janet akyüz mattei (d. 2 ocak 1943 - ö. 22 mart 2004) kariyerini abd’de yapmış bir türk gökbilimcidir. 30 yılı aşkın bir süre boyunca, dünyanın en büyük yıldız gözlem kuruluşu olan ve çoğu amatör olmak üzere 10 milyon yıldız gözlemcisini bir çatı altından toplayan aavso (american association of variable star observers - amerikan değişken -veya serbest- yıldız gözlemcileri birliği)’nin başkanlığını yapmış, birliği bugünkü prestijine ulaştırmıştır. 180 kadar bilimsel yayını, pek çok uluslararası ödülü bulunmaktadır.
uluslararası bilim dünyasında türkiye’nin (ve şahsında, özelde türk kadınının) yüzünü ağartan, ancak ülkemizde kısıtlı bir çevre dışında maalesef fazla tanınmayan bir iftihar vesilesidir.
janet akyüz mattei 1942’de bodrum ’da doğmuş, üniversite öğrenimini izmir ’de yapmıştır. lisans için gittiği abd ’de nantucket, massachusetts ’deki maria mitchell rasathanesinde çalışmaya başlamıştır. astronomi doktorasını bunun için bir süre döndüğü türkiye’de ege üniversitesi’nden 1982’de almıştır.
aavso’ya başkanlık yaptığı 30 yılı aşkın süre boyunca, amatör astronomlarca dünya genelinde yapılan gözlemlerin sonuçlarının toplanmasına, değerlendirilmesine, bilimselleştirilmesine ve tasnifine öncülük etmiştir. aavso’yu aynı zamanda astronomi alanında uluslararası düzeyde en önde gelen eğitim kurumlarından biri haline getirmiştir.
dr. janet akyüz mattei’nin kazandığı önemli bilimsel ödüller arasında société astronomique de france (fransız astronomi cemiyeti) yüzyıl madalyası, 1987; american astronomical society (amerikan astronomi cemiyeti) george van biesbroeck prize (gvb ödülü), 1993; astronomical league (astronomi derneği) leslie peltier ödülü, 1993; unione astrofili italiani (italyan astronomi sevenler derneği) giovanni battista lacchini ödülü, 1995; ve royal astronomical society (kraliyet astronomi cemiyeti) jackson-gwilt medal (j-g madalyası), 1995 bulunmaktadır. asteroid 11695 mattei onun dr. janet akyüz mattei’nin şerefine isimlendirilmiştir.
2004 mart’ında boston’da lösemiden vefat etmiştir.
astronomi sevdasının kendisine çocukluğunu geçirdiği bodrum’un yıldızlı gecelerinden aşılandığını her fırsatta dile getirmiştir.
janet akyuz mattei
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?