islahhane

osmanlı devletinde kurulan sanat okullarına verilen ad. ilk olarak tuna vilâyetinde açılan okula kimsesiz ve yardıma muhtaç çocukların alınması ve bunların hâl ve geleceklerinin düzeltilmesi düşünüldüğünden ıslahevi mânâsına gelen bu tâbirin kullanıldığı zannedilmektedir. bir de türkçenin rumeli şîvesinde ıslâh “iyi, güzel mânâsına geldiğinden, memlekette ilk defâ açılan güzel ve iyi müessesenin halkın hoşuna giden bir isimle adlandırılması uygun görülmüş olduğu düşünülmektedir.
tuna vilâyetinden sonra rusçuk, halep, selânik ve istanbul’da da açılan bu okullara, daha sonraları sanâyi mektebi adı verildi. 1868’den sonra bursa, izmir, bosna, trabzon, işkodra, kastamonu, erzurum ve diyarbekir’de açılan okullarla bu faaliyet genişletildi.

islahhânelerde öğrencilere ilköğretim seviyesinde dersler okutulduğu gibi, bulunduğu bölgenin ihtiyâçlarına göre terzilik, kunduracılık, mürettiplik, demircilik ve marangozluk gibi sanat eğitimi de veriliyordu. okulların giderleri halkın yardımları ve ıslahhânelerde yapılan eşyânın satışlarından elde edilen kârla karşılanırdı. islahhânelerin yerini sonraları sanat mektepleri almıştır.