seru epenisa cakobau

ratu seru epenisa cakobau (1815-1883) fijili şef ve yerel diktatördür. ülkesinin savaş halinde olan kabilelerini kendi liderliğinde birleştirmiş ve tui viti (fiji kralı) olarak 5 haziran 1871’den ülkesini birleşik krallık’tan kraliçe viktorya’ya 10 ekim 1874’de bırakana kadar hüküm sürmüştür.

cakobau babası ratu tanoa visawaqa’nun yerine bau vunivalusu (üstün şef) olarak 8 aralık 1852’de geçmiştir. bau’nun fiji’nin geri kalanında hükmetme yetkisi olduğunu iddia ederek, gerçekte fiji kralı olduğunu iddia etmiştir. ancak, cakobau’nun iddiası diğer şefler tarafından kabul görmemiştir, ve onu sadece eşitler arasından ilk olarak saymışlardır. bu nedenle adayı kendi yetkisi altında birleştirmek için neredeyse ondokuz yıl devamlı savaş halinde olmuştur. 1865’de cakobau’nun genel kongre başkanı olduğu viti’nin bağımsız krallıklar birliği kurulmuştur. ancak iki yıl sonra, birlik bau krallığı ve lau birliği olarak bölünmüştür, cakobau ilkinin krallığı olduğunu varsaymaktadır. yabancı yerleşimciler tarafından desteklenmiştir ve sonunda birleşik fiji krallığını 1871’de kurmayı başarmıştır ve levuka’yı başkent yapmıştır. meşruti monarşi kurmaya karar vermiştir ve ilk yasama meclisi aynı yılın kasım ayında toplanmıştır. yasama meclisinin ve kabinenin her ikisinde de yabancılar hakim durumdaydı.

amerika birleşik devletleri hükümeti cakobau’nun birleşmiş fiji üzerindeki krallık iddiasını diğer şefler tanımadan çok önce tanımıştır. ancak uzun vadede, bu onun iyiliğine olmamıştır. amerika hükümeti 1849’da (cakobau vunivalu olmadan önce) nukulau adası’nda amerikan konsolosu john brown william’ın evine yapılan kundakçılık saldırısından sorumlu tutmuştur ve 44.000 $ tazminat istemiştir. rewan şeflerinin sebep olduğu borcu ödeyememiş ve amerikalıların istila ve ilhakından korkan cakobau adayı birleşik krallık’a bırakmaya karar vermştir. ayrıca britanya hükmünün medeniyeti ve hristiyanlığı fiji’ye getireceği umuduyla harekete geçmiştir. eski yamyam cakobau, 1854’de yamyamlığı bırakarak hristiyanlığa geçmiştir. fiji’nin üstün şefi durumunu bau vunivalusu olarak korumuştur ve 1883’deki ölümüne kadar sakin bir hayat sürmüştür.

cakobau ismi fiji’de bugün şereflendirilmektedir, ülkenin önde gelen kişilerinin birçoğu cakobau’nun doğrudan akrabasıdır. büyük torunu ratu sir george cakobau, fiji’nin ilk doğma büyüme genel valisidir (1973 - 1983). diğer bir akrabası, adi litia cakobau’nun kadın tarafından akrabası fiji temsilciler meclisi sözcüsü ratu epeli nailatikau’dur. ratu sir kamisese mara modern fiji’nin kurucu babası da cakobau’nun soyundandır, ancak erkek soyundan değil. fiji’nin siyasi, akademik ve askeri seçkinleri cakobau soyundan gelmektedir.