mihrimah sultan

büyük cihan padişahı kanuni sultan süleyman’ın ve büyük aşkı
hürrem sultan’ın bir kız çocukları gelir dünyaya. efsane bir aşkın
meyvesidir bu çocuk ve bu yüzden belki efsane aşkların en emeline nail
olanına, en masalsı olanına ithafen ismi mihrimah konur.

mihr-ü mah farsça da "güneş ve ay" demektir. zaman hızla geçmiş mihrimah sultan büyümüş 17 yaşına gelmiştir ki o zamanlar için evlendirilmesi uygun olan bir yaştadır. iki talibi olur, biri diyarbakır valisi rüstem paşa’dır, diğeri ise saray’ın baş mimarı mimar sinan.

padişah biricik kızını rüstem paşa ile evlendirir. sinan evlidir ve 50 yaşındadır ama bilinen odur ki mihrimah sultan’a deliler gibi aşıktır. mimar sinan o derece derin bir tutku ile aşık olduğu mihrimah sultan’a kavuşamamıştır, fakat ona olan aşkını olanca güzelliğiyle sanatına yansıtmıştır.

istanbul’un en güzel yerlerinden birine, üsküdar’a, mihrimah sultan adına bir cami yapması istenir kendisinden. 1540 yılında inşa etmeye başladığı camiiyi 1548 yılında tamamlar. cami inşa edilirken bir yandan kendi aşkını anlatır hiç şüphesiz ve eserine sanki "eteklerini giymiş bir kadın" ın dış-çizgilerini verir.

bahsi geçen bu cami 2 minareli olup, padişah fermanı ile yaptırılan bir
eserdir, ama sinan’ın söyleyecekleri bununla bitmemiş olacak ki; bu
eserden 14 yıl sonra o güne kadar ilk defa, padişah fermanı olmaksızın,
edirnekapı’da surların yakınına, pek kimsenin ilgilenmediği ıssız,
yalnız ama istanbul’un en yüksek tepesi olan bir yere, sanki aşkının
gizli, ıssız ve yalnızlığını ama bir o kadar büyüklüğünü haykırmak
istermişcesine ikinci bir eser yapmaya koyulur.

derler ki; cami mihrimah sultan’ın o duru, gösterişsiz ve bir o kadar
asil güzelliğine istinaden küçücüktür ve sadece 38 mt bir minareye
sahiptir. bir adet incecik kubbesinin üzerindeki 161 pencere ise iç
güzelliğinin ne kadar aydınlık ve berrak olduğunu temsil eder; bu sayede
gün ışığının her köşede adeta dans ettiği kadınsı bir edası vardır. (o tarihte bu açıklıktaki ve bu kalınlıktaki bir kubbeye o kadar pencere, dünya
üzerinde sadece mimar sinan tarafından yapılabilirdi. )

cami içindeki sarkıtlar ve minare kenarlarındaki upuzun işlemelerde de mihrimah sultan’ın o güzel ayak topuklarını döven, upuzun saçları tasvir
edilmiştir. ve yine denir ki, mihrimah sultan’ın toplumdaki konumu iki
minareli cami yaptırmaya yetmesine rağmen, yalnızlığını simgelemesi
anlamında tek minareli yapılmıştır bu cami. ama sinan aşk’ını öyle
sihirli bir tılsımla mühürlemiştir ki, bu sırra erene aşkolsun!
şaşırmamak, o sevdaların naifliğine imrenmemek elde değil. sinan
usta’nın aşk’ının vesikasıdır sanki.

iki caminin de yerleri özenle seçilmiştir: güneşin doğum ve batım
yerleri tespit edilerek yapılmış camilerdir. edirnekapı’daki mihrimah sultan camii’ni ve üsküdar’daki mihrimah camii’ni aynı anda görebileceğiniz bir yer seçin. günbatımında (elbette, yılın sadece bir gününde ki, o gün 21 mart (aytakvimi ile mart 9’u) günüdür; yani gece ile gündüzün uzunluğunun birbirine eşit olduğu gündür. ve tabii daha
ilginç yanı, o günün mihrimah sultan’ın doğum günü olmasıdır! mihrimah
sultan bir nevruz günü doğmuştur.

göreceğiniz muhteşem manzara şudur: edirnekapı camii’nin tek minaresinin
arkasından tepsi gibi kıpkırmızı güneş batarken, üsküdar’daki camiin
minareleri arasından ay doğar!