ifade özgürlüğü

insanların düşündüklerini özgürce ifade edebilme durumudur.ancak bazı ortamlarda bu durum gerçekleştiğinde kişiler haketmedikleri yaptırımlara maruz kalırlar.
ifade özgürlüğü de her özgürlük gibi sınırları olan bir durumdur.yalnız bu durumlardan kasıt diğer insanların kişisel hak ve özgürlüklerini kısıtlamak ve yahut kişisel alanlarına tecavüz etme gibi olaylardır.bu tarz durumlarda tabiiki ifade özgürlüğü sözkonusu olamaz.
ancak bazı talihsiz durumlarda diğer kişilerin özgürlüklerini değil kısıtlamak yakınından bile geçilmediği halde bazı otoritelerin kendi çaplarında aldıkları kararlarla kendi çıkarlarına ya da kendi savundukları düşünceye ters düştüğü için yaratmış olduğu yaptırımlar ifade özgürlüğünü kıstlamaya yöneliktir.bu tarz ortamlarda ilerleme ve gelişme mümkün değildir.yaptırımların dozu ve sürekliliği kişileri bıktırır ve terkediş başlar.
(bkz: beyin göçü)