anadolu lisesi koridorlarında happy is the one who can say i am a turk şekliyle çerçevelenmiş olarak yer alan söz. ironi midir değil midir çözemedim halâ.
ne mutlu türküm diyene
ne mutlu türküm diyene
lozan barış antlaşmasıyla yarı bağımlı millet durumundan kurtulup milletlerarası siyaset dünyasında bağımsız ve ileri devletler arasına geçen yeni türkiye, kurucusu atatürke göre, yine kendisine lâyık yeri bulmuş değildi. çünkü, büyük türk hissediyordu ki, dünya, bu siyasî zaferin bütün şerefini kendisine ayırmakta ve türk milletine halâ eski gözle bakmaya devam etmektedir. asırlık kanaatler kolay kolay yıkılır mı ? avrupa kütüphaneleri türkler hakkında çok yanlış bin bir çeşit belge ile doludur. bunlara göre türk cengaverdir, cesurdur; fakat her türlü medeniyetten mahrumdur. barışta uyuşuk, tembel; savaşta acımasız ve yıkıcıdır. orta asyadan çıkıp avrupaya saldırıp yayılışı, medeniyet dünyası için bir belâ, bir âfet olmuştur. kuvvet ve fırsat bulursa yine öyle olacaktır. gerçi, bu milletin içinden zaman zaman bazı yüksek ve akıllı devlet adamları çıkmamış değildir. fakat bunların çevrelerine tesirleri yalnız yaşadıkları müddetçe devam etmiştir. ve kendileri sahneden çekilir çekilmez, türk milleti yine her zamanki uyuşukluğuna düşmüştür.hem de bakalım, bu adamlar halis türk ırkından mı idiler? ne gezer bunların kimi macar, kimi boşnak, kimi arnavut, kimi rumdan, ermeniden, hattâ yahudiden dönmedir. ibnî sina bir arap alimidir, mevlânâ bir fars şairidir.
evet, tarafgir ve iftiracı avrupa yazar ve tarihçileri türk milletine, arada bir büyük bir adam yetiştirmiş olmak şerefini bile verememişlerdir. ve nihayet gün gelip, mustafa kemali de bizim elimizden almaya kalkmışlardır. onu ya ana, ya da baba tarafından türkten gayrı bir sürü ırka mal etmek istemişler veya hiç değilse bu kadar yüksek bir insan örneğinin türk dünyası gibi geri ve çorak bir çevreden çıkmış olmasına üzüntülerini belirtmişlerdir.
atatürk, bunların hepsini görüyor, okuyor ve içleniyordu. gece gündüz bütün düşüncesi, bütün hırsı bunu bir an önce değiştirebilmekti. türk milletine o kadar derin bir güveni vardı ki, bütün dünya rekorlarının yeni türk nesli içinden çıkan teknik ilim ve hüner sahipleri tarafından hemen kırılmak üzere olduğuna kaniydi. her fırsatta özellikle kendi büyüklüğünden söz eden yabancı devlet temsilcilerine tekrar et-mekten usanmadığı "bu millet benim gibi daha binlerce mustafa kemal çıkarır" sözünü atatürkün yalnız alçak gönüllülük için söylediğine kani değiliz.
ona ilk tarih merakını veren wells (vels)in eserinde attilâya mal edilen şöyle bir söz vardır:
"- ben sizin gibi asîl bir adam değilim. fakat asîl bir millettenim. wells, türk serdarının batı romayı fethettiği zaman, gösterişli bir kıyafetle karşısına çıkan bir romalı yöneticiye böyle söylediğini rivayet eder. atatürk, ömrünün sonuna kadar bu fıkrayı ve bu sözü tekrar etmekten özel bir haz duyardı. sonradan yavaş yavaş bu söz onun ağzında "ne mutlu türküm diyene!" hitabı şeklini aldı.
yakup kadri karaosmanoğlu
(atatürk - kültür bakanlığı 1981den özetlenerek)
lozan barış antlaşmasıyla yarı bağımlı millet durumundan kurtulup milletlerarası siyaset dünyasında bağımsız ve ileri devletler arasına geçen yeni türkiye, kurucusu atatürke göre, yine kendisine lâyık yeri bulmuş değildi. çünkü, büyük türk hissediyordu ki, dünya, bu siyasî zaferin bütün şerefini kendisine ayırmakta ve türk milletine halâ eski gözle bakmaya devam etmektedir. asırlık kanaatler kolay kolay yıkılır mı ? avrupa kütüphaneleri türkler hakkında çok yanlış bin bir çeşit belge ile doludur. bunlara göre türk cengaverdir, cesurdur; fakat her türlü medeniyetten mahrumdur. barışta uyuşuk, tembel; savaşta acımasız ve yıkıcıdır. orta asyadan çıkıp avrupaya saldırıp yayılışı, medeniyet dünyası için bir belâ, bir âfet olmuştur. kuvvet ve fırsat bulursa yine öyle olacaktır. gerçi, bu milletin içinden zaman zaman bazı yüksek ve akıllı devlet adamları çıkmamış değildir. fakat bunların çevrelerine tesirleri yalnız yaşadıkları müddetçe devam etmiştir. ve kendileri sahneden çekilir çekilmez, türk milleti yine her zamanki uyuşukluğuna düşmüştür.hem de bakalım, bu adamlar halis türk ırkından mı idiler? ne gezer bunların kimi macar, kimi boşnak, kimi arnavut, kimi rumdan, ermeniden, hattâ yahudiden dönmedir. ibnî sina bir arap alimidir, mevlânâ bir fars şairidir.
evet, tarafgir ve iftiracı avrupa yazar ve tarihçileri türk milletine, arada bir büyük bir adam yetiştirmiş olmak şerefini bile verememişlerdir. ve nihayet gün gelip, mustafa kemali de bizim elimizden almaya kalkmışlardır. onu ya ana, ya da baba tarafından türkten gayrı bir sürü ırka mal etmek istemişler veya hiç değilse bu kadar yüksek bir insan örneğinin türk dünyası gibi geri ve çorak bir çevreden çıkmış olmasına üzüntülerini belirtmişlerdir.
atatürk, bunların hepsini görüyor, okuyor ve içleniyordu. gece gündüz bütün düşüncesi, bütün hırsı bunu bir an önce değiştirebilmekti. türk milletine o kadar derin bir güveni vardı ki, bütün dünya rekorlarının yeni türk nesli içinden çıkan teknik ilim ve hüner sahipleri tarafından hemen kırılmak üzere olduğuna kaniydi. her fırsatta özellikle kendi büyüklüğünden söz eden yabancı devlet temsilcilerine tekrar et-mekten usanmadığı "bu millet benim gibi daha binlerce mustafa kemal çıkarır" sözünü atatürkün yalnız alçak gönüllülük için söylediğine kani değiliz.
ona ilk tarih merakını veren wells (vels)in eserinde attilâya mal edilen şöyle bir söz vardır:
"- ben sizin gibi asîl bir adam değilim. fakat asîl bir millettenim. wells, türk serdarının batı romayı fethettiği zaman, gösterişli bir kıyafetle karşısına çıkan bir romalı yöneticiye böyle söylediğini rivayet eder. atatürk, ömrünün sonuna kadar bu fıkrayı ve bu sözü tekrar etmekten özel bir haz duyardı. sonradan yavaş yavaş bu söz onun ağzında "ne mutlu türküm diyene!" hitabı şeklini aldı.
yakup kadri karaosmanoğlu
(atatürk - kültür bakanlığı 1981den özetlenerek)
üniversitenin birinci sınıfında atatürk ilkeleri ve inkilap tarihi dersinin finalinde soru ne olursa olsun bu cümleyi yazan 100, yazmayan tüm soruları kitaptakinin aynısı gibi cevaplasa bile 80 alıyordu.
nereden mi biliyorum ben 80 almıştım ..
nereden mi biliyorum ben 80 almıştım ..
gaz bir söz. safi gaz. başka bir numarası yok.
bir kere kendimden biliyorum en basiti. "türküm" dediğim için hiçbir zaman mutlu olduğumu hatırlamıyorum. hatta mutsuzum arkadaş. ya bu ülkede ben hakkımla, yasal yollarla neye sahip olabiliyorum ki mutlu olayım? kazığı içime içime ittiren türkün ta kendisi zaten. bundan bilmemkaç onyıl önce kazanılan savaşlar, yitirilen canlar için mi mutlu olayım? o savaşların nedeni neydi acaba? şimdi ne durumdayız acaba? -hakikaten soruyorum bana bunun tersini ispatlayacak biri varsa anlatsın-. nasıl mutlu olayım ben, türkün eli türkün cebindeyken?
uzak geçmişteki olaylara o kadar takılmış ki insanlar, yakın tarihte ve şimdiki zamanda yaşanan utançları görmüyorlar veya görmezden geliyorlar. madalyonun öteki tarafına bakmıyor kimse. hep en iyisi biziz zaten.
bir kere kendimden biliyorum en basiti. "türküm" dediğim için hiçbir zaman mutlu olduğumu hatırlamıyorum. hatta mutsuzum arkadaş. ya bu ülkede ben hakkımla, yasal yollarla neye sahip olabiliyorum ki mutlu olayım? kazığı içime içime ittiren türkün ta kendisi zaten. bundan bilmemkaç onyıl önce kazanılan savaşlar, yitirilen canlar için mi mutlu olayım? o savaşların nedeni neydi acaba? şimdi ne durumdayız acaba? -hakikaten soruyorum bana bunun tersini ispatlayacak biri varsa anlatsın-. nasıl mutlu olayım ben, türkün eli türkün cebindeyken?
uzak geçmişteki olaylara o kadar takılmış ki insanlar, yakın tarihte ve şimdiki zamanda yaşanan utançları görmüyorlar veya görmezden geliyorlar. madalyonun öteki tarafına bakmıyor kimse. hep en iyisi biziz zaten.
söylemekte zorlanan, ağırına giden, kendini bu topraklara ait hissetmeyen söylemesin benim açımdan bir sıkıntı yok. biz bize yeteriz.
ne mutlu türkiyeliyim dense daha iyi olur diye "muhteşem" fikirler ortaya atılmaktadır. belalarını atlamak istiyorum, saygılar, sevgiler.
yeşile çalan açık mavi renge verilen isimdir. türkiye'nin akdeniz sahillerinin renginden esinlenilerek türetilen bir kelimedir. osmanlı döneminde, iznik çinilerinin en gözde rengi konumunda olmuştur.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?