meditasyon

meditasyon, bir seruvendir. insan aklinin ustlenebildigi en buyuk seruvenlerden biri. tam olarak meditasyon hicbir$ey yapmamaktir. eylem yoktur, du$unce yoktur, duygu yoktur. tam kendiniz olmaktir ve bu katiksiz bir hazdir. nedensizdir, cunku "varolu$" denilen unsurdan olu$maktadir.

dogu felsefesinde bir cesit arinma ve ic benlikle yuzlesmedir.

insanin vududunu ve aklini daha esnek sekilde kullanabilmesi icin gerekli aktivitedir.

latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte bir terim olup, mistik anlamıyla, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükunet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. meditasyon tekniklerine, ait oldukları, budizm (hindistan), taoizm (çin), bön (tibet) ve zen (japonya) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. bu bakımdan standart ya da tekbiçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

başlıca iki çeşit meditasyon yöntemi vardır:

1- konsantrasyon yöntemi: dikkatin tek bir noktada toplanmasına dayanır. zihnin konsantre olduğu bu nokta, soyut bir düşünce, bir mandala, bir yantra (bir geometrik biçim), bir koan (bilmecemsi zen soruları), bir mantra (bir ses, sözcük, cümle veya şarkı), bir mum alevi, solunum kontrolü veya bir başka şey olabilir. konsantre olunan şey hangi düşünce ya da hangi konuysa, dış uyaranlardan etkilenmemeyi becererek ve zihne girmeye çalışan konu-dışı fikirleri geri göndererek o konu üzerinde derin ve ayrıntılı bir biçimde ve zorlanmadan düşünmek söz konusudur. bununla birlikte konuyla ilgili bilinmesi gerekli noktalar varsa, bunların zihinde biçimlenmesine izin verilir. bu şekilde, tek konudan ilham alınarak yeni şeyler öğrenilebilir. düşünce kendi konusunun dışına kaçmak eğilimini gösterir göstermez, derhal müdahale edilerek, sükunetle, ilk konuya yeniden dönülür. esas olan, konuyla ilgili yeni sezgileri alabilmektir, henüz bilinmeyen hakikat ve kavramların zihin alanında yer bulabilmelerini sağlamaktır.

meditasyon sırasında gözlerin kapalı bulunmasının daha iyi sonuç verdiği bilinmektedir. bir ses, bir sözcük, bir cümle veya bir şarkı biçimindeki mantraların tekrarının, özellikle meditasyonun sürekliliğini sağlayan monoton bir uyaran olması bakımından yararı bulunmaktadır. ayrıca, kimilerine göre, bazı mantralar ses titreşimleri yoluyla yaratılan birtakım tesirlerle de meditasyoncuya yararlı olmaktadırlar. mantralar dinlere göre ve bir üstadın öğrencisi hakkındaki kişisel belirlemelerine göre değişirler. meditasyoncu, düşünürken aklına başka şeyler gelirse, sükunetle mantrasını tekrar eder ve ana konuya geri döner. kısaca, meditasyonda mantra bir anahtar gibi kullanılır.

2- "bilinç ayrışması" olarak adlandırılan ikinci yöntem ise, ne olup bittiğini tarafsız bir gözlemle izleme yöntemi olarak açıklanabilir. bu yöntemin en tanınmış şekli zen’deki zazen uygulamasıdır. bu ikinci yöntemin uzakdoğu’da kullanılan bir başka biçimi de şöyle açıklanır: önceden kararlaştırılmış, konsantre olunacak herhangi bir konu yoktur, zihnin düşüncesiz kalması, boş tutulması gerekir. meditasyon ilerledikçe zihni boş tutabilme süresi de uzar. bu boşluk sırasında zihne ilham gelmesi söz konusu olur. zihne gelen tesir bazen ruhsal tekâmül düzeyi yüksek varlıklardan gelir. zihnin sükunetle boş bırakılmasının amacı içte sezgisel olarak belirebilecek bu tesirlere yer ayırmaktır. bu tür sezgiler insana diğer zamanlarda da gelmekle birlikte, meditasyon halinde daha kolay, daha açık, daha güçlü ve daha özgün halde gelirler. fakat zihni boş tutmaya dayalı yöntemin yeterince bilgi ve görgüye sahip olmadan yapılması obsesyon denilen büyük bir tehlikeyi davet edebilir.

meditasyon günümüzde aşağı yukarı her ülkede uygulanmaktaysa da kökeni ve en yaygın uygulandığı yer doğu’dur. doğu’da özellikle mistisizm bünyesinde yer alan meditasyona bazıları mistik meditasyon adını verir. doğu’daki mistik meditasyon genellikle inzivaya çekilmenin, çileciliğin, sıkı perhiz gibi sert disiplin uygulamalarının bulunduğu ortamlarda söz konusu olmakta ve uzun süren periyotlar halinde yapılmaktayken, batı’da meditasyon genellikle günlük yaşamın bir parçası olarak ele alınmakta ve günde bir ya da iki kez, yaklaşık yarımşar saatlik süreyle yapılmaktadır. batılılar, meditasyonu genellikle şifa, streslerden kurtulma, rahatlama, yaratıcılık, başarı, psişik güçlerini geliştirme, ilişki, kendine güven duyma gibi amaçlarla yaparlar. meditasyonun batı’daki yaygın biçimi hinduizm ve budizm kökenli tekniklerden türetilmiş olup batı’da 1960’lardan itibaren popülerlik kazanmıştır.

