mezopotamya

iki nehir arasi yer manasinda bir kelam.

dunya medeniyetinin tohumlarinin atildigi yerlerden biri. digeri ise cindir.

güneydoğu anadolu’dan başlayarak, basra körfezine kadar uzanan, dicle ve fırat nehirleri arasındaki bölgeye verilen addır. eski yunancada ’iki nehir arasındaki yer’ demektir. mezopotamya, verimli topraklara sahip olması, iklim şartlarının uygun olması gibi nedenlerden dolayı sık sık istila ve göçlere sahne olmuş, insanlar arasındaki kültür etkileşimi fazla olduğundan medeniyet bu bölgede erken gelişmiştir.
mezopotamya’da hüküm süren devletler
hititler
lidyalılar
persler
sümerler
akadlar
babilliler
asurlular

tarih boyunca savaşların hiç eksik olmadığı türkiye’nin de bir kısmının içinde bulunduğu bölge.

tarih boyunca yüzlerce medeniyete ev sahipliği yapmış,her zaman için ilklere sahne olmuş oldukça stratejik bir o kadar da hassas bir yapıya sahip bulunan eşsiz coğrafya.

yeryüzünde ilk işe yarar aletler;kesici gereçler,tekerlek,orak,çekiç...ilk buluşlar:ateş,tunç,bakır,tarım... ilk bilimsel bul
uşlar:yazı,mürekkep,kalem,kitap...ilk komün yapılar:köy,ilçe,şehir...ilk savaşlar,ilk barış antlaşması(kadeş)kültürel yakınlaşmalar(helenistik dönem) hep bu arenada gerçekleşmiştir.

hristiyanlık,musevilik,islamiyet, hep bu bölgeden dünya’ya yayılmış,peygamberlerin çoğu da burada öğretilerini yaymıştır.

yeryüzündeki en değerli yeraltı kaynakları başta petrol olmak üzere hep bu bölgede yer alır.en bereketli nehirler(fırat-dicle)bu topraklarda akar.
yine dünya üzerinde üç kıtaya hakim bulunan bu özelliği sayesinde de barındırdığı fikir akımlarını çabucak dünyanın her bir tarafına ulaştıracak kadar faal bir coğrafya bulamazsınız.

yine dünya ikinci bir kez buralarda döngüsünü sürdürmüş(nuh tufanı)burada ömrünü tamamlayacaktır.

tüm zenginliğiyle binlerce kralın iştahını kabartmış,milyonlarca insana mezar olmuş,bir o kadarına da şan şöhret sağlamıştır mezopotamya.
halen üzerindeki cazibeyi yitirmemiş(ırak istilası)barındırdığı zenginlikleriyle tüm dünya için bir çekim merkezi haline gelmiştir adeta.

ve son bir söz cengiz çandar’ın da belirttiği gibi ’’mezopotamya’ya hakim olamayan hiç bir ulus süper güç olamamıştır,olamayacaktır da’’;bugün abd’nin demokrasi maskesi altında sürdürdüğü kanlı eylemlerini hangi amaçla icra ettiği gerçeğini adeta yüzümüze vururcasına.

anlam olarak maveraunnehir.

yaşadıkça önemini daha da iyi anladığım topraklar.

mezopotamya

ben mezopotamya !...
asya’nın nazlı kızı.
bereketin, bolluğun ve sevdaların diyarı...
sevgi ve kin,
öfke ve hırs,
savaş ve barış bende anlamlandı.
bende vücut buldu ruh,
tarih benimle başladı...

özgürlük göbek adımdır,
dağlarımda ve ovalarımda,
zümrüt yeşilinde
ve güneşin sihirli renklerinde,
rüzgarın o karşı konulmaz,
muhteşem ritminde bir kısrak olur,
fırat’la yarışır,
dicle’de dinginleşirim..
nemrut’ta kara kartalın kanatlarında
tanrılara meydan okurum...
eridu’da gılgameş olur, enkidu’yu ehlileştiririm,
hammurabi olur 282 ile düzen getiririm...
tanrıça iştar benimle aşık atamaz,
çünkü özgürlük ve sevdanın pınarı benim..
çünkü ben mezopotamya’yım
asya’nın nazlı ve biricik kızı...

güneş;
önce
ve en güzel bende doğar.
yayılır çekinmeden,
çırılçıplak dolanır gün boyu
ovalarımda, dağlarımda...
kah bir kelebeğin kanadında,
kah yeni doğan bir kuzunun yanıbaşında,
bazen tohuma duran bir çiçeğin tomurcuğunda
bazen de izlo’nun doruklarında akşamı getirir...
vedalaşırken batımda,
mor gecede ayın en güzel yüzüne emanet eder beni,
ertesi günde buluşmanın sevgi ve coşkusuyla...
çünkü ben mezopotamya’yım
güneşin ve ayın maşuku...

insanlarım mert ve sevecen,
çünkü benim suyumu içtiler,
ekmeklerinde, sevgiyle büyüttüğüm başaklarım
ayranlarında, sütümle beslediğim,
mis kokulu otlarımın tadı var...
çünkü onlar benim çocuklarım,
ruhları bende bedenlendi...
özgür, mağrur ve sevgi dolu....

zamansız zamanlar,
dokunulmamış zaman aralıkları,
çağlar ötesi kültürler,
atlar ve atlılar,
diller ve dinler,
gelenek ve renklerle,
çocuklarımın içindeki evrenim ben.
tıpkı;
güneşin etrafında dönen dünya gibi,
etrafımda sevgiyle, coşkuyla dönerler.
geçmiş ve geleceği,
o an yaşatırım onlara,
geçmiş ve geleceğe saplanmadan...

ateş ve su;
benim şahitliğimde evlendi,
ateş sunakları,
ilk ve en önce,
benim için yakıldı.
gündüzlerin gündüz,
gecelerin gece olduğu,
uçsuz bucaksız,
bir sığınak oldum çocuklarıma...

kıl çadırlarda,
yaşama yön veren rituellerde,
hep baş köşede oldum;
mırra;
ateşin, suyun
ve çocuklarımın
hediyesi oldu bana.
çünkü;
yiğitlik,
ahde vefa,
barış ve hoşgörü,
toprağıma ve insanıma verdiğim mayamdır...
çünkü, ben mezopotamya’yım,
asya’nın mağrur ve anaç kızı...

en iyi bağbozumları bende olur,
en iyi şarabı, en tatlı şırayı ben veririm
belki de bundandır,
benim topraklarımda aşk,
sevmek ve sevilmek,
şarap tadında olur...
bundan değilmi ki;
babil kralı nabukodonosor,
sevdası için mardin’den şamran’larla
şıra akıttı yüzlerce mil aşağılara,
bundan değilmi ki,
iskender zınnar’a ;
prenses fahriyye ve ravza cennet bahçelere,
şad buhari mardin’e yerleşir..
timur, kustus, antonius ve daha nicesi,
bu sevdanın peşinde topraklarıma kan bulaştırdılar...
ihanet ektiler topraklarıma;
kelepçe vurdular çocuklarımın gözyaşlarına...
dağlarımda ağaç bırakmadılar, çıplak kaldım,
utanırım..ele güne karşı,
utanırım.. aya, güneşe karşı
çünkü ben mezopotamya’yım,
asya’nın nazlı ve özgür kızı...

ibrahim bende doğdu,
sin mabedinde aya ve yıldızlara yakarırken doğruyu buldu...
zarathustra, mani ve yezidiliğe ben ilham oldum,
ilk hıristiyanlara ben kucak açtım
lorna ve anastisiupolis ile, islam’ın yolunu ben açtım
dermetinan’da hacı kemal,
kosar’da hoca ihsan, selman-i pak ve niceleri islam dediler;
moşe bar kifo, hanna dolabani;
hammara’da, deyru’z zafaran’da, mor mihail’de mesih demediler mi?
ekmeğim, suyum ve güneşim hepsine yetmedi mi?
yetmedi mi? zeytinim incirim ve narım...

utanırım anamdan, kardeşlerimden, çocuklarımdan
utanırım güneşten, aydan ve rüzgardan...
utanırım, aç yatan bebelerden, dedelerden,
utanırım, el kapısında iş dilenen civanlardan,
içtiği suya pislik bulaşmış analardan, babalardan utanırım..
çünkü ben mezopotamya’yım
asya’nın nazlı ve mağrur kızı...

(alıntıdır)

tarihin doğduğu coğrafyadır.

akla babil asur sümerler gibi imparatorlukları getiren coğrafya.

axin cıwan tarafından paylaşıma konulan "mezopotamya" adlı şiir, "necat iltas" adlı şaire aittir...