hacıvat karagöz neden öldürüldu

ezel akay’ın yönetmenliğini yaptığı senaryosunu da levent kazak’la oluşturdukları 2005 yapımı bir filmdir.13.adana altın koza film şenliklerinden de iki ödül almıştır.
hepimizin çocukluğunda büyük yer kaplayan ve türk tiyatrosunun dönüm noktalarından ve en önemlilerinden olan hacivat karagöz;bir perdenin arkasında usta tarafında kuklalarının gölgeleri yansıtılarak gösterilen bir oyundan çok daha önmelidir.film de az çok bunlara değinerek güzel bir dokuya temas etmiştir.
film osmanlının kuruluş yıllarında orhan gazi yönetiminde bursa şehrinde yavaş yavaş bir beylikten çıkıp bir devlet olma yolunda geçen zamanı konu edinir,aslında ve o dönemde yaşamış iki karakter,hacivat ve karagöz’den bahsedilir.isminden de anlaşılacağı gibi neden öldürüldükleri sorusuna kara mizahi bir yöntemle cevap arar ya da bir tez getirir.
filmi izlerken dikkat edilecek hususları sıralamanın faydası olabileceğini düşünürek aşağıya yazdım.
-osmanlı devleti’nin kuruluşunda türkmen boylarından gelen kadınların ne kadar etkin olduğu ve hatta orhan gazi önderliğinde ki ordunun savaşa gittiklerinde bursa’yı kadın savaşcıların(bacıların) koruduğu görünür.
-bu dönemde anadolu’da yer alan diğer beyliklerin durumları ve politikanın kirliliği.
-bir beylikten çıkıp bir devlet olma yolunda geçen zamanda ve sonraları osmanlı’nın yıkılmasının sebeplerinin de başak nedenlerini oluşturan kirlenmenin sebepleri gösterilir.
-müslümanlığın beylikler arasında yayılışı,kültür ve sosyal hayatı nasıl etkilediği ve bunu kullanarak ne tür işlerin çevirilebileceği gösterliyor.
-devletin kuruluşunda yönetmekten çok daha savaşa gidip merkezden uzak kalan padişahın devleti kimlerin eline bıraktığı ve bu kişilerin osmanlı’nın temeline karıştırdığı pislik gösterilir.
-ahi teşkilatının kurulması ve rüşvetle nasıl kirletildiği.
yukarıda saydıklarım devletin kurulması döneminde yapılan yanlışlıkları içerir.en üzücüsüde kadınların toplumsal hayattan geri çekilip evlere kapatılmasıdır.(filmden bir deyişle kadınlar zaten yeniktir,erkekler yenik olsalarda galiptir)
şimdi de biraz filmde anlatıldığı kadarıyla kahramanlarımızdan bahsedelim.
göçebe olan cahilliği temsil ediyormuş gibi gösterilse de bilgisini hayattan alan karagöz(hatta filmde ahi teşkilatına üye olabilmesi için müslümanlığı kabul etmesi gerekir,ona sorulduğunda ben taşa,toprağa,suya inanarım der)hacivatla karşılaşır ve önceleri ikiside güldürüklü temaşe yaptıklarının farkında değillerdir.ama halk onları tiyatra yaptıklarını zannederek büyük bir keyifle latifelerini seyreder dururlar ve birden bursa şehrinde üne kavuşurlar.ve sonunda politikanın kirliliğine yenik düşerler.hatta izlenildiğinde son gösterilerini yaparken gölgelerinin duvara yansımalarını fark edip sunuşlarına o şekilde devam ederler.halk ve orhan gazi onları gölgelerinden izlemeye devam eder.zaten perde arkasından gölgelerin yansıması dolayısıyla gölge oyununun oluşumuna pek çok karede göndermeler yapılır.
film oyuncu kalitesiyle pek bir şey veremesede elma şekeri tadında ki öyküsüyle damakta güzel bir neşe bırakır.