bertnard russel

18 mayıs 1872’de trelleck’de, ingiltere’nin birçok devlet adamı yetiştirmiş olan köklü bir ailesinde doğan russell, g. e. moore ile birlikte analitik felsefenin ingiliz kurucularındandır. 1970’deki ölümüne dek akademisyen, politik eylemci, eğitimci, sosyal reformcu, özgür düşünür pasifist ve barışçı olarak yirminci yüzyıla damgasını vuran kişiliklerden biri oldu. meclis’te yer aldı, evlilik ve ahlak karşıtı fikirleri, birinci dünya savaşı karşıtlığı nedeniyle cambridge, trinity koleji’ndeki derslerine son verildi, amerikan üniversitelerinden atıldı ve hapsedildi; nükleer silahsızlanma için çağrılarda bulundu, ilerici bir okul kurdu, hakkında birçok dava açıldı, sonuncusu sekseniki yaşında olmak üzere dört kez evlendi, yıkıcı yaramaz çocuk konumundan, büyük bir felsefe ve edebiyat adamı olarak görülmeye, nobel ödülü almaya (1959) doğru yol aldı. bu arada durmaksızın yazarak, hepsi de etkileyici ve çekici biçimde yazılmış, ciddi felsefi çalışmalar ve günlük gazete yazıları seli yarattı.

başlıca ilk çalışması ve felsefeye yaptığı en kalıcı katkı matematiksel mantık alanında, a. n. whitehead’le birlikte ortaya koyduğu, matematiği mantığa indirgemeye yönelik bir çalışma olan, anıtsal principia mathematica’dır (1910-13). bir deneyci olduğundan, russell bu mantıksal dilin değişkenlerinin deneyimlerimizle doldurulacağını öne sürdü. matematikte bu değerler, sözgelimi ’bir’, ’iki’, ’üç’ gibi sayıların ne anlama geldiğini biliyorsak onunla sağlanacaktı, bilimde ve günlük yaşamda ise deneyimle, duyu verileri ve zihinsel imgeler gibi şeylerle bilinebilen şeylerden oluşacaklardı. matematikte ya da bilimsel ve günlük bilgideki her şey bu temel verilerden ’mantıksal inşa’ yoluyla, ilki için principia mathematica’da diğerleri için our knowledge of the external world’de (1914: dış dünya üzerine bilgimiz), the philosophy of logical atomism’de (1918: mantıksal atomculuğun felsefesi ) ve human knowledge: its scope and limits’de (1948: insan bilgisi: alanı ve sınırları) gösterildiği gibi kurulacaktı.

yaşamının erken bir döneminde russell öğrenciler için felsefeye oldukça iyi bir giriş olan the problems of philosophy’yi (1912: felsefe sorunları) yayımlamış ve sonlarına doğru kendi yaşamının felsefi ilerlemesi için yararlı bir rehber olan my philosophical development’ı (1959: felsefi gelişimim) yayımlamıştır. ayrıca türkçede üç cilt olarak yayınlanmış olan history of western philosophy (batı felsefesi tarihi) felsefe tarihine russell’in bakış açısını göstermesi bakımından ilgiye değerdir.