devletçilik

ataturk ilkelerinin arasinda bulunan devletcilik, bir ekonomi siyasetidir.
devletcilik, temel anlamiyla devletin ekonomik hayatin icine girmesidir. ama bu yapilirken sosyalist model benimsenemez. elinde sermayesi olan vatandaslar, birkac alan disinda, diledikleri bicimde uretime katilabilirler. devlet bunlara engel olmadigi gibi ustelik gereken tedbirleri alarak islerini kolaylastirir, kisileri uretim ve ticaret isine ozendirir.
ancak bilindigi gibi, hizla sanayilesme cumhuriyetin ilk hedeflerindendi. buyuk temel sanayi kuruluslari yapmak icin ozel ellerde sermaye yoktu. bu yuzden devletcilik dogdu. devlet pek cok sanayi isletmesini kendisi kurdu, calistirdi ve gelistirdi. bir yandan da uyguladigi para ve kredi politikasi ile ozel kisileri basibos birakmadi. boylece devlet ile vatandas, uretim isini birlikte duzenlediler. bu isbirligi sonucu turkiye ornek bir ulke durumuna gelmisti. son arastirmalar, turkiye’nin 1930 yilina kadar uyguladigi devletcilik siyaseti ile en hizli kalkinan uc ulke arasina girdigini gostermektedir. 1929 yilinda, 100 olan turkiye ve dunya sanayi uretim indeksi, 1939’da turkiye’de 196’ya erismistir. dunya ortalamasi ise 119’dur. bu gelisme tablosunda turkiye’nin yeri, rusya ve japonya’dan sonra gelmektedir. boylece 1927’de 1000 olan ulusal gelirimiz, hizli nufus artisina ragmen, 1939’da 1625’e yukselmistir.
sermayesi olmayan, disaridan yardim almayan, kaynaklari sinirli, teknolojisi geri turkiye’nin 1939 yilina kadar sagladigi bu gelisme ataturk’un akilci ve uluscu goruslerinin bir eseridir. o, ozel girisimleri desteklerken, devleti de ekonomik hayata katmis, her iki alan birbirlerini tamamlamislardir.
ikinci dunya savasi’nin cikmasi uzerine bu gelisme durdu. savas sonrasinda ise devletcilik ilkesi yeniden ve amaca uygun bicimde isletilip ihtiyaclara gore duzenlenmedi, politika araci yapildi. bu yuzden ozel alanla devlet alani arasindaki denge bozuldu ve ekonomik hayata bir karga sa geldi.
ataturk’un bas ilkelerinden devletcilik, turkiye’yi ekonomik bakimdan kalkindiracaktir, yeter ki gerektigi gibi uygulanabilsin.

hiçbir şekilde uygulanabilirliği olmayan ekonomi politikası. bireye karşı, yalnızca devletin yarar ve üstünlüklerinin öne çıkarıldığı, kişisel teşebbüsü yok eden bir politikadır. adam kayırmanın, verimsizliğin başlıca sebebidir.

amaaaaa cumhuriyet’in ilk dönemlerinde böyle bir politikaya ihtiyac vardı diye itiraz ederseniz orasını bilemem onu tarihçilere sormak lazım.

(bkz: etatism)

efendim okuduk gördük ki türk solu devletçi olmamakla suçlanıyormuş. acaba ne kaldı özelleştirilmeyen.