(1873-1937) avusturyalı düşünür ve siyaset adamı. avusturya marxizminin kurucularından ve avusturya sosyal demokrat partisinin sol kanat temsilcilerindendir. 15 ocak 1873te viyana da doğdu. 1896 da hukuk öğrenimini bitirdi. 1904-1922 arasında marx-studien dergisinin editörlüğünü yaptı. aynı dönemde der kampf dergisinde makaleler yazdı. 1907de karl renner ile birlikte viyana sosyoloji topluluğu nu kurdu. 1920-1923 arasında avusturya sosyal demokrat partisi nin milletvekili olarak parlamentoda bulundu. 1934 te viyana üniversitesinde sosyoloji dersleri vermeye başladı. 28 haziran 1937de viyanada öldü. adler, "avusturya marxizmi" olarak bilinen ve 1904 ten sonra karl renner, rudolf hilferding ve otto bauer tarafından kurulan okulun felsefi kuramcısıdır. sosyalist düşünce tarihinde, tarihsel maddeciliğin " revizyonu" denemelerinin yoğunlaştığı ve felsefeye yeni bir ilginin doğmaya başladığı bir dönemde adler, marxizm in ekonomik determinizm temeline dayanan yorumlarına karşı çıkmış, tarihsel maddeciliği yeni-kantçı felsefeyle bağdaştırmaya çalışmıştır. marx ın öğretisini, yaşadığı dönemin sosyal, ekonomik ve siyasal koşullarına uyarlamak isterken ve marxizm in değişmeye açık bir sentez olduğunu ileri sürerken, bireylerin düşünsel etkinliğini ön plana çıkaran görüşlerin savunuculuğunu yapmıştır. adler, kausalitaet und teleologie im streite um dıe wissenschaft ("bilim tartışmasında nedensellik ve teleoloji") adlı ilk kitabını 1904 te yayımladı. kant ın "sentetik a priori" adını verdiği, insan zihnine ilişkin mutlak sınırları toplumsal düzeyde ele alan adler, insan zihninin toplumsal koşullar tarafından belirlendiğini ileri sürmüş ve bunun yol açtığı sınırlara "sosyal a priori" adını vermiştir. adler e göre, insan zihni toplum tarafından sunulan verileri seçerken özgür olmakla birlikte, çevre ve koşullar insanın bilgi ve eyleme ilişkin tercihlerini sınırlandırmaktadır. bu bağlamda, insan zihninin kendi dışındaki "tarafsız" bir veriler bütününü dolaysız bir nesnellik içinde edinmesi mümkün değildir, insan zihni edilgen bir algılayıcı olmakla kalmaz, yöneldiği dışsal gerçeği biçimlendirir de. bu görüşlerden yola çıkan adler, lenin ve kautsky nin tarihsel maddecilik anlayışını eleştirmiş, bu yaklaşımın bireyi ekonomik güçlerin basit bir aracı durumuna indirgediğini ileri sürmüştür. adler e göre, marx insan duygu ve düşüncelerini maddenin dolaysız bir yansıması olarak ele almamış, zihnin maddeden görece bağımsız işleyişini de vurgulamıştır. marx, insanı fiziksel ve fizyolojik süreçler tarafından belirlenen bir makine olarak tanımlayan kaba maddeci yaklaşımlara karşı çıkmış ve sorunu zihin ile madde, birey ile toplum arasındaki diyalektik bir ilişki olarak ele almıştır. adler e göre, toplum, maddi güçlerin bütünlüğü ile düşünsel-ruhsal çabaların birliğinden oluşmaktadır. insan pratiği aynı zamanda felsefi ideallerin gerçekleştirilmesine de hizmet etmektedir. bu bağlamda, bilim ile ahlak, toplumsal yasaların belirleyiciliği ile amaçlanan idealler, tarihsel maddecilik ile felsefe arasında aşılmaz uçurumlar yoktur. adler, marx ın gençlik döneminde yazmış olduğu zur kritik der hegevschen rechtsphilosophie ("hegerin hukuk felsefesinin eleştirisi") adlı kitabında "hümanist marxizm" olarak adlandırılabilecek bir anlayışı doğrulayan kanıtlar olduğunu ileri sürmüştür. lukacs ın marx’ ın gençlik dönemindeki yazılarını hegelci bir yaklaşımla yorumlaması gibi, adler de marx ın bu dönemindeki yazılarını kantçı bir bakış açısıyla yeniden değerlendirmiştir. kişiliğin yaratıcı bütünselliğini insanın en yüce amacı olarak nitelendiren yeni-kantçı felsefeden yola çıkan adler, daha zengin bir bireyselliğe ulaşmış sosyalist insanın oluşturulması gerektiğini savunmuştur. bir siyaset adamı olarak adler, 1888 de victor adler tarafından kurulan ve içinde farklı siyasal eğilimleri barındıran avusturya sosyal demokrat partisi nin sol kanadında yer almıştır. mücadelesini esas olarak genel oy hakkının elde edilmesi ve parlamenter yoldan iktidara gelinmesi çizgisinde sürdüren avusturya sosyal demokrat partisi içinde proletarya diktatörlüğünü ve işçi konseylerini savunmuştur. bununla birlikte, adler in avusturya sosyal demokrat hareketi içindeki düşünsel etkinliği, esas olarak siyasal mücadele düzeyinde değil, felsefi düzeyde olmuştur.
yapitlar: kausalitaet und teleologie im streite um die wissenschaft, 1904, ("bilim tartışmasında nedensellik ve teleoloji*); marx als denker, 1908, ("bir düşünür olarak marx’’); das soziologische in kants erkenntnis kritiky 1925, ("kantınbilgi eleştirisinde sosyolojik öğeler"); das raetsel der gesellschafu 1935, (toplumun gizemi)
felsefe.gen.tr
max adler
robot süpürge
bebek maması
aptamil bebek maması
en ucuz klima fiyatları
klima fiyatları
dubai vize
sözlük scripti sütyenli atlet
şişli escort görükle escort türkçe seks hikayeleri izmir escort hatay escort izmir escort ankara escort
çankaya escort maltepe escort buca escort denizli escort denizli escort çiğli escort şirinevler escort çekmeköy escort
Anadolu Yakası Escort istanbul escort
şişli escort
esenyurt escort
beylikdüzü escort
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?