birinci dünya savaşı

darth sidious
dunya savasinin birincisi. sanayi devrimi nedeniyle ortaya cikan, almanya ve enver pasanin alman hayranligi nedeniyle girdigimiz ve sonucu malum, almanlar yenildiginden yenik sayildigimiz savas.
seyhmerat
1914 yilinda avusturya macaristan imparatorlugu’nun prensinin katledilmesiyle baslamis olan savastir. o zamana kadar tarihin gordugu en buyuk savastir ve 10 milyondan fazla insan olmustur, ilk kez kimyasal ve biyolojik silahlar kullanilmistir. savas aslinda somurge paylasimi icin yapilmistir, bu paylasimdaki bir numarali hedef ise osmanli topraklaridir, ozellikle de enerji kaynaklarinin yogun oldugu topraklardir. emperyalistlerin pazarlarini ve kaynaklari paylasamamalarindan cikmistir. 1918’de sona ermistir.
aello
en büyük sebebi, sanayi devriminden sonra emperyalizmin oluşması ve bunun getirisi olarak ülkelerin hırstan kendini kaybetmesidir.

ittifak devletleri arasında almanya, avusturya-macaristan, osmanlı devleti ve bulgaristan varken, itilaf devletleri arasında büyük birtanya, rusya, italya, avusturalya gibi ülkeler yer almaktaydı.
bu savaşta en büyük suç hangi devletindir sorusunun yanıtını tarihçiler 2 gruba ayrılarak yanıtlar:

birinci grup almanya der. prusyadan sonra almanya adı altında kurulan devlet, diğer sömürgeci devletlerden geridir, yenidir çünkü. elinde sömürecek toprak yoktur ve haliyle güçlü ülkelerden hiçbiri elinekini paylaşmak istemez. bu nedenle savaşa girer avusturya-macaristan’la birlikte. en güçlü orduya sahip olmasına rağmen kaybedeceği açıktır çünkü karşısında rusya, fransa ve ingiltere vardır ki savaş bitmeden 1 yıl önce yani 1917 yılında bu gruba amerika da dahil olacaktır. rusya’nın da panslavizm ilkesi ile balkanlara, oradan da boğazları alıp akdenize inmek istemekteydi fakat sonradan savaştan çekildi çünkü kendi içinde bir iç savaş yaşıyordu zaten; komünizm kurulma aşamasındaydı. ki bu ülke sonradan bize yardım da göndermiştir, neyse o ayrı konu.

ikinci grup da, savaşa giren herkes suçludur demektedir ki bence doğru olan da budur. her ülke, sınrılarını genişletmek ve güçlenmek adına, hatta sömürmek için toprak arayışıyla girmiştir bu savaşa. sadece bir ülkeyi suçlamak olmaz.

11 kasım 1918 yılı saat 11’ i gösterdiğinde, almanyanın pes etmesiyle savaş sona ermiştir. tam anlamıyla galip olan bir ulus yoktur bu savaşın sonunda. boşu boşuna 20 milyon insan ölmüştür, yazıktır. olan ülkelere olmuştur, hemen her ülke zarar görmüştür. emperyalizmin ne kadar boktan, işe yaramaz bir virüs olduğunun kanıtırıdr bu savaş bir bakıma. kimseyi sömürmekle kimse bir yere gelememiştir. şimdiki ingiltereye bakın, göt kadar ada, britanya imparatorluğu döneminde dünyada kapsadığı alan sayesinde kendilerine "güneşi batmayan imparatorluk" demekte idi. sebebi de dünyanın hemen her noktasında egemeliğe sahip olduğu için güneş bir yerde batarken öteki yerde doğmaktaydı.

türkiye bu savaştan kolay çıkmamıştır. mondros mütarekesi diyip geçilebilecek, öyle basit bir şey değildir çabalanan, uğraşılan. bunu ülkemize olan sevgimden söylemiyorum, öyledir. biraz okuyan eden anlar bunu, o kadar zor değil. şu sis themedeki tepedeki bayrakta bile açıkça bellidir kırmıyla ayın nereden geldiği. yazık ediyoruz kendimize istemsizce.

neden bekliyorsun?


bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?

üye ol