gerger

43 koyu olan adiyaman’da bir ilcedir.

gerger, adıyaman ilinin bir ilçesidir.


nüfus [değiştir]ilçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 27208’dir. bunun 4223’si ilçe merkezinde, 22985’i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.

ilçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; ? belde, ? köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.

http://tr.wikipedia.org/wiki/gerger

ilin (adıyaman) genel tarihine uygun bir karakter taşımakla birlikte coğrafi olarak dağlık bir alanda yer alması ve ulaşım zorlukları nedeniyle bazı farklılıklar gösterir.

bazı kaynaklara göre m.ö.vi.yüzyılın ilk yarısında yaşayan selevkos kralı arsemes, fırat üzerinde aşağı arsemia adlı bir kent kurmuştur. bu kent gerger kalesi olarak halen bulunmaktadır. aşağı arsemia kommagene krallı, zamanında kışlık kent olarak kullanılırdı.

bu bölge daha sonra doğu roma (bizans) imparatorluğunun eline geçmiştir. bu tarihlerde, halkın geneli hristiyanlık dininin gregoryan mezhebine bağlı olup, hicri 135 yılında abbesi halifelerinden ebu cafer-el mansur’un adıyaman, kahta ve samsatla birlikte burayı da fethettiğini görmekteyiz. bölge bu tarihten sonra islamlaşmaya başlamıştır. daha sonra gerger ve çevresi abbasilerin zayıflamasıyla hamdaniler’in sonra tekrar bizansın eline geçmiştir. selçuklular zamanında gümüştekin 1066 yılında hısn-ı mansur’u ele geçirmiş fakat iç karışıklıklardan dolayı geri çekilmiştir.

selçukluların bölgedeki hakimiyeti 1071 yılında büyük selçuklu imparatoru alparslan’ın bizans imparatoru romanos diognes (romen diyojen)’i malazgirt’te uğrattığı büyük yenilgiden sonra kesinleşmiştir.

bölge, selçukların yıkılmasından sonra artukoğullarının eline, onlardan sonra da i. haçlı seferi münasebetiyle haçlıların eline geçmiştir. zengiler, artuklular,frank kontluğu,eyyubiler ve daha sonra da anadolu selçukluların eline geçmiştir. baba ishak isyanı nedeniyle türkiye selçuklularının zor duruma düşmesini fırsat bilen moğolların saldırıya geçmesiyle bu bölge de moğol istilasına maruz kalıp moğolların eline geçer.

bu bölgenin daha sonra memlukluların onlardan sonra da timurluların eline geçtiğini görmekteyiz. timurluların çekilmesinden sonra yörenin dulkadiroğlulari’nın eline geçtiğini ve uzun süre onların elinde olduğunu görüyoruz. 1515 turnadağ savaşıyla yöre osmanlıların eline geçmiştir.

adıyaman ili ve ilçelerinin sonraki tarihi süreç içerisinde durumu şöyledir; adıyaman, 1849 yılında sancak haline getirilen diyarbakır’a bağlanmıştır. 1859 yılında malatya sancak olunca gerger, malatya’ya bağlanmıştır.

cumhuriyet dönemine malatya-pütürge ilçesine bağlı köy olarak giren gerger 1 aralık 1954 yılında il olan adıyaman’a bağlanmıştır. ilçe merkezi 1954-1957 yılları arasında halen köy tüzel kişiliğine sahip güngörmüş köyünde bulunuyorken. 25.06.1957 tarih ve 9642 sayılı resmi gazetede yayınlanarak 7022 sayılı kanunun uygulamasıyla 10 şubat 1958 yılında ilçe merkezi budaklı köyü alduş mezrasına (şimdiki gerger ilçesi) nakil edilmiştir.

adıyaman’ın kuzeydoğusunda yer alan gerger’ in yüzölçümü 702 km.dir. kuzeyinde malatya’ nın pötürge ilçesi; doğusunda diyarbakır’ ın çüngüş ve çermik ilçesi ve şanlıurfa’ nın siverek ilçesi; güneyinde kahta; batısında sincik ilçeleri ile sınırdır. ilçenin doğu ve güney sınırını fırat nehri üzerinde yapılan atatürk baraj gölü çizmektedir.

deniz seviyesinden yüksekliği 770 m.dir. ilçe, tümüyle dağlık bir bölgede kurulmuştur.en yüksek noktası kımıl dağı 2250 m. yüksekliğindedir. kürdek, hacı bazı ve kımıl önemli dağlarıdır. çet, kürdek, ovacık, kımıl dağı ve beyaz çeşme yaylaları ilçe sınırlarındadır. ayrıca güngörmüş ve gürgenli köyleri’ nin arasında kara göl isminde bir göl bulunmaktadır.

gerger ilçesinde bulunan yaylalar çet, kürdek, ovacık, kımıl dağı ve beyaz çeşme yaylalarıdır. ilçenin 5 km. uzağında eskikent köyü’nün kuzeyinde murfan mağaraları da bulunmaktadır.

gerger ilçesi; il merkezine 105 km. uzaklıkta ve ulaşım karayolu ile yapılmaktadır. karayolu ağı ise; adıyaman, kahta, narince, gerger ve gölyurt’ a kadar gitmektedir. yol asfalttır. gölyurt karayolu’ nun 18 km. ‘si stabilizelidir.

ilçe sınırlarında bulunan önemli akarsular, başta fırat nehri olmak üzere demirtaş çayı ile çifthisar çayıdır.

iklimi; kışları soğuk, yazları sıcak ve kuraktır. bu özellikleri ile akdeniz iklimi ve kara iklimine sahiptir.

(bkz: gerger kalesi)