vasiliy kandinskiy

(4 aralık 1866-13 aralık 1944) rusya doğumlu ressam ve sanat kuramcısı. sanatsal ve kültürel ortamın oldukça ateşli olduğu 20. yy.da, ilk kıvılcımları parlatanların başında kandinskiy gelir. teorileri ve uygulamalarıyla etkin rol oynayan önemli bir kuramcı ve ressam olmuştur.

kandinskiy 1866’da moskova’da doğdu. 1886 yılında moskova üniversitesi’nde hukuk ve ekonomi okumaya başladı. üç yıl sonra vologda’ya düzenlenen etnografik bir geziye katıldı, ardından rus halk sanatı üzerine bir makale yazdı. bu deneyimin kandinsky’yi ne kadar etkilediği, song of volga , couple riding, colorful life adlı ilk dönem resimlerinde rahatlıkla fark edilir. bu resimler, kompozisyon koyu üzerine açık ve ışıklı formlar ile kurgulanmıştır. st. petersburg ve paris’e seyahat eden kandinsky, 1896 senesinde hukuk alanında ki kariyerini terk edip ressam olmaya karar verdi. iyi almanca bildiği için ve eski rus milliyetçilerinin çoğunlukla yaşadığı münih’e taşındı. 1900 ve 1908 yılları arasında moskova sanatçılar birliği beraberinde sergiler düzenledi. diğer yandan münih sanat ortamına girdi ve sergilerde ismi görünmeye başladı. yerel sanat okullarında çalışmalar yaptıktan sonra phalanx sanatçılar grubunu kurdu. her yönden yetenekli bir sanatçıydı ve öncelerinde öğrencisi olduğu phalanx grubunun daha sonra öğretmeni oldu. fransız filozof charles fourier ‘nin (1772–1837), yarattığı ütopik toplumu için kullandığı bir kavram olan phalanx kelimesi, 1901 yılında kandinski ve arkadaşları tarafından, sanatçıların sergi açabilme olanaklarını genişletmeyi amaçlayan sanatçı grubuna verilmiş bir isim olarak sanat tarihindeki yerini aldı. oluşum, 1904 senesine kadar münih sanat ortamında aktif olarak rol oynamıştır.

10 yıl beraber yaşadığı gabriele münter o dönemde devlet okullarına kadınların alınmaması nedeniyle erkek ve kadınlara eşit davranılan phalanx okuluna katılmıştı. kandinskiy ile phalanx’da tanıştı ve öğrencisi oldu. bunu birliktelikleri ve yaşadıkları aşk izledi.

1904’de kandinskiy ve münter 4 yıl sürecek olan venedik, tunus, hollanda, fransa ve rusya gezilerine başladılar. gezileri boyunca van gogh, gauguin ve monet gibi empresyonisterin sanat yaklaşımları konusunda incelemelerde bulundular. 1908’de tekrar münih’e dönerek yerleştiler.

kandinsky 1909 yıllarında ünlü emprovizasyonlarına başladı. 1911’de kandinskiy, münter ve diğer arkadaşları ile münih’deki geleneksel sanatçılar derneğini ile bağlantılarını kopartarak der blaue reiter (mavi binici) akımını oluşturdu. iki kısa yıldan sonra bu yeni grup kandinskiy’nin önderliğinde matisse, picasso, delauney ve klee gibi zamanın önemli yaratıcılarını etrafında toplamıştı bile. der blaue reiter yeni dönem için müzik, tiyatro ve bilimsel alanları da kapsayarak soyut resim, gerçekçilik akımları, primitive sanatlar ve çocuksu çizimler için adeta bir yön gösterici işlevindeydi. böylece münih dünyada önemli bir sanat merkezi haline geldi.

kandinskiy yaklaşımını 1912 yayımlanan sanatta zihinsellik üzerine adlı kitapta geliştirdi. kandinskiy için sanat, manevi değerlerin betimlenmesidir. her sanat dalı dışsal yapısı itibariyle birbirinden ayrılsa da buluştukları ortak nokta, insan ruhunu arıtıp, harekete geçirebilecek iç amaç için çaba vermeleridir.

1914’de savaş başladığında kandinskiy rusya’ya geri döndü, ve nina andrevskaya ile evlendi. gabriele münter münih’de kaldı.

1920 yılında, sanatsal kültür enstitüsü adlı kurum için, süprematizm, vladimir tatlin’in (1885-1953) ‘malzemelerin kültürü’, konstrüktivizm ve kendi teorilerini içeren pedagojik bir program hazırlamak için görevlendirildi. bauhaus bünyesindeki öğretim kadrosuna dahil olacağı tarih olan 1922 senesine kadar bu çalışmanın yürürlüğe konmasını bekledi. 1921 yılında rakhn’de (rusya estetik akademisi) aktif olarak görev aldı. bir sene sonra almanya’ya gitti ve nazilerin 1933 yılında kapatacağı bauhaus okulu’nda eğitmen olarak görev aldı. 1922’de berlin’de gerçekleştirilen ilk rus sanat sergisi, erste russische kunstausstellung’a katıldı. 1924’te feininger, jawlensky ve klee ile birlikte mavi dörtlü’yü (blaue vier) kurdular. 1933’de hitler kapatana kadar bauhaus’da hocalık yaptı.

1933’de paris’e yerleşti. 1939’da fransız vatandaşlığına geçti. fransa’da pek çok önemli eser yaptı. kandinskiy 1944’de paris’de yaşamını yitirdi.