budist meditasyon üçlü bir eğitim sistemi içermektedir: bu üç aşama arınma (sila), konsantrasyon (samadhi) ve idrak etme (punna) olarak adlandırılır. öğrenci, işe arınmayla başlar; sıkı bir çileci disiplini izler ve ardından, duyumsal algılarının az çok farkında olmasına rağmen, dış uyaranların düşüncesini etkilemesine izin vermeme becerisini öğrenir. bu beceriyi kazanabilmiş olmaya "zihinsel olgunluk" (sati) denir.
taoist meditasyonda solunum kontrolüne daha çok önem verilir ve meditasyon birtakım aşamalara erişebilme ustalığı olarak kabul edilir. en ileri aşama, soluk alıp vermenin söz konusu olmadığı, "cenin solunumu" diye adlandırılan aşamadır. nabzın durduğu bu noktada meditasyoncu taoist meditasyonun en aydınlık biçimi ve son hedefi olduğu belirtilen "büyük sükunet" haliyle şuuru "aşar".
tibet’in spiritüel eğitim yolunda, meditasyon, algılayarak bilgi edinme (okuma, çalışma ve okunanları dinleme), kontamplasyon ve meditasyon biçiminde üç adımlı bir sistemin üçüncü adımıdır. öğrenci çaba harcayarak bilgi edindikten sonra, öğrendikleri hakkında kontamplasyon yapar ve bunlardan çıkardığı özetleri şuuruna aktarır. bir başka deyişle, önce çaba harcayarak bilgiyi öğrenme, sonra kontamplasyon yoluyla bilgiyi gözlemleme ve inceleme ve nihayet bunları yüksek şuurda özümleme şeklinde üç aşamalı bir spiritüel öğrenim söz konusudur.
zen meditasyonunda amaç, kişinin, ruhsal deneyimlerle, öz varlığına ve yüksek şuuruna erişmesidir. konsantrasyon objesi, iki temel zen sisteminden birinde, koan denilen, yanıtı aranan, şiir biçimindeki bilmecelerdir.
meditasyon uygulamalarına çeşitli biçimler altında, sufilik ve musevilik’te de rastlanır.
"transandantal meditasyon" (tm) denilen sistem ise, hintli maharishi mahesh yogi tarafından geliştirilmiş, kişisel mantra’ların kullanıldığı bir meditasyon sistemi olup, 1960’lı ve 70’li yıllarda batı’da geniş bir izleyici kitlesi edinmiştir.

meditasyon düşüncesiz farkındalık konumudur. o konumdayken dikkatinizi geçmişe ya da geleceğe, yani gerçekten uzağa götürecek hiçbir düşünce yoktur. kişi düşünmediğinde dikkati sadece şu anı deneyimler. şu an tek gerçektir çünkü orada ne bitmiş olan geçmiş vardır ne de gelecek. fakat meditasyon uyku ya da trans konumu değildir çünkü meditasyon’da kişi kendi yaşadığı deneyimlerin tamamen farkındadır. ve o saf farkındalık konumunda kişi içindeki sonsuz huzur, neşe ve sevgi kaynağı olan ruhunu hissetmeye başlar. meditasyon konumunda kişinin dikkati sürekli yedinci çakranın -- sahasrara’nın -- yer aldığı başın üstündedir. yoga burada gerçekleşir. yani kişinin kundalinisinin her yanı saran kosmos’un gücüyle birleşmesi. bu da başın üstünde serin bir esinti olarak hissedilebilir. hafiflik ve barış konumunu hissetmeye başladığınızda sadece gözlerinizi kapatın ve düşüncelerinizi seyredin. düşüncelerinizi kontrol etmeye ya da onları durdurmaya çalışmayın. kundalininiz yükseldiğinde ve alnınızın hizasındaki altıncı chakradan geçtiğinde düşünceleriniz kendiliğinden duracak ve siz kolayca düşüncesiz farkındalık konumuna, yani meditasyon konumuna gireceksiniz. fakat bu sadece kundalininiz uyandıktan, yani aydınlanmanızı aldıktan sonra mümkün olur.

meditasyonun pozitif etkileri hakkında yazmadan önce, aslında en büyük pozitif etkinin meditasyonun kendisi olduğunu belirtmemiz gerekir. bu da, kişinin meditasyonda hissettiği neşe konumu o kadar derin ve tatimin edicidir ki, kişi herhangi bir başka etkiye bakmaz, kişi sadece kendi iyiliği için meditasyon yapar. ancak, aynı zamanda, meditasyonun yaşamımızın her alanında pozitif bir etkisi vardır. nedeni, meditasyon yapan bir kişinin sübtil sistemi (çakraları ve enerji kanalları) temizlenir ve dengeye gelir ve böylece bütün yaşam dengeye gelir ve mutluluk ve huzurla dolar. meditasyonun en basit etkisi, sağlığın düzelmesidir. ancak burada, meditasyonun bir tedavi tekniği olmadığını yada alternatif tıp olmadığını vurgulamak önemlidir. herşey çok basittir: sağlıklı olmak için, kişi sağlıklı bir yaşam sürmelidir. ancak, "sağlıklı yaşam" sadece uygun fiziksel koşullar demek değildir, daha derin anlamda çakraları temiz tutmaya yardım eden bir yaşam şeklidir. ve meditasyonun yaptığı kesinlikle budur. çakralar bir kez temiz olduğu zaman, baktıkları kontrol ettikleri organlara yeterli enerjiyi sağlarlar. ve böylece, organlar sağlıklı hale gelir ve fiziksel rahatsızlıklar kaybolur. tedavi edilemez diye düşünülen hastalıkların sadece birkaç ay içinde tedavi edilmesine sıkça rastlanır. aslında, bunda mucizevi birşey yoktur: meditasyon ve içgözlem (bunlar sahaja yoga’nın iki temel yaklaşımıdır) yoluyla kendimizi düzeltirken, açgözlülük, ihtiras, öfke, vb. gibi düşmalarımızdan da kurtuluruz. çakraların dilinde, bu, çakralarımızın temizlendiği anlamına gelir. ve, sonuç olarak, kişi fiziksel, akılsal ve duygusal olarakta sağlıklı hale gelir.

meditasyonun diğer bir pozitif etkiside, günlük hayatımıza getirdiği dengedir. o denge sonucu, kişi ne iş yaparsa yapsın, onu daha iyi yapar ve daha çaba harcar. böylece, kişi işte daha başarılı olur. ve bu başarı çok sıkı yada çok fazla çalışarak değil ancak işi daha iyi yaparak kazanılır. düzenli olarak meditasyon yapan kişi, işinden neşe duyar ve bu, kendinizi tüketmeden başarılı olursunuz. benzer şekilde, ailemiz ve sosyal ilişkilerimizde gelişir çünkü meditasyon yapan bir kişi diğerlerinde hatalar bulmak yerine kendine bakma davranışını kazanır. dahada fazlası, böyle bir kişi, diğerlerine karşı daha pozitif bir davranış içinde olur ve onlarla tartışmak yerine insanlara yardım eder.

meditasyon bütün çakraların açılmasına ve temizlenmesine yardım ettikçe, onların esas kaliteleri kendilerini göstermeye başlarlar. böylece, kişi, masum, yaratıcı, cömert, korkusuz, sevgi dolu ve affedici hale gelir. biz hepimiz bu kalitelere sahip olmamız gerektiğini biliyoruz ancak onlar vaaz vermekle yada kitaplar okuyarak geliştirilemezler. çakraların temizlenmesi kendi içimizde yer alması gereken gerçek bir süreçtir. ve, meditasyon sırasında olanda kesinlikle budur. bu çalışma, kişi meditasyon yaparken yedinci çakraya-sahasrara’ya yükselen kundalini enerjisi tarafından yapılır. sadece kundalini yükselip altıncı çakrayı-agnya’yı geçerken, kişi düşüncelerin üzerinde meditasyon demek olan düşüncesiz farkındalık konumunun içindedir.

meditasyonun hem zihinsel bir aktivite hem de bu aktivitenin ardından ulaşılan bir “bilinç hali” olduğu 1970’lerde yapılan çalışmalarda ortaya koyulmuştur. yapılan çalışmalarda meditasyon yapanlarda tıpta mevcut olan uyku, uyanıklık ve rüya bilinç düzeylerinden farklı bir dördüncü bilinç düzeyi gözlenmiştir.

yapılan bir başka araştırma da ise meditasyonun beyin dalgaları üzerinde etkileri araştırılmıştır. buna göre denekler üç grupta toplanmış, ilk grubu meditasyon yaparak kurtsal kitaplarda ifade edilen kriterleri sahip olanlar, ikinci grubu meditasyon yaparak kendi bilinçlerinde gelişme gözleyenler ve üçüncü grubu ise hayatlarında meditasyonu hiç denemeyen denekler oluşturmuştur. meditasyon esnasında beyin dalgaları ölçülen deneklerden elde edilen sonuçlar göstermiştir ki bilinçte rahatlamış/medite olmuş düzeye erişen her denekte beyinlerinin ön loblarında (frontal lobe) alfa dalgalarının yükseldiği gözlenmiştir.

budist rahipler üzerinde yapılan bir çalışmadaki bulgular, düzenli meditasyon yapan bu rahiplerin dikkat, hafıza, öğrenme ve bilinç algısı gibi zihinsel süreçlerin dahil olduğu “gama dalgası” aktivitelerinde daha gelişmiş olduklarını göstermiştir.

öz benliğin gıdası.