şıpka geçidi savaşı

şıpka geçidi savaşı 1877-1878 osmanlı-rus savaşı sırasında osmanlı ve rus birliklerinin çok büyük bir stratejik önemi olan şıpka geçidi’ni ele geçirmek üzere yaptıkları 4 değişik savaştan oluşan savaşlar dizisidir.

şıpka geçidi muharebeleri, 1877-1878 osmanlı-rus savaşı sırasında osmanlı ve rus birliklerinin çok büyük bir stratejik önemi olan şıpka geçidi’ni ele geçirmek üzere yaptıkları dört değişik muharebeden oluşan bir muharebeler dizisidir.

şıpka geçidi günümüzde bulgaristan’ın sınırları içinde yer alan balkan dağları üzerindeki bir geçittir. şıpka geçidi tuna nehri boylarındaki rusçuk kentinden başlar ve edirne’ye kadar uzanır. en yüksek noktasında 1.150 metrelik bir rakıma ulaşan şıpka geçidi 1877-1878 osmanlı-rus savaşı sırasında balkanları aşarak istanbul’a doğru saldırıya geçmiş rus ordusu için büyük bir engel oluşturuyordu. şıpka geçidi ele geçirildiği takdirde edirne’ye kadar rus ordusunun önü açık olacaktı. o yüzden burada osmanlılar ve ruslar arasında 4 değişik muharebe yaşandı.

osmanlı kumandanı süleyman hüsnü paşa 1877 yılının haziran ayında birliklerini karadeniz yoluyla dedeağaç’a nakletti. sayıları 4,000-5,000 arasındaki osmanlı orduları dedeağaç’tan kara yoluyla şıpka geçidi’ne ulaştılar. bu arada temmuz ayında rus generali iosip gurko’nun kumandası altındaki bir birlik tuna nehri’ni geçerek şıpka geçidi’ne ulaştı.

i. şıpka geçidi muharebesi: (17-19 temmuz 1877), iosip gourko şıpka geçidi’ni ele geçirdi.
ii. şıpka geçidi muharebesi: (21-26 ağustos 1877), osmanlılar şıpka geçidi’ni geri almak için taarruza geçtiler ama geri püskürtüldüler.
iii. şıpka geçidi muharebesi: (13-17 eylül 1877), osmanlıların ikinci bir taarruzu geri püskürtüldü.
iv. şıpka geçidi muharebesi: (5-9 ocak 1878), bu sefer iosip gurko son bir taarruza geçerek şıpka geçidi’ni saran osmanlı ordularını kesin bir yenilgiye uğrattı.
bu muharebelerde yenilgiye uğramasına rağmen savunmada gösterdiği cesaretten dolayı süleyman hüsnü paşa önce şıpka kahramanı olarak görüldü. ancak sonradan yenilgiden sorumlu tutularak taşkışla’da hapsedildi. bir yıl süren bir yargılamadan sonra idama mahkûm edildi ama cezası sürgüne çevrildi. 14 yıl bağdat’ta sürgün hayatı yaşayan süleyman hüsnü paşa 1892 yılında orada öldü.

muharebeleri kazanan tarafın kumandanı mareşal iosip gurko ise kont ünvanını kazandı. 1879-1880 yılları arasında st. petersburg kentinin valisi oldu. 1883-1894 yılları arasında ise rusya’nın işgali altındaki polonya’nın valiliğini yaptı. 1901 yılında öldü.

kaynak: tr.wikipedia.org

(bkz: şıpka geçidi).

(bkz: şıpka geçidi muharebeleri).

şıpka geçidini kaybetmeseydik şimdi her şey çok farklı olurdu. tuna vilayeti (şimdiki bulgaristan sınırları içinde kalan öz topraklarımız) kaybedilmezdi. zaten balkanlardan çekilmemizin esas başlangıcını da tuna vilayetinin elden çıkması oluşturur. bundan sonra iş çığırından çıktı ve selanik, üsküp, batı trakya kaybedildi. dile bile kolay değil, çeyrek avrupa toprağını kaybettik. karşılaştırmalı bir örnek vermek gerekirse, bir insanın evinin tapusunun bile başkalarınca hile yapılarak veya karışıklıktan yararlanılarak devralınması, ele geçirilmesi sonucu yaşayabileceği büyük acı düşünüldüğünde, çeyrek avrupa toprağının kaybedilmesi adeta kıyametin kopması gibi birşeydi.

(bkz: plevne).

(bkz: plevne savunması).