örümcek

orumcekler her turlu habitat ve ekosistemde yasayabilmektedir. dunya uzerinde cok genis bir yayilis alanina sahip olan orumcekler, kutuplardan kita iclerine, deniz yuzeyinden 5000 m’ye ulasan yukseltilere kadar yayilabilmektedir. bunlarin cogu karada, pek azi kiyilarda ya da tatli sularin yuzeyinde ve icinde yasarlar. genellikle bahcelerde, duvar uzerinde, sacak altinda ag gererek yasayan hayvanlardir. gunumuzde orumcekler, karasal ekosistemlerde yasayan basta bocekler olmak uzere bircok artropodlarin etkili predatoru olarak tanimlanmaktadir.


prosoma ve opistosoma olarak iki kisma ayrilan vucut; pedisel denilen yapi ile birbirine baglanmistir. prosoma bolgesinde yer alan ilk cift ekstremite keliserler olup bunlarin baglandigi kisimda bir cift zehir bezi yer alir. bezlere bagli zehir kanali keliserlerden, bunlarin ucunda bulunan ve sokma ignesi olarak kullanilan kiskaclara acilir. zehir avin felc edilerek daha kolay yenmesini saglar. ikinci ekstremiteler alti parcali pedipalplerdir. bunlardan sonra 7 parcali dort cift yurume bacaklari yer alir. bu segmentler kaideden uca dogru koksa, trohanter, femur, patella, tibia, metatarsus ve tarsus yer alir. basin on kisminda genellikle 8 (bazen 6) adet goz, iki veya 3 siraya dizilmis olabilir. opistosoma farkli buyukluklerde olmasina ragmen sistematikte onemli bir olcut sayilmaz. dorsal kisimda kalp ya da yaprak seklinde "folium" yer alir. opistosomanin arka ucunda anus, hemen altinda ise uc cift ag memeleri yer alir. memelerden farkli yapilardan ag cikar ve bu degisiklik familyalara gore farklilik gosterir. opistosomanin ventralinde, on orta kisimda genital delik yer alir. bundan baska solunum acikligi olan boru trake stigmalari da memeciklerinin on orta bolgesinde yer almistir.

yumurtadan cikan bir orumcek yavrusu, birkac gun disi orumcek tarafindan bakildiktan sonra yuvadan ayrilir ve belirli bir yere agini kurduktan sonra burada yasar. bu da orumceklerin ergin hale gecmeden ag orebilme kabiliyetinde oldugunu gostermektedir. orumcekler ayri eseylidir. erkeklerde opistosomanin her iki tarafinda uzanan tup seklinde bir cift testis bulunur. bu testisler epigastik cokuntunun arkasinda tek bir eseysel delikle disariya acilir. erkeklerde kavusma organi pedipalpuslardir. disi ureme sisteminde ise ovaryumlar, opistosomanin karin tarafindan arkaya uzamis iki torba seklindedir.
orumceklerde eseysel dimorfizim gorulur. genellikle erkek disiden kucuktur. ciftlesme meydana gelmeden once bir cok davranis gosteren turlerde kimyasal algilama ve dokunma organlari iyi gelismistir. cezbetme amaciyla salgilanan bu maddelere feromon denir. bir defada 300–3000 yumurta birakabilirler. yumurtalar kokon icerisinde bazilarinda anneye bagli olarak tasinir. yavrular ilk deri degistirmeye kadar kokon icerisinde kalir. yavrular kokondan ciktiktan sonra erginlere benzerler ve dolayisiyla larva devresi gorulmez.
bir yavru orumcek ergin oluncaya kadar 6–8 kez gomlek degistirir. orumcekler yilin belli periyotlarinda erginlesirler. bu durum genellikle ilkbahar aylarinda baslayip sonbahara kadar surmektedir. bazi turler ise tum yil boyunca erginlesebilmektedir. genel olarak mayis ve haziran aylarinda erginlesirler. orumceklerde omur uzunlugu 1–2 hatta 10 yil surebilmektedir. uzun yasayan orumcekler daha cok tropikal alanlarda yayilis gostermektedir.