyodan kulağımıza gelene kadar kalite kaybı
müzisyenler kayıtlar esnasında kaliteli enstrumanlar kullanır, kaliteli cihazlar kaydeder. Uzun bir mix çalışmasının ardından temizlenen kayıtlar mastering aşamasında son haline getirilip bize çeşitli formatlarda sunulur bu aşamada ses duyabildiğimiz frekans aralığına enstrumanların özelliklerine göre dengeli olarak dağıtılmış bir kayıt hazırlamaktır. insan kulağı ortalama 20h-20000h aralığını duyar ve müzik bu aralığın neredeyse tamamını kullanır

bu frekans aralıkları: Sub Bass(20h-60h) Bass(60h-250h) Low mid(250h-500h) Mid(500h-2000h) High(upper) Mid(2000h-4000h) Presence(4000h-6000h) Brilliance(high)(tiz)(6000h-20000h)

dinlenen müzikte bütün frekansların eşit veya yakın şiddette olması bize kaliteli bir duyum sağlar stüdyoların kaliteli cihazlarının aksine bireysel kullanımımızdaki cihazların çoğu bu sesi bize aynı kalitede iletmez bazı frekanslar kaybolur bazılarının şiddeti değişir bunun sonucu olarak bazı enstrumanları duyamaz kalanını da dengesiz şekilde dinlersiniz
Gerek(siz)bilgi no 1: Bazı mekanlarda uzun süre durmak istemezsiniz insanı yorar peki bunun sebebi nedir? kötü aydınlatma? aşırı kalabalık? Bunun sebebi ses kalitesidir kalitesiz ses insanda hem fiziki hem de zihin yorgunluğu yapar

2.Kaybolan frekanslarda neler var neleri kaçırıyoruz kötü ses bizi nasıl etkiliyor

Sub bass aralığı: Bir ses sisteminin en fazla enerji harcayan frekans aralığıdır frekans yükseldikçe kullanılan enerji azlır. Kişisel kullanım hoparlörlerinin tamamı bu frekans aralığını veremez. Bu aralığı duyabilmek için
ayrıca subwoofer almanız gerekir.(kulaklıklar konusunda tekrar değineceğim) Peki bu frekans aralığında ne kaybederiz. Sub bass frekanslar sesin hacmidir bir nevi karakteridir bu frekanslar kaybedildiğinde müziğin gücü azalır. Baterinin cross(kick) bass gitar ve bendir gibi enstrumanların ana frekans alanıdır. bunlar kaybedildiğinde müzik ana ritmini kaybeder.

Bass ve low mid aralığı: Kişisel hoparlörlerin başarısız olduğu bir bölgedir. Ek hoparlör gerektirmez ama olması fayda sağlar. Bu aralık daha üst frekans enstrumanların hacim kazandığı aralıktır. Gitar, piyano(ve klavye) bağlama(saz,tambur) gibi enstrumanlar bu frekans aralığını kaybederse zayıf ve kulak tırmalayan bir ses kalır geriye. Bu kayıptan en çok zarar gören enstrumanlardan birisi elektro gitardır(aşağıda detayı var) Ayrıca vurmalı çalgılar bu aralığı kaybettiğinde tencere tava sesine dönüyor bence :) Ayrıca Sub bass frekans eksikliğinde bu frekanslar kendilerini toplayamadıkları için uğultu ve boğuk sese sebep olur.

mid-high mid-presence: Bu aralık kulağımızın en net tepki verdiği aralıktır. Bu sebeple müziğin melodisini bu aralıktaki enstrumanlardan dinleriz. Gitar türleri, keman, kanun, saz, piyano gibi enstrumanların ana bölgesidir. Ayrıca bir çok insanın sesinin de ana bölgesidir. Kişisel kullanım hoparlörlerinde bu aralık genelde en yüksek çıkışa sahip bölgedir. Bu frekans aralığını fazla duymak fiziki yorgunluğa sebep olur kulaklarda rahatsızlık yaratır müziğe metalik bir ses verir. İşitme konusunda bazı sıkıntılara sebep olur (detaylı bilgi aşağıda)

briliance(tiz):Müziğin renklenmesini sağlayan bölgedir. Ziller çanlar gibi enstrumanların ana bölgesidir. Müziğe can verir. Kişisel kullanım hoparlörlerinin verebildiği bölgedir( üst sınır değişir) aşırı duyulması zihin yorgunluğuna sebep olur.

müziği yanlış aygıttan dinlemek müzik dinleme keyfimiz öldürdüğü gibi bize fiziksel hasarlar da verir peki bunun doğrusu nedir

2.Hoparlörler(speaker)
Bu seçenek hala ekonomik olmaktan çok uzakta iyi kalite adı altında fahiş fiyatlara satılan hoparlör ve 5+1 ses sistemleri size hali hazırda olandan biraz daha iyi kalite ses verir. Ev kullanımı için en uygun olanları referans monitörü adı verilen ve stüdyolarda da mix/mastering esnasında kullanılan hoparlörlerdir. fiyatları yüksek olmasına rağmen 2. elinde kolay kolay sorun yaşamazsınız. Nedeni ise bu hoparlörlerin sahipleri genelde ses teknisyenleri veya bu konulara meraklı insanlar olduğu için malzemelerine iyi bakarlar. subwoofer olmadan 1000 tl civarına subwoofer ile 1600-1800 tl civarına bulabilirsiniz

Gerek(siz) bilgiler serisi 2. Konser sırasında subwooferlar çok yakın durmayın. subwoofer frekansları kalp atış frekansınıza yakındır ve kalp ritminizi bozabilir bilinmeyen bir kalp rahatsızlığınız varsa ölümle sonuçlanabilir.

3.Kulaklıklar:
kişisel kullanım için size önerim iyi bir kulaklıktır. Kulaklık alırken dikkat etmeniz gereken şey ise kulaklığı yapan firmanın ana sektörünün ses sistemleri olmasıdır. philips, samsung, logitech gibi bilindik firmaların kulaklıkları başarısız olduğu gibi fiyatları gereksiz derecede pahalıdır. Sennheiser, Akg, Pioneer, Jbl gibi firmaların profesyonel olmayan kullanım için 60-300 tl aralığında kulaklık modelleri bulunmaktadır. Benim tavsiyem Sennheiser yönündedir. Son olarak kulaklık alırken mutlaka müzik dinleyeceğiniz cihazda deneyip alın. Bu kulaklıkların bazıları yüksek çıkış istediği için telefonlarda düşük ses seviyesi problemi yaşayabilirsiniz.

4.Dengesiz sesin etkileri ve işitme problemleri
Dengesiz ses kaynağından müzik dinlerken müziği duyma konusunda sıkıntı yaşarız bu sebeple daha yüksek ses seviyelerinde dinlemek isteriz kulağımız bu dengesizlik yüzünden zamanla bazı frekans aralıklarını daha az duyar ki bu da genellikle en çok duğduğumuz orta ve üst aralıktır ayrıca aşırı yükselen minik frekans aralıkları (örn 2500-2510 örnek sallamasyondur) yüzünden kulağımız o aralığı duymayı tamamen bırakabilir. Çok sık rastlanmasada eğer bu olursa beyniniz eksik frekansı kendisi tamamlar ve sürekli olarak o frekans aralığında bir çınlama duyabilirsiniz. Daha önce söylediğim zihinsel ve fiziksel yorgunluğun yanı sıra bazı frekansları sürekli duymak ruh halinizede etki edebilir sizi sinirli hırçın depresif veya mutsuz edebilir

Çok uzun oldu ben de yoruldum ilerleyen zamanlarda daha iyi bir hale getiririm şimdilik temeller bunlar hepinize keyifli müzik dinlemeler