12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile kök türklerde, uygur türklerinde, tuna-bulgar türklerinde, itil-bulgar türklerinde ve daha önceleri de büyük ihtimalle hun türklerinde kullanılmış olup, türkler arasında çok yaygın bir sistem olmuştur. kök türk yazıtları, uygur kitap ve hukuk belgeleri, tuna bulgarlarının yazıtları, bulgar hakanları listesi bu takvimle tarihlendirilmiştir. hatta, manas destanındaki bazı olaylar bile on iki hayvanlı türk takvimi ile tarihlendirilmiştir
türk takviminde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme çağ adı verilirdi.bir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saat idi. herbir çağ ise sekiz kehten ibaretti. yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 mart, nevruz günü alınırdı. bu eski türk takvimi, her biri bir hayvan adı ile anılan “ 12 yıllık” devre esasına dayanıyordu. yılların adları şöyle idi:
1. yıl : sıçkan (fare),
2. yıl : ud (sığır-öküz),
3. yıl : bars (pars),
4. yıl : dabışkan (tavşan),
5. yıl : nuh (lu)( ejderha),
6. yıl : ilan (yılan),
7. yıl : yunt (at),
8. yıl : koy (koyun),
9. yıl : biçit (maymun),
10.yıl : tabuk (tavuk),
11.yıl : it (köpek),
12.yıl : tonbuz (domuz).
bir yılda 12 ay vardı. aylar birinç (birinci) ay, ikinç, üçünc vb. diye adlandırılmıştı
edouard chavannesin "le cycle turc des douze animaux [12 hayvanlı türk takvimi]", adlı araştırmasına göre asyada kullanılan 12 hayvanlı takvim türklere ait bir takvim sistemi idi ve çinliler bu takvimi türklerden almışlardı. chavannes bu yüzden de araştırmasının adını 12 hayvanlı türk takvimi koymuştur.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?