türban

isin özüne bakildigi zaman hicte masumane olmayan tercih meselesi.

efendim türbanla neyin kastedildigi asagi yukari bilinmektedir. yine de görmemis olanlar icin söyle bir tarifini yapmak gerekirse (genellikle)
- ayak bileklerine kadar inen pardesü
- boyun bölgesini kapatan tülbent
- basi saclarin gözükmeyecegi sekilde kapatildigi tülbent
- vücut hatlarini belli etmemesi gereken pardesü

bu kendi tecrübelerime dayanarak cizmis oldugum türban unsurlarinin öncelikle basörtüsüyle ne alakasi vardir. benim bildigim basörtüsü genellikle saclarin önden hafiften sarkmis oldugu bas bagidir ya da tülbent.

türban ile basörtüsünün bicimsel ya da fiziki farkliliklarini arz ettikten sonra kullanim amacina gelebiliriz.


türban giyenler icin kisacasi türbanlilar icin allah’in farzini yerine getirme amacli bir eylemdir ya da günlük pratik.

bu gibi bir karar verebilme ise kisinin bilincli ya da bilincsiz olmasina dairdir.

bilincli kisi kisaca “inancim icin bunu tasiyorum” iddasinda bulunan kisi kararinin dayanmis oldugu dinsel ispatlarin tam olmasi gereklidir. bunun icin ise birincil kaynak allah’in kelamindan referanslar verebilmektir.

ulemanin bile ayetlerde gecen örtünme sekli üzerine bir fikir birliginde bulunamadigi yada bulunmadigi bir konuda iddiada bulunmak ciddi bir bilgi birikimine ihtiyac duyar. iste bu yüzden bu kisi bilincli olarak bu sekilde örtünmüstür diyebiliriz.

yalniz bu bilinclilik tavrinda diger örtünmeyen kadinlara yönelikte fark edilmese bile bir iddia bulundur. cünkü ben türbani tasiyorsam ve bunu bilincli olarak yapiyorsam kararim ve edinmis oldugum bilgi nihaidir. bunu yapmayanlar ise dinin gerekigini yada farz olani yerine getirmiyorlardir demektir.

simdi bu kendiliginden bir iddia getiren tavir acaba baska insanlara nasil aktarilabilir:

1. ben dinimin buyurdugunu bu sekilde bilinci olarak yerine getiriyorum. sen bu sekilde yanlissin.
2. ben dinimin buyurdugunu bu sekilde bilinci olarak yerine getiriyorum. sen bu sekilde yanlissin.

bu ya böyledir ya böyledir önermesinin matematiksel dökümünü yapacak olursa 2 carpi 4 ya da 4 carpi 2 sekizdir. isterseniz evirin cevirin karar nihaidir.

simdi bu gerekceye katilmayan örtünenler icin ise bu bir dayatma degil midir? mesela basörtüsü tasiyipta türban giymeyenler icin bu nasil bir gerekcedir ki allah’inin öne sürdügü bir farz konusunda kendisi yanlistir ki bu farz konusunda kendi cografyasinin yüzyillik bir birikimi varken.

yukarida bilincli olarak bu karari vermis kisinin cevabini asagi yukari isledik. ya hayir olarak nitelendirebilecekler icin.

bilincsiz olarak örtünmüs yani isin mutfagini bilemeden kendini bu sekilde örtmüs kisi icin ise ancak ve ancak kendi kisiliginin yansimasidir ya da bu sekilde yönlendirilmistir babindan bir önermede bulunabilir miyiz?

bir insanin kanunlar karsisinda belli bir yastan sonra resit sayildigi dünya düzeninde bilincsiz olarak kapanan kisi acaba hangi etmenlerin altinda kalmistir?

- cevre etmeni
- aile etmeni
- arkadas etmeni


14-15 yasinda bu karari bir insan verebilir mi? bu karari ilk bastan itibaren verebilecek bir bilgi seviyesine ulasabilir mi? yoksa kendi kapanmis oldugu cevrenin olumlu ya da olumsuz etkisi altinda kalmis midir?

simdi bu insanlar bir baskasinin ya da bir dinsel grubun / cemaatin etkisi altinda kalmis midir kalmamis midir? bu etmenler gercekten ve sadece ve gercekten yakin cevre alakasiyla mi olmustur yoksa iyi örgütlenmis bir cemaat iliskileri yumagiyla mi gerceklesmistir?

bilincli olarak verilmis nihai dinsel bir kararin arkasinda durulmali midir? durulmasi gerekiyorsa bireysel olarak mi yoksam cemaatsel mi?

simdi bu dinimin emrettigini uyguluyorum tavri baska inanlari töhmet altinda birakmaz mi? mesela basi acik olan annemin her dakika farza uymadigi yadsinabilir mi? ya bunu kabul etmeyen insanlar icin?

kendi bilincli tavrini bu sekilde savunun insanlar bir kitle midir yoksam iki-üc kisiden olusan grup mu? bu kitle gercekten kuzu kuzu bekleyip kendi haklarini dikte mi ediyorlardir yoksam son 20-30 yildir ortaya cikmis bildigimiz rahibe kiyafetinimi dikte ediyorlardir diger inananlara ya da dolayli olarak inanmayanlara?

simdi oturup bir daha tekrarlaryalim bu bir tercih meselesi midir yoksam bir dayatma midir? benim cografyamin yüzyillarinin getirmis oldugu pratigin din dayatmali arap kültürüne karsi direnci midir yoksam bir tercih meselesi midir?