mirsait sultan galiyev

aslen tatar olan politikaci, fikir adami.
kendisi turanci olmakla beraber sosyalisttir. turanciligi sol konseptede burunmesi icin caba sarfetmistir. turkcu ulkuculerle, milliyetci(ulusalci, turkcu) solcularin hatirla bahsettigi aydin. atilla ilhanin bu aydinin bilinmesinde rolu buyuktur.

bir roportajindan:

sizin kitabınızın ismi de ’milli komünizm.’ bu iki kavramın yanyana gelmesi, eşyanın tabiatına aykırı değil mi?

- niye olsun ki? tersine, gecikmiş de olsa, suların kendi doğal yataklarına dönmesi. ben, şu söyleme şiddetle katılıyorum: ilk türkçüler solcu, ilk solcular türkçü idi. türkçülük derken, yusuf akçura türkçülüğünü kastediyorum. asla ırkçı olmayan, ilerici ve demokratik bir ulus sevgisi. solculuktan muradım da mustafa suphi solculuğu. ulusçu ve yurtsever. akçura sonrası türkçülük, hayalperest bir romantizme, zamanla sağ bir şovenizme, mustafa suphi sonrası solculuk ise istisnalar dışında, dış mihrakların güdümüne giriyor.

büyük üstat attilâ ilhan sayesinde tanıdığımız politikacı.

(bkz: yusuf akcura)
(bkz: ismail gaspirali)

birbirine zit diye düsünülen hangi siyasi akim varsa ondan olan kisidir.

türkçü desem, yalan degildir ama dogrulugu tartisilir...
turanci desem, yalan degildir ama dogrulugu tartisilir...
ümmetçi desem, yalan degildir ama dogrulugu tartisilir...
sosyalist desem, yalan degildir ama dogrulugu kimilerine göre tartisilir...
hatta komünist desem, yalan degildir ama o’da tartisilir...

kimdir bu adam peki?

bir çok kisinin katildigi iki niteligi vardir; bir turancidir, iki sosyalisttir...

fakat ne turanciligi ne de sosyalistligi bizim tanidigimiz, bildigimiz turancilik veya sosyalizmdir... bugünkü turancilik irkçilikla birlikte anilmaktadir. oysa galiyev irkçiligin yanindan bile geçmememistir. zaten ’dogu’ turanciligi ile ’bati’ turanciligi arasinda farklar mevcuttur. ’dogu’ da turancilik sol bir húlyadir. ’bati’da yani osmanli ve bugünkú türkiye’de irkçiliga, sovenizme bulasmistir. kendine turanci diyen aydinlari arastirin ve köklerine bakin fark ortaya çikcaktir zaten...
ayrica, ona göre turancilik ezilen dogulularin birlesmesi için bir araçtir. çünkü dogulularin önemli bir kismi kendi gibi türk kökenlidir...

turanciligin yanina ümmetçiligi katmasinin sebebi de zaten tüm ezilen dogululara ulasmak için bir araçtir. ilginç olan sudur ki, galiyev pek dindar biri degildir... hatta ’tataristan allahsizlar cemiyeti’ne bir dönem üye oldugu söylenmektedir...

fakat, yinede islam hakkinda su sözleri söylemistir; ’fertle cemiyeti dengeleyen muhteşem bir din’, ’müslümanlar arasında düşman sınıflar yoktur ki sınıf kavgası ola. diyar-ı islam’da devrim yapılamaz’...

ayrica ülkemizdeki bazi antika solcularin israrla söylemelerine ragmen o sahislar gibilerine zamaninda: ’sakın proleterya ve sınıflar savaşı gibi kelimelerin büyüsüne kapılmayın’ demistir... çünkü, dogu da, marx’in bahsettigi gibi bir ortam hiç olusmamistir, ki halen bu durum böyledir. o halde bu antikalik niyedir anlamis degilim...

galiyev’e göre kültür dolayisiyla da din, bir toplum ve millet için vazgeçilemez niteliktedir. bu kimlikten siyrilmalarini kimseden beklememek gerekir. o halde, bu vasiflari red etmeden sosyalist devrim gerçeklestirilmelidir.

zaten görüslerinin temeli, emperyalizme karsi, bati’ya karsi olmak üzerine kuruludur. ’doğu fakirdir, batı zengin; doğu ziraatçıdır, batı sanayici; doğu ezilendir, batı posa sıkan; doğu müslümandır, batı hıristiyan’

bati ona göre asla sosyalist olamaz ve olmayacaktir. (ki olmamistir zaten) tüm mazlum milletler, bati’ya karsi bilermeslidir. milli mücadeleye lenin tarafindan verildigi söylenen desteklerin arkasinda o ve neriman nerimanov vardir. stalin döneminde fislenmis ve hain damgasi vurulmustur. hiçbir zaman sovyetlerde olusan elit kesimi tasvip etmemis, onaylamamistir.

halen bazi antikalar inkar etsede, mustafa suphi ile siki iliskileri vardi. fikirleri de büyük ölçüde musatafa kemal atatürk’ün görüsleriyle paraleldi. nitekim ayni hülyanin adami olan neriman nerimanov atatürk’ú ’sark inkilabinin basi’ olarak nitelendirmistir.

bugün galiyev pek bilinmemesine ragmen ’ulusal sol’ akimlar içinde önemli bir yer tuttugu söylenir. yasadigi dönemin aydinlari da tipki kendi gibidir.

ülkemizde asil sosyalist olmasi gereken kesimlerin sosyalist olmasina vesile olabilecek fikirlere sahiptir. çünkü dine’e laf etmiyor, çemkirmiyor, küçümsemiyor... bizim aydinlarimiz gibi onlara yukardan bakmiyor... bugün sosyalizmin ülkemizde güçlü olmamasinin tek sebebi bati agizli, bati degerleri ve kurallariyla ülkesine çözüm arayisinda olan sol kesim yüzündendir... galiyev ve fikirlerini sol partiler denemeli bence. (galiyev sosyalist olamaz diyorsaniz lütfen mesaj atip rahatsiz etmeyin beni, tartisamam sizinle bu konuyu. çünkü ne tür bir sosyalist ile muhatap olacagimi simdiden kestire biliyorum.)

millet bir olsun, milletler eşit olsun... evet.

ek: kisacasi o, hakkinda yazilan bir kitabin kapaginda olan renkler gibi, kirmizidir, yesildir, saridir...

kendisi bir turancı sosyalisttir.

ortalama ülkemiz turancisinin sosyalist, komünist lan bu diye burun kivirdigi... (ki zeki velidi togan samimi ve inanmis bir sosyalist oldugunu teyit etmektedir)

komünist ve sosyalistlerin, fasist, sovenist hatta irkçi diye damgalayip kestirip attigi...

yobazlarin, ateist, ki öyledir, deyip savunucularini kafir ilan ettigi...

ateistlerin ve dine sicak bakmayanalarin ümmetçi hatta islamci diyerek tu, kaka dedigi...

benim ise, üstteki yazilanlara uygun herkesin yorumlarina kulagimi tikiyarak, fikirlerinden yararlanmaya çalistigim garip ve ilginç bir adam...

kurtuluş savaşı’nda yardım istediğimiz zaman “gardaş gardaşa yardım etmez, elinden tutar” diyen tatar devrimcidir.