(bkz: balkan türkleri sözlüğü)
gagavuzlar
(bkz: balkan türkleri)
türklerin hiç bir zaman orijinal türk kimliğinden ve bağımsız yaşam ülküsünden ödün vermeyeceğinin yaşayan örnekleridir gagavuz (gökoğuz) türkleri.
(bkz: gökoğuzlar)
(bkz: gagavuz tarihi)
(bkz: gagavuz cumhuriyeti)
(bkz: gagavuz türkçesi)
osmanlı dönemindeki süreçte gagauzlar, bir çok savaşa katılmışlardır. bununla ilgili bir kaç türkü ve halk deyişleri şunlardır.
zapaslara kiyat
padişahtan kiat geldi,
kiat geldi zapaslara:
zapaslar da cenge gitsin.
port-arturda top patladı,
yalın kalktı, duman düştü.
asker üüştü arı gibi,
insan düştü darı gibi,
alçaklara kannar indi
kannar indi pihtilendi,
allahtan da bir ses geldi,
bir ses geldi kafalara..
gagauz yenilmedi.
zapas: yedek asker
kiyat: kağıt,ferman
sultan azizi yadeden bir türkü,
sultan aziz
bir kuş olsam uçsam girsem
sultan aziz penceresine konsam.
penceresi siyaa perde
sindi düştüm ban bu derde
ban bu dertten ölecem
nasıl yatacam kara yerde.
uyan sultan aziz uyan
kan ayleyor sana cihan.
penceresi siyaa boya
saramadım doya doya
mail oldum selvi boya.
uyan sultan aziz uyan
kan ayleyor sana cihan.
sevastopolun ardında
sevastopolun ardında
yatır gemilâr
moskov atar topları
er, gök titirâr.
haman padişahım,
ver izin bizâ.
izin vermez isen,
dök bizi denize.
dökelim moskof kanı
anamız-bobamız-
duvacı bizâ,
oolumuz-uşaamız
rezeci biza.
sivastopol bir çadır,
bir yeşil çadır,
o çadırın altında
üç civan yatır
o civannar bakmazlar
gönüylen hatır.
şu ingilizün fransuzu
urdu karaya
şu rusun kapitannarı
tamah paraya.
aman patişahım aman
yimdat ver bize,
yimdat vermeseydin
dök bizi denize.
şu rusun fişterleri
gümüştür yökçeleri
gümüş piştov belinde,
dizedan kanda
gümüş lüle aazında,
para cebinde.
aman padişahım, aman,
yimdat ver bize,
yimdat vermeseydin
atıl denize.
dökelim moskof kanı.
reze: rıza
fişter: subay
tuna ile ilgili bir deyiş,
kara deniz akmam dedi,
türk tunayı vermem dedi,
kara deniz bulanır,
türk tunayı geçer.
çıktım baktım kim gelir,
yaşasın osman paşa!
düşmannarı daatsın daaya taşa
varna, halen bir çok gagauza ev sahipliği yapar.
1828 osmanlı-rus savaşında, varna fidye ile verilene kadar savaş sürmüştür.
varna gibi kale yoktur,
içinde timarı çoktur.
varnaya imdat yoktur,
biz varnalıiz aalar!...
imdat varnaya!...
varna kalataya bakar,
arasında dere akar,
gemiler varnai yakar,
biz varnalıiz aalarî...
padişahlar!...
imdat varnaya!...
varnanın etrafı deniz,
varnai sardı domuz,
verin tabyalara omuz;
biz varnalıiz,
varnanin etrafı geriz,
kapudanpaşa deer biz biriz,
karpuz gibi gülei serperiz.
biz varnalıiz.
varnanın etrafı bayler,
içinde seçme çayler,
analar evladını ayler!
biz varnalıiz.
varnanın kalesi taştır,
gözümden akanlar yaştır!...
kâfir!... bizim osmannı baştır,
biz varnalıiz.
düşman ve kâfir moskof
denizden ve karadan
toplardan sık güllei saçar,
korkar osmanlı toplarından,
ve moskof hücümden kaçar,
biz varnalıiz.
varnanın etrafı çadır,
içinde osmanlı yatır,
gâvur moskof bilmez hatır,
biz varnalıiz.
gemi gemiylan çatılmış,
arasında üç top atılmış,
haber geldi varna satılmış,
biz varnalıiz.
http://gagauz.myfreebb.com/
zapaslara kiyat
padişahtan kiat geldi,
kiat geldi zapaslara:
zapaslar da cenge gitsin.
port-arturda top patladı,
yalın kalktı, duman düştü.
asker üüştü arı gibi,
insan düştü darı gibi,
alçaklara kannar indi
kannar indi pihtilendi,
allahtan da bir ses geldi,
bir ses geldi kafalara..
gagauz yenilmedi.
zapas: yedek asker
kiyat: kağıt,ferman
sultan azizi yadeden bir türkü,
sultan aziz
bir kuş olsam uçsam girsem
sultan aziz penceresine konsam.
penceresi siyaa perde
sindi düştüm ban bu derde
ban bu dertten ölecem
nasıl yatacam kara yerde.
uyan sultan aziz uyan
kan ayleyor sana cihan.
penceresi siyaa boya
saramadım doya doya
mail oldum selvi boya.
uyan sultan aziz uyan
kan ayleyor sana cihan.
sevastopolun ardında
sevastopolun ardında
yatır gemilâr
moskov atar topları
er, gök titirâr.
haman padişahım,
ver izin bizâ.
izin vermez isen,
dök bizi denize.
dökelim moskof kanı
anamız-bobamız-
duvacı bizâ,
oolumuz-uşaamız
rezeci biza.
sivastopol bir çadır,
bir yeşil çadır,
o çadırın altında
üç civan yatır
o civannar bakmazlar
gönüylen hatır.
şu ingilizün fransuzu
urdu karaya
şu rusun kapitannarı
tamah paraya.
aman patişahım aman
yimdat ver bize,
yimdat vermeseydin
dök bizi denize.
şu rusun fişterleri
gümüştür yökçeleri
gümüş piştov belinde,
dizedan kanda
gümüş lüle aazında,
para cebinde.
aman padişahım, aman,
yimdat ver bize,
yimdat vermeseydin
atıl denize.
dökelim moskof kanı.
reze: rıza
fişter: subay
tuna ile ilgili bir deyiş,
kara deniz akmam dedi,
türk tunayı vermem dedi,
kara deniz bulanır,
türk tunayı geçer.
çıktım baktım kim gelir,
yaşasın osman paşa!
düşmannarı daatsın daaya taşa
varna, halen bir çok gagauza ev sahipliği yapar.
1828 osmanlı-rus savaşında, varna fidye ile verilene kadar savaş sürmüştür.
varna gibi kale yoktur,
içinde timarı çoktur.
varnaya imdat yoktur,
biz varnalıiz aalar!...
imdat varnaya!...
varna kalataya bakar,
arasında dere akar,
gemiler varnai yakar,
biz varnalıiz aalarî...
padişahlar!...
imdat varnaya!...
varnanın etrafı deniz,
varnai sardı domuz,
verin tabyalara omuz;
biz varnalıiz,
varnanin etrafı geriz,
kapudanpaşa deer biz biriz,
karpuz gibi gülei serperiz.
biz varnalıiz.
varnanın etrafı bayler,
içinde seçme çayler,
analar evladını ayler!
biz varnalıiz.
varnanın kalesi taştır,
gözümden akanlar yaştır!...
kâfir!... bizim osmannı baştır,
biz varnalıiz.
düşman ve kâfir moskof
denizden ve karadan
toplardan sık güllei saçar,
korkar osmanlı toplarından,
ve moskof hücümden kaçar,
biz varnalıiz.
varnanın etrafı çadır,
içinde osmanlı yatır,
gâvur moskof bilmez hatır,
biz varnalıiz.
gemi gemiylan çatılmış,
arasında üç top atılmış,
haber geldi varna satılmış,
biz varnalıiz.
http://gagauz.myfreebb.com/
(bkz: gagavuz turkleri)
romanya ve moldovada yasamakta olan buyuk cogunlugu hristiyan olan turk toplulugu.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?