frederic francois chopin

chopin muzik tarihinin gelmis gecmis en iyi piyano muzigi bestecisi olarak kabul edilir. tek bir enstrumani kullanarak, mozart, beethoven, bach gibi en buyukler arasinda yerini almistir. piyano koncertolarinin disinda, alisilagelmis formlari pek kullanmayan chopin, 39 yillik kisa yasamina 55 mazurka, 24 prelud, 27 etud, 19 nokturn, 13 polonez, 4 balad ve 4 scherzo sigdirmistir.

chopin 1810 yilinda polonya’da dogdu. fransiz asilli babasi, aristokrat ailelerin cocuklarina ozel fransizca dersi veriyordu, daha sonra varsova lisesi’ne ogretmen oldu. chopin ilk muzik derslerini polonyali annesinden aldi. 6 yasina geldiginde, dehasi ortaya cikan besteci oldukca yaratici duzenlemeler yapmaya basladi. bunun uzerine zvyny’den ders almaya basladi. bach, mozart ve beethoven’in eserlerini inceledi.

1822’de varsova konservatuari’na yazilan chopin, joseph elsner’den, kontrpuan dersi aldi. constantia gladkowska’ya asik olan besteci, 16 yasinda ilk bestelerini sevgilisi icin yapti. bu arada, ogrencisinin dehasini anlayan elsner bir tavsiye mektubu yazarak, chopin’in avusturya’ya gitmesini saglamistir. besteci viyana’da birinci piyano koncertosunu caldi. ardindan 1829 ile 1830 yillari arasinda cesitli kentleri gezen chopin bir dizi konser verdi. ancak viyana klasik akimin merkeziydi, chopin’in kullandigi serbest formlar burarda pek ilgi cekmedi. bunun uzerine chopin, 1831 yilinda sadece lizst, berlioz gibi muzisyenleri degil ayni zamanda hugo, balzac gibi yazarlari, delacroix gibi ressamlari bulusturan, romantik donemin sanat baskenti paris’e yerlesmeye karar verdi. tam bu arada polonya ve rusya arasinda bir savasin baslamak uzere oldugunu ogrendi. paris’e gitmeden once, evine esyalarini toplamaya giden chopin’den, cocuklarinin guvenligini dusunen ailesi, bir daha polonya’ya gelmeyecegine dair soz vermesini istedi. sozunu tutan chopin, 1831’de paris’e yerlestikten sonra, bir daha geri donmedi, ancak polonya’yi cok seven chopin, bir arkadasinin hediye ettigi, polonya topragiyla doldurulmus gumus kupayi, yanindan omru boyunca ayirmadi, hatta bu kupa vasiyeti uzerine, oldukten sonra da vasiyeti uzerine mezarina gomuldu.

babasi fransiz oldugu icin, chopin fransa’ya alismakta cok zorluk cekmedi. zengin ailelerin cocuklarina piyano dersleri vererek gecimini rahatlikla saglayabiliyordu. maddi sikintisi olmayinca, chopin cok iyi bir piyano virtuozu olmasina karsin, buyuk konser salonlarinda cok az calmis, daha cok kucuk topluluklara ev konserleri vermeyi yeglemistir.

maria ve daha sonra potozhka’yla yasadigi, hayal kirikligiyla sonuclanan iliskilerinin ardindan chopin’i lizst, unlu yazar george sand ile (aurore dudevant) tanistirdi. chopin, sand’i gordugunde asik olmaktan cok sasirmisti. 3 cocuk annesi ve kendisinden 6 yas buyuk olan bu kadin, toplumun genel kurallarini kucumsuyor, tepkisini erkek kiyafetleri giyerek gosteriyordu. ancak zamanla aralarinda oldukca tutkulu bir ask basladi. 1839’da cift birlikte mallorca’ya gitti. chopin 24 preludunun buyuk kismini bu donemde tamamladi. 1847 yilina kadar sand’in nohant’taki evinde birlikte yasadilar. george sand, sagligi oldukca bozulan chopin’e bir cesit annelik yapiyordu. sagligina ragmen, bu yillar chopin’in en verimli oldugu, en guzel eserlerini yazdigi yillardir. 1847 yilinda sand cocuklari ciftin iliskisinin sona ermesine yol acti.

ayriligin ardindan ingiltere’ye giden chopin, bu seyahatten oldukca zayif dusmus olarak dondu. aradan bir yil gecmeden, 1849 yilinda, genc yasta veremden oldu.

chopin’in muzigi oldukca yenilikcidir. karmasik kromatik armoniyi polonya halk ezgileriyle mukemmel bir uyum icinde kaynastirmistir. en iyi eserleri olarak etude revolutionaire (devrimci etud), fantasie impromptus, nocturne no.20 ve cenaze marsi (2. piyano sonati) gosterilebilir. besteciliginin yaninda lizst’den sonra belki de gelmis gecmis en iyi virtuozdur. calis teknigi olarak mozartci gelenegi devam ettirmis, piyanonun kullanim imkânlarinin gelisimine katkida bulunmustur.