sanat ve edebiyatın gucu

sanat ve edebiyat, toplumsal hareketlerin geli$iminde yuzyillar boyu belirleyici bir rol oynami$tir. yonetenler acisindan da, halklar acisindan da durum aynidir. sanat ve edebiyat kitlelerle bulu$mada, ruh halini, ya$am bicimini belirlemede en temel araclarin ba$inda gelir. sanat ve edebiyatta sinif cati$malari vardir. her eser bir sinif ve tabakaya ait olup onun dogrularini dile getirir, propagandasini yapar. bu, son derece etkili bir propagandadir. nice isyanlar bu propagandayla hayata gecirilmis, niceleri de yine bu tip propagandayla bastirilmi$tir. kitleler sanat ve edebiyat eserleriyle cesaretlenmi$, orgutlenmi$tir. ya da tersinden beyinlere bu propagandayla girilerek korku duvarlari orulmu$tur.

israil, filistin’deki direni$i yillardir yaptigi tum katliamlara ragmen kiramayinca, ayni yolu dener. filistinliler’e gandhi’nin hayatini anlatan ve pasif direni$i oven, ogutleyen ‘gandhi’ isimli filmi seyrettirmeye cali$ir. kapi kapi gezerek evlere kadar birakir bu filmi. belki direni$i bu $ekilde kirarim du$uncesi vardir. ulkemizde durduk yere adolf hitler`in “kavgam” kitabi ruzgari estirilir. bu kitabin ne kadar ilgi gordugu ile ilgili haberlerden gecilmez olur gazete ve televizyonlar. televizyon kanallari ipe sapa gelmez, ne anlattigi belirsiz, muzikalite ve icerikten zerrece nasibini almami$ pop $arkilarindan gecilmez olur. butun bunlar gece gunduz beyinlere kazinir.

butun bunlar olurken, halkin gercek ya$amini anlatan kitaplar, filmler, muzikler yok sayilir. yasaklanir, toplatilir. yonetenlerin okunmasini, izlenmesini, dinlenmesini istedigi kitaplar gece gunduz beyinlere kazinirken, insanlari motive edecek, gercekleri gormesini saglayacak, ofkesini ortaya cikaracak eserler tamamen gundeminden cikarilir.

tum bu yasaklama ve yok saymalara ragmen, halk kendi edebiyatini ve sanatini yuzyillar boyu ya$atabilmistir. nasil kendi icerik ve uslubunu belirlemi$se, bunu var edebilme, yayginla$tirabilme ve kalicila$tirabilme becerisini de gostermi$tir. bugun ya$adiklarimiz da, dertlerimiz, cilelerimiz, ozlemlerimiz, umutlarimiz da yazilmaya, filme cekilmeye, bestelenmeye devam etmektedir. halkin yarina saklayacagi, kalici bir deger, bir tarihi belge olarak degerlendirecegi uretimler de bunlardir. halk edebiyatina ait kitaplar klasikle$mistir ve yuzyillardir varligini korumaktadir. turkuleri yine oyle ama burjuvazinin yaldizlayarak abarttigi eserler saman alevi gibidir. degil bir $arki, koca muzik turleri bile yitip gitmektedir. bir sure sonra yuzune bakan olmamaktadir. bizim icin aslolan ve degerli olan, abartili, gosteri$li, reklamlarla sunulan gercek di$i eserler degil, kendi sadeligiyle, cirilciplak ve abartisiz gercekciligiyle, derinligiyle, dogal akiciligiyla halkin eserleridir